တြယ္ရာမဲ့ ဘ၀မ်ား (၅)

ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ာ … ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ(၁၅)ရက္ေန႔က ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ျမန္ မာ၊ ကေမၻာဒီးယားနဲ႔ လာအိုႏိုင္ငံေတြက ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြကို ထိုင္းအလုပ္သမားေတြနဲ႔ တန္းတူ အခြင့္အေရးေတြ ရရွိေစဖို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ အလုပ္သမား ကာကြယ္ေရးဥပေဒ ဘီအီး၂၅၄၁အရ အကာအကြယ္ေပးဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါတယ္လို႔ ထိုင္းအလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနက ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာကို သတင္းမ်ားမွာ ဖတ္႐ႈခဲ့ရပါတယ္။ ထိုင္းအလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကေတာ့ လုပ္ငန္း၊ တာ၀န္နဲ႔ အလုပ္သမား ကာ ကြယ္ေရး ဥပေဒေအာက္မွာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက လာေရာက္လုပ္ကိုင္ၾကတဲ့ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြကို ထိုင္းအလုပ္သမားေတြနည္းတူ အနိမ့္ဆံုး လုပ္ခႏႈန္းထားရရွိေရး၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားနဲ႔ ကေလးလုပ္သားေတြ အပါအ ၀င္ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ လူမႈဘ၀ဖူလုံေရး၊ စက္မႈလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ဆက္ႏြယ္မႈေတြနဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွာ လုံျခံဳ မႈ ရွိေစေရး၊ က်န္းမာေရးကိစၥေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း ဥပေဒကို ၾကပ္မတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈက အားနည္းေနၿပီး အခုလက္ရွိ အေျခအေနမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ျမန္မာေ႐ႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ထိုင္းအစိုးရက တရား၀င္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အ နိမ့္ဆံုး လုပ္ခႏႈန္းထားကိုေတာင္ မရရွိၾကဘူးလို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီလို အနိမ့္ဆံုး လုပ္ခႏႈန္းထားေတြ မရရွိတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထိုင္းတႏိုင္ငံလံုးမွာ လက္ရွိျဖစ္တည္ေနတဲ့ အေျခအေနကို ေရာင္ျခည္ဦး အလုပ္သမားအဖြဲ႕ အေထြ ေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးမိုးေဆြက အခုလို ေျပာျပပါတယ္။

(အသံ) ဟုတ္ကဲ့ အဲဒီမွာေတာ့ ႏွစ္ပိုင္းရွိပါတယ္၊ ရွိတယ္ဆိုတာက ထိုင္းႏိုင္ငံ အတြင္းပိုင္းကို ေရာက္သြားတဲ့ ဒီ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေပါ့ေနာ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ အစိုးရ႐ံုးစိုက္တဲ့ ေနရာနားမွာရွိေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြနားမွာ ရွိေနတဲ့ အလုပ္သမား ေတြက်ေတာ့ အနီးစပ္ဆံုး အျပည့္အ၀ မဟုတ္ရင္ေတာင္ သူတို႔ရဲ႕ အနိမ့္ဆံုးလစာကို နီးနီးစပ္စပ္ ရၾကတယ္။ ဒါ ေပမယ့္ အခုနေျပာတဲ့ အစြန္အဖ်ား ေဒသေတြမွာ ရွိေနၾကတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ လုပ္ၾကတဲ့ ဥပမာ မဲေဆာက္လို၊ ရေနာင္းလို ေနာက္တခုက ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဆိုရင္လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း လာအိုနယ္စပ္ဘက္မွာ ရွိေန တဲ့ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုေတြနဲ႔ သစ္သီးျခံမွာလုပ္တဲ့ လူမ်ဳိးေတြက်ေတာ့ အမ်ားစုလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္ ထိုင္းႏိုင္ငံက သတ္မွတ္ထားတဲ့ အနိမ့္ဆံုးလစာကို မရၾကဘူးခင္ဗ်။

ျမန္မာနယ္စပ္နဲ႔ ထိစပ္လ်က္ရွိတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ တပ္ခ႐ိုင္အတြင္းက အလုပ္သမားေတြအတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အနိမ့္ဆံုး လုပ္ခႏႈန္းထားနဲ႔ လက္ေတြ႕အလုပ္ခြင္မွာ ရရွိေနတဲ့ လုပ္အားခ အေျခအေနကိုေတာ့ မဲေဆာက္အေျခ စိုက္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအေရး ပူးတြဲလႈပ္ရွားမႈေကာ္မတီဥကၠဌ ဦးမိုးႀကိဳးက အခုလိုေျပာျပပါတယ္။

