တြယ္ရာမဲ့ ဘ၀မ်ား (၈)

ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ာ …

မၾကာေသးမီက ဆင္ဟြာသတင္းဌာနက ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ သတင္းတပုဒ္ အေၾကာင္းကို အရင္ဆံုး ေျပာျပခ်င္ပါ တယ္၊၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း ရွန္ဇီနဲ႔ ဟယ္နန္ ျပည္နယ္ေတြက တရားမ၀င္ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းနဲ႔ အုတ္ဖိုေတြမွာ အလုပ္သမားေတြကို ေက်းကြၽန္မ်ားသဖြယ္ ခိုင္းေစေနတဲ့ အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊၊ အဲဒီလို ကြၽန္သဖြယ္ ခိုင္းေစခံရတဲ့ အလုပ္သမား စုစုေပါင္း ၅၆၈ ဦးမွာ အသက္ ၁၈ႏွစ္ေအာက္ ကေလးအလုပ္သမားက (၅၁)ေယာက္ ပါ၀င္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္၊၊ အလုပ္သမားေတြအေပၚ ေက်းကြၽန္သဖြယ္ ခိုင္းေစေနတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြထဲမွာ လူကုန္ကူးမႈေတြနဲ႔ လူသတ္မႈေတြလည္း ပါ၀င္ေနတဲ့အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသား (၁၆၈)ဦးကို ရဲေတြက ဖမ္းဆီး အေရးယူခဲ့တယ္လို႔ သတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္၊၊

ဒီသတင္းကို ဖတ္မိတဲ့သူတိုင္းဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အလုပ္သမားေတြအတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ၾကမွာပါ၊၊ ဒါ ေပမယ့္ ဒီလိုဆုိုး၀ါးတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြထဲမွာလည္း ရွိေနပါတယ္၊၊ ကိုသန္းေဇာ္ဟာ ဒီလိုအျဖစ္ဆိုးမ်ဳိးကို ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမား တေယာက္ပါ၊၊

သူဟာ မဲေဆာက္ကို ေျပာင္းမလာခင္တုန္းက ပုသိမ္ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္ခဲ့တဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္၊၊

“ က်ေနာ္ ဘာလုပ္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဧရာ၀တီတိုင္းက်ေတာ့ ေရလုပ္ငန္း ေပါတယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ ပိုက္ခ်တယ္။ ေနာက္ ဒီလိုေပါ့၊ အခုလို မိုးရာသီ ဆိုလို႔ရွိရင္ ငါးသေလာက္ပိုက္ သြားခ်တယ္။ ေနာက္ အဲ ေႏြဘက္ ေရာက္ၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ကုန္စိမ္းေတြ ဘာေတြ က်ေနာ္တို႔ ထမ္းတယ္။ ကုန္စိမ္းေတြ ဘာေတြထမ္း ေနာက္ဆိုကၠားေတြ ဘာေတြ က်ေနာ္တို႔ နင္းတာေပါ့။ အဲလို နင္းရတယ္။”

သူက ၂၀၀၁ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္ နယ္စပ္ၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ျမ၀တီၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိခဲ့သူပါ။ စေရာက္တဲ့ ႏွစ္မွာေတာ့ မနက္သြား ညျပန္ သေဘာမ်ဳိးနဲ႔ မဲေဆာက္ဘက္ကို ကူးၿပီး ၾကံဳရာအလုပ္ကို သူ ၀င္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၂ခုႏွစ္က်မွ မဲေဆာက္ဘက္ကို ေျပာင္းၿပီး အေျခခ်ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၾကားလူတေယာက္ရဲ႕ အဆက္အသြယ္နဲ႔ အသက္ ၂၃ ႏွစ္ အ႐ြယ္ေလာက္မွာ ပုသိမ္ကေန မဲေဆာက္ကို ေရာက္ရွိခဲ့တာလို႔ သူက ေျပာျပပါတယ္။

“ ပထမတုန္းကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ပုသိမ္ၿမိဳ႕မွာ နည္းနည္း လုပ္ရကိုင္ရတာ အလုပ္အကိုင္ နည္းနည္းရွားတယ္။ အဲေတာ့ အလုပ္အကိုင္ ရွားတဲ့အခါက်ေတာ့ သူမ်ားေတြကေတာ့ ေျပာတာေပါ့၊ မဲေဆာက္ မဲေဆာက္ မဲ ေဆာက္နဲ႔။ က်ေနာ္က မဲေဆာက္ေတာင္မွ ဘယ္လိုမွန္းေတာင္ မသိဘူး။ မဲေဆာက္ဆိုတာ ဘာမွန္း မသိရေသးဘူး။ အဲဒါနဲ႔ ေနာက္သူမ်ားေတြ ေျပာလြန္းမက ေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ ကဲ … က်ေနာ္လည္း တက္ၾကည့္ဦးမယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ အဲလို ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ေပ့ါေနာ္ တက္ၾကည့္တယ္။ ဒီမွာ အလုပ္ကေလး ဘာေလးရလည္း ေနာက္၊ ေနာက္ဆံုး သူတို႔ေျပာတဲ့ ပံုစံက ေတာင္ယာလုပ္ေတာင္မွ ၆၀ေလာက္ ရတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဘတ္ ၆၀ေပါ့၊ ကိုယ့္အတြက္ စုမိတယ္ေပါ့။ မက်န္ဘူးဆို တလကို ေလးငါးေသာင္း ေလာက္ကေတာ့ က်န္တယ္ဆိုလို႔ အဲလိုၾကားေတာ့ တက္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ ဒီကိုတက္လာတာေပါ့။”

လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္ေလာက္ကေတာ့ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕နဲ႔ မိုင္ ၃၀ေလာက္ ေ၀းတဲ့ ဖုတ္ဖရေဒသမွာ ေတာင္ယာအလုပ္ကို သူ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။

“ အဲတုန္းက ဘယ္ေလာက္ ေပးလဲဆိုေတာ့ ၅၀၊ ၆၀ အဲေလာက္ပဲ ေပးတယ္။ စရိတ္မၿငိမ္းဘူး။ ကိုယ့္စရိတ္ ကိုယ္စားပဲ။ ေနစရာက်ေတာ့ သူတို႔ အဲ … ေတာင္ယာမွာ တဲေလးေတြရွိတယ္။ အဲဒီတဲေလးေတြမွာ ေနေပါ့။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ တဲေဆာက္မေပးဘူး။ တဲေဆာက္မေပးတဲ့ ဥစၥာက်ေတာ့ သူတို႔သူငယ္ခ်င္းေတြေပါ့ သူေဌးသူငယ္ခ်င္းေတြရွိတဲ့ ျခံေတြ ဘာေတြမွာ တဲအလြတ္ေတြ ဘာေတြရွိတယ္။ အဲလို ေနရာမ်ဳိးေတြမွာ သြားေနရတယ္။”

ဆင္းဆင္းရဲရဲ ေနရတဲ့အျပင္ လုပ္ခ မွန္မွန္မရတာေၾကာင့္ သူနဲ႔ အတူလုပ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြက တျခားကို ေျပာင္းေ႐ႊ႕ လုပ္ကိုင္ပါတယ္၊၊ ဒီလို ေျပာင္းေ႐ႊ႕ရာမွာ သူေဌးက ေန႔စားခ မေပးတဲ့အတြက္ သူေဌးရဲ႕ ျမက္ခုတ္ဓားေတြနဲ႔ သူေဌးထုတ္ေပးထားတဲ့ ဆန္တအိတ္ထဲက ဆန္တ၀က္ကို သူတို႔က ယူသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ထြက္သြားတာကုိ ကိုသန္းေဇာ္က မသိလိုက္ပါဘူး၊၊ အဲဒီမွာ သူတို႔အလုပ္သမားေတြကို ဆရာအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ သူက အလုပ္ရွင္ကို သြားတိုင္ၿပီး က်န္ရစ္တဲ့ ကိုသန္းေဇာ္ကို သတ္ျဖတ္ဖို႔အထိ ၾကံစည္ခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္၊၊