(အသံ) တပ္ခ႐ိုင္မွာေတာ့ တေန႔လုပ္အားခေငြကို ဥပေဒအရဆိုရင္ ၁၄၇ဘတ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိုတီေၾကး ကို တနာရီကို ၂၈ဘတ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဒီစက္႐ံုအလုပ္႐ံု အလုပ္သမားေတြက လုပ္ အားခေငြက လူသစ္နဲ႔လူေဟာင္း ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ခြဲျခားၿပီးေပးတာကို အလုပ္ရွင္ေတြက လုပ္ၾကတယ္ခင္ဗ်။ လူ သစ္ဆိုရင္ ၅၀ေလာက္ပဲ ေပးတယ္။ တႏွစ္ေက်ာ္လာတဲ့ အလုပ္သမားမွသာလွ်င္ ၆၀၊ ၇၀ဆိုၿပီးေတာ့ ပ်မ္းမွ်ျခင္း ရၾကတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအလုပ္သမားဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ ၁၄၇ဘတ္ဆိုတာ တကယ္တမ္းက တေထာင့္တည ပံုျပင္လိုပဲ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။

ဦးမိုးႀကိဳး ေျပာျပခဲ့တဲ့အတိုင္း ထိုင္းအစိုးရက သတ္မွတ္ထားတဲ့ လုပ္ခႏႈန္းထားေတြဟာ တေထာင့္တည ပံုျပင္လို ျဖစ္ေနပံုကို မဲေဆာက္ၿမိဳ႕က ျမန္မာေ႐ႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားတဦးျဖစ္တဲ့ ကိုသကၠလည္း ေထာက္ခံေျပာဆိုပါ တယ္။ သူဟာ ဧရာ၀တီတိုင္းသားတဦးျဖစ္ၿပီး အရင္ႏွစ္ေတြက အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုမွာ လုပ္ခဲ့သူပါ။ ဒါေပမယ့္ စက္ ႐ံုပိုင္ရွင္ေတြက လုပ္အားခကို မတရားခ်ဳိးႏွိမ္ၿပီး ေပးတဲ့အတြက္ အခုအခါမွာ အျပင္ထြက္ၿပီး ပန္းရံအလုပ္ကို လုပ္ ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုမွာ လုပ္ခဲ့တုန္းက အလုပ္ရွင္ေပးတဲ့ လုပ္အားခ အေနအထားကို သူ က အခုလို ေျပာျပပါတယ္။

(အသံ) က်ေနာ္တို႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုဆိုရင္ ၄၅ဘတ္က အရင္စေပးတယ္။ ဟို ကေလးေတြေပါ့။ ၄၅ ဘတ္၊ ၅၅ဘတ္၊ ၅၀၊ ၆၅ ဒါအမ်ားဆံုးပဲ၊ အျမင့္ဆံုးပဲ၊ ၆၅က။ ၇၀တို႔ ဘာတို႔က ဒါ တအားႀကီး သူတို႔ဆီမွာ ႏွစ္ ၾကာတဲ့လူေတြ၊ သံုးေလးႏွစ္၊ ေလးငါးႏွစ္ အဲလိုလုပ္တဲ့ လူေလာက္ အဲဒီလူေလာက္ပဲ ရတာ။ အခု က်ေနာ္တို႔ ၂၀၀၆ခုႏွစ္ကေတာ့ ၁၄၃ဘတ္၊ အခု ၂၀၀၇ခုႏွစ္မွာ ၁၄၇ဘတ္။ ဘယ္ … အလုပ္သမား ရဖို႔ေနေနသာသာ အဲဒီ ဥစၥာ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ သိေတာင္မသိဘူး။ အဲဒါမ်ဳိးေတြ ၾကံဳရတာ။

လက္ရွိ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕က သိုးေမႊးစက္႐ံုတ႐ံုမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ မြန္ျပည္နယ္သူ အသက္ႏွစ္ဆယ္အ႐ြယ္ မိန္းခေလး တဦးကေတာ့ လုပ္အားခ အႏွိမ္ခံရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူမ ေတြးမိတာကို ရင္ဖြင့္ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ သူမက သိုးေမႊးစက္႐ံုမွာ ဒါဇင္စားအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေနသူတဦး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္ေလာက္ပဲ အလုပ္လုပ္ ႀကိဳးစားႀကိဳးစား အလုပ္ရွင္က ေန႔စားခထက္ ေစ်းပိုမေပးဘူးလို႔ အခုလို ေျပာျပပါတယ္။

(အသံ) အဲလိုမ်ဳိး ဘယ္လိုေျပာမလဲ၊ ျမန္မာျပည္သားေတြေလ တအားနဲ႔ မ်ားလာေတာ့ေလ၊ သူတို႔ေတြကေလ၊ ျမန္မာျပည္သားေတြကို ခိုင္းလို႔ရတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အဲဒီလိုမ်ဳိး ေစ်းကို မတရားနဲ႔ ေလွ်ာ့တယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ အ လုပ္ႀကိဳးစားႀကိဳးစား ေစ်းကို ေန႔စားေစ်းေလာက္ထက္ ဘယ္ေတာ့မွ ပိုမေပးဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ အခုဆိုရင္ လုပ္ တယ္၊ အရမ္းနဲ႔ အလုပ္လုပ္ၾကတယ္၊ ျမန္မာျပည္သားတိုင္းဟာေပါ့ေနာ္၊ အဲလိုမ်ဳိး ကိုယ္လုပ္တဲ့ လုပ္အားခနဲ႔ မမွ် ေအာင္ရေနတာ။