“ အဲဒီဆရာက မူးမူး႐ူး႐ူးနဲ႔ သူေဌးကို သြားအေၾကာင္းၾကားတယ္။ သူေဌးကလည္း ညေနပိုင္းဆိုေတာ့ သူတို႔လည္း ေသာက္စားထားေတာ့ မူးေနတဲ့အခ်ိန္ ေရာက္လာၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္ကို ေမးတယ္။ ဓားတရမ္းရမ္းနဲ႔။ ဘယ္မွာလဲ ဒီေကာင္ေတြ။ က်ေနာ္ မသိဘူး။ က်ေနာ္က အခုမွ ျပန္ေရာက္တာ ဆိုလည္း မရဘူး။ သူေဌးသူငယ္ခ်င္းဆိုရင္ က်ေနာ့္ကို တာယာဂြင္း ေ႐ြးခိုင္းတယ္။ အဲမွာ တာယာဂြင္း သံုးဂြင္းရွိတယ္။ မင္းႀကိဳက္တာေ႐ြး ကားတာယာ။ က်ေနာ့္ကို သတ္ဖို႔။ ဒီေကာင္ေတြေနရာကို မေျပာျပလို႔။ က်ေနာ္ကလည္း တကယ္မသိလို႔ မသိဘူးေျပာတဲ့ ဥစၥာကို မရဘူး။ အဲဒါနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ သူေဌးက ဘယ္လို စိတ္လည္သြားလဲေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ သူ႔သူငယ္ခ်င္းကို ကားေပၚ တြန္းတင္ၿပီးေတာ့ ကားေမာင္းထြက္သြားေရာ။ အဲဒါနဲ႔ က်ေနာ္လည္း မေနရဲတာနဲ႔ မဲေဆာက္ထဲ ျပန္ၿပီးေတာ့ ထြက္ေျပးလာတာ။”

ကိုသန္းေဇာ္ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ မရဏစက္ကြင္းက တကယ့္ကို ေက်ာခ်မ္းစရာပါ။ သူ႔အေနနဲ႔ ကံသီလို႔ ေသကံမေရာက္ အသက္မေပ်ာက္ခဲ့ေပမယ့္ သူ႔ေရွ႕က ေတာင္ယာလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမားအခ်ဳိ႕ ဘယ္လိုဘယ္ပံု အသတ္ခံခဲ့ရတယ္ ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူၾကားသိခဲ့တာေတြကို အခုလို ဆက္ေျပာျပပါတယ္။

“ ဒီလူတေယာက္ကို သူခိုးမႈနဲ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ သူတို႔မေက်နပ္တဲ့ လူပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီလူတေယာက္ကို ပါးစပ္ကို ပထမဦးဆံုးေတာ့ ဓာတ္ဆီေတြ ေလာင္းတယ္။ လူကို ဓာတ္ဆီေလာင္းတယ္။ ခ်ဳပ္ထားလိုက္တာေပါ့။ ႀကိဳးေတြဘာေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ဒီလက္ေတြ ေျခေထာက္ေတြကို ႀကိဳးတုပ္၊ တုပ္ၿပီးေတာ့ ဓာတ္ဆီေလာင္း၊ ေလာင္းၿပီးေတာ့ တာယာဂြင္းကို လည္ပင္းမွာ စြပ္ထားတယ္။ အဲသလို စြပ္ၿပီးမွ အဲေပၚမွာ ဓာတ္ဆီ ထပ္ေလာင္းၿပီးေတာ့ မီး႐ိႈ႕တယ္။ အဲသလို မီး႐ိႈ႔ ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုေျပာမလဲ၊ ဒီေကာင္ သူခိုးေပါ့။ ေအာ္လို႔ရွိရင္ သူတို႔က ေသနတ္န႔ဲ ပစ္သတ္တယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိး ေျပာၾကတယ္။ အဲဒါနဲ႔ က်ေနာ္လည္း ေၾကာက္ၿပီးေတာ့ မေနရဲဘဲ ထြက္လာတယ္။”

ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြဟာ ဒီလိုပဲ ေၾကာက္ေၾကာက္႐ြံ႕႐ြံ႕နဲ႔ ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ရင္း အသက္ ေမြးေနၾကရတာပါ၊၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဘယ္လိုမွ စားေသာက္ေနထိုင္လို႔ မရေတာ့တဲ့အတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းႏိုင္ငံအတြင္းကို ခိုး၀င္ၿပီး ရရာအလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ေနၾကရတာပါ၊၊ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း တရားမ၀င္ ျမန္မာအလုပ္သမား (၂)သန္းေလာက္ ရွိရာမွာ သံုးပံုႏွစ္ပံုက အလုပ္သမားကတ္ မရွိပါဘူး၊၊ ဒီလို အလုပ္သမားကတ္ မရွိတဲ့ သူေတြအတြက္ ဘ၀ရပ္တည္မႈဟာ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းလွပါတယ္၊၊

“ ဒီထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြထဲမွာ သံုးပံုႏွစ္ပံုေလာက္က လက္မွတ္မရွိတဲ့ အလုပ္သမားေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ အဲမွာ ျပႆနာက ဒီအလုပ္သမားေတြ လက္မွတ္မရွိတဲ့အေပၚမွာ တရား၀င္ တာ၀န္ရွိတဲ့ ရဲမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ေဒသခံျပည္သူ႔စစ္လို ဟာမ်ဳိးေတြကေန ဖမ္းဆီးတယ္။ ဖမ္းဆီးၿပီးေတာ့ ေငြညႇစ္တယ္။ ေငြညႇစ္လို႔ တခ်ဳိ႕ကလည္း ကလန္ကဆန္ ျပန္ေျပာမိတာမ်ဳိးေတြ၊ ထြက္ေျပးတာမ်ဳိးေတြဆိုရင္ ဖမ္းဆီးၿပီးေတာ့ ႐ိုက္ႏွက္တာမ်ဳိးေတြ၊ သတ္ျဖတ္တာမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္။ ဒီမဲေဆာက္မွာဆိုရင္ ပိုင္ရွင္မေပၚတဲ့အမႈ၊ က်ဴးလြန္တဲ့သူ မေပၚတဲ့ အမႈေတြ၊ အေလာင္းေတြက ခဏခ ဏပဲ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ေနရတယ္။ ဒါက ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြကေနၿပီးေတာ့ က်ဴးလြန္တဲ့ အမႈမ်ဳိးေတြ။ ေနာက္တခုက လုပ္ငန္းရွင္ေတြက က်ဴးလြန္တဲ့ အမႈမ်ဳိးေတြ။ စက္႐ံုထဲမွာ ရွိေနတဲ့ လုပ္အားခ အရမ္းနည္းတာမ်ဳိးေတြ၊ လုပ္ငန္းခြင္ အေျခအေန အရမ္းဆိုးတာမ်ဳိးေတြ၊ အဲဒီအေျခအေနမ်ဳိးေတြ တိုးတက္ဖို႔ ေတာင္းတဲ့အတြက္ ဦးေဆာင္တဲ့ လူေတြကို ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ဖမ္းဆီးတာမ်ဳိး၊ ႐ိုက္ႏွက္တာမ်ဳိးေတြ၊ ေနာက္ဆံုးမွာ သတ္ျဖတ္တာမ်ဳိးေတြ ဒီဟာမ်ဳိးေတြလည္း ရွိတယ္။ ေနာက္တခုက အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေဒသအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ နယ္ခံေတြကေနၿပီးေတာ့ ေစာ္ကားတာမ်ဳိးေတြ၊ မုဒိမ္းက်င့္တာမ်ဳိးေတြ၊ ေနာက္ဆံုး သတ္ျဖတ္တဲ့ ဟာမ်ဳိးေတြ ဒီလိုဟာမ်ဳိးေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေနရာေဒသ အသီးသီးမွာ ျဖစ္ပြားတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရ တယ္ခင္ဗ်။”

ေရာင္ျခည္ဦး အလုပ္သမားအဖြဲ႔က အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးမိုးေဆြ ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္၊၊

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ာ …

ခုတပတ္ တင္ျပခဲ့တာေတြကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ ေတြ႔ၾကံဳခံစားေနရတဲ့ ခက္ခဲ ၾကမ္းတမ္းမႈေတြထဲက တစိတ္တပိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊၊ သူတို႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးလြန္းတဲ့အတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံထဲကို တရားမ၀င္ ျဖတ္ေက်ာ္၀င္ေရာက္ၿပီး ၾကံဳရာအလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ေနၾကရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ

(အသံဖိုင္ကို www.dvb.no ၀က္ဘ္ဆိုက္ အပတ္စဥ္ေဆာင္းပါး စာမ်က္ႏွာတြင္ ရွာေဖြ နားဆင္ႏိုင္ပါသည္)