ျမန္မာေ႐ႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ အဲဒီလို ထိုင္းအစိုးရက တရား၀င္သတ္မွတ္ထားတဲ့ အနိမ့္ဆံုး လုပ္ခ ႏႈန္းထားေတြကို မရရွိတာဟာ ႏိုင္ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနေတြက ဥပေဒနဲ႔ အညီ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပးျခင္း မရွိမႈ၊ တာ၀န္ ပ်က္ကြက္မႈေတြေၾကာင့္ အဓိက ျဖစ္တယ္လို႔ အလုပ္သမား ေသြး စည္းညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႕ တာ၀န္ခံ ဦးသံဒုတ္က အခုလို သံုးသပ္ေျပာဆိုပါတယ္။

(အသံ) ဗမာအလုပ္သမားေတြ လာတယ္။ လုပ္အားခနည္းတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ နည္းသလဲဆိုရင္ တစ္အခ်က္ က် ေနာ္တို႔က အေရးပါတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံက ခ်မွတ္ထားတဲ့ အလုပ္သမား အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို ဒီထိုင္းအ စိုးရေရာ ထိုင္းအလုပ္သမား ၀န္ႀကီးဌာနကေကာ ျပည့္ျပည့္၀၀ အေကာင္အထည္ေဖာ္ မေပးႏိုင္ဘူး။ ႏွစ္အခ်က္ ဒီထိုင္းဥပေဒကို ခ်မွတ္ထားတဲ့ labour act တို႔ အလုပ္သမား relation တို႔ဆိုတဲ့ ဥပေဒႏွစ္ခုရွိတယ္။ အေရး ႀကီးတယ္။ အဲေတာ့ အဲဥေပဒကိုခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကိုလည္း ဒီဥပေဒေတြ အသက္၀င္လာေအာင္ ထိုင္းအစိုးရက ဘာမွ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးမယူဘူး။ သံုးအခ်က္က ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ အစုိးရနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ၾကားမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေပါ့ေနာ္၊ MOU ေခၚတဲ့ Memorandum Of Understanding ေပါ့။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အလုပ္ သမားအေရးကို သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ လုပ္ၾကတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဒီေန႔ကာလမွာ အထိေပါ့ေနာ္။ ေ႐ႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြကို ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းရမယ္ဆိုတာ ဒီေန႔အထိ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရက ပ်က္ကြက္တယ္။ ေနာက္တခ်က္က ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္ႏႈိက္က ျမန္မာေ႐ႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အေရးကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈထား တယ္။ သူကိုယ္တိုင္ကလည္း အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနမွာ ကြၽမ္းက်င္မႈလည္းမရွိဘူး။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ဘာမွ မေျဖရွင္းေပးႏိုင္ဘူး။ ေနာက္တခ်က္က အဲလို အခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာထဲမွာေပါ့၊ ဒီအလုပ္သမား ေစ်းကြက္ေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာရွိတဲ့ အလုပ္သမားဦးေရကလည္း ပိုၿပီး တိုးပြားလာတယ္ဆိုတာလည္း ဒါအေၾကာင္းတခ်က္လို႔ ေျပာလို႔ရပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတခ်က္တည္းေၾကာင့္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အေၾကာင္း ေလးငါးခ်က္ရွိတယ္။

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ာ … အဲသလို အနိမ့္ဆံုး လုပ္ခႏႈန္းထားကိုေတာင္ မရရွိၾကတဲ့ အခုလိုအခ်ိန္အခါမွာ အ႐ြယ္ ေရာက္သူ ျမန္မာေ႐ႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြတင္ မကေတာ့ဘဲ အ႐ြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ျမန္မာကေလးငယ္ ေတြပါ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သမားေတြအျဖစ္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ေနၾကတာကို ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္အရ တခ်ဳိ႕ျမန္မာကေလးငယ္ေတြဟာ လိင္လုပ္ငန္းေတြမွာပါ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကရတယ္လို႔ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲဖြယ္ ၾကားသိရပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာကေလးအ လုပ္သမားေတြ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံျခားသား ကေလးအလုပ္သမားေပါင္း (၃)သိန္းေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ အ လုပ္သမားအဖြဲ႕ (အိုင္အယ္လ္အို)က ခန္႔မွန္းထားတာကို တင္ျပေျပာဆိုရင္း အခုတပတ္ အစီအစဥ္ကို ရပ္နား လိုက္ပါတယ္။

(အသံဖိုင္ကို www.dvb.no ၀က္ဘ္ဆိုက္ အပတ္စဥ္ေဆာင္းပါး စာမ်က္ႏွာတြင္ ရွာေဖြနားဆင္ႏိုင္ပါသည္)