Saturday, July 22, 2017

ယန္ဟီးလီရဲ႕ေျပာၾကားခ်က္တခ်ိဳ႕

RFA 2017-07-22


ရန္ကုန္ၿမဳိ႕မွာ မေန႔က က်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီရဲ႕ေျပာၾကားခ်က္ေတြကုိ ဦးခင္ေမာင္စုိး ကေကာက္ႏႈတ္တင္ျပထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Yanhee Leeယန္ဟီးလီက တုိးတက္မႈအျဖစ္ ျမန္မာအစုိးရဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ဆုိင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္တခ်ဳိ႕ကုိ လုိက္နာအေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

“ေကာ္မရွင္ရဲ႕အႀကံေပးခ်က္မွာ ပါဝင္တဲ့အတုိင္း ဒုကၡသည္စခန္း ၃ ခုကုိပိတ္ပစ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒုကၡသည္ေတြက အစုိးရခ်ထားေပးတဲ့ ေနရာေတြအစားသူတုိ႔မူလေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ေနရပ္ေဒသေတြကုိ ျပန္လည္သြားေရာက္လုိတယ္လုိ႔ က်မကုိေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ တၿပိဳင္နက္မွာ အဲဒီလုိ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးတဲ့ ကမန္နဲ႔ရခုိင္ဒုကၡသည္ေတြကုိ က်မ ေတြ႔ခဲ့ရေပမယ့္ ရုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ေတာ့ေတြ႔ခြင့္မရခဲ့ပါဖူး။ အဲဒီ မြတ္စလင္ေတြကေတာ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာပဲရွိေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိကြဲျပားျခားနားတဲ့ဒုကၡသည္ျပန္လည္ေနရာခ် ထားေရးအစီအစဥ္ဟာ အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမွဳ သိပ္မရွိေသးပါဘူး။လူတသိန္းႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ဟာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြ မွာ ႏွစ္လရွည္ၾကာ ေနထုိင္ရဆဲပါပဲ။”

ေကာ္မရွင္ကအႀကံေပးခ်က္အတုိင္း အစုိးရက ေမြးစာရင္းႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ထုတ္ေပးခဲ့တာကုိေတာ့ တုိးတက္မွဳအျဖစ္ႀကိဳဆုိရမွာျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ယန္ဟီးလီကေျပာပါတယ္။

“ရုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အေျခအေနကုိ ၿခံငုံေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့့ဇန္နဝါရီလမွာ က်မ ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္လာေရာက္ခဲ့စဥ္ကထက္ မဆုိသေလာက္ပဲတုိးတက္မွဳရွိပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာဆုိရင္ပုိၿပီးရွဳပ္ေထြးလာေနပါတယ္။ အစုိးရလုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြက စစ္ဆင္ေရးကာလအတြင္းလူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖါက္ခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံခ်က္ေတြကို က်မ ဆက္လက္ ရရွိေနပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ယန္ဟီးလီက သူမကုိ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရေခါင္းေဆာင္ေတြကေရာရခုိင္ျပည္နယ္အစုိးရအရာရွိေတြကပါ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ရခုိင္ေတြကုိေကာ မြတ္စလင္ေတြကုိပါ ကာကြယ္ေပးဖုိ႔တာဝန္ရွိေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆုိခဲ့တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာပဲသူက-

“လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖါက္သူေတြကုိ စုံစမ္းၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ တၿပိဳင္နက္မွာပဲ ခြဲျခားဆက္ဆန္မွဳေတြ အဆုံးသတ္ၿပီးလြတ္လပ္စြာသြားလာလွဳပ္ရွားခြင့္ေတြ ျပန္လည္ရရွိဖုိ႔အတြက္ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိခ်က္ျခင္းအေကာင္အထည္ေဖၚဖုိ႔လုိပါတယ္။”

“က်မကုိ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြက လက္ရိွအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတုိ႔အေနနဲ႔အထူးစိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနရေၾကာင္း လည္း ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ လက္ရွိျပသနာေတြဟာအသုိင္းအဝန္း ႏွစ္ဖက္လုံးမွာရွိတဲ့ အစြန္းေရာက္ေခါင္းမာသူေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနရတယ္လုိ႔ သူတုိ႔က ယုံၾကည္ေနပါတယ္။”

ဆက္လက္ၿပီး ယန္ဟီးလီက ကမန္တုိင္းရင္းသားေတြက သူတုိ႔နဲ႔ ေက်ာက္ျဖဴကရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြ အၾကားမွာ ဘာျပႆနာမွမရွိပဲနဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းကုိ ပုိ႔ထားတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူတုိ႔ကုိ အာဏာကုိင္ေတြ မူလေခၚလာစဥ္ကသုံးရက္ေလာက္ပဲေနထုိင္ရမယ္လုိ႔ ေျပာၿပီး အခုေတာ့ ငါးႏွစ္ရွိသြားၿပီလုိ႔ ေျပာတာကုိ ၾကားရတဲ့အခါ သူ႔အေနနဲ႔ အထူးပဲ ဝမ္းနည္းမိရတယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

တဆက္တည္းမွာပဲ ဘူးသီးေတာင္ေထာင္ကုိ သူမသြားေရာက္ၿပီး မႏွစ္က ေအာက္တုိဘာလတုိက္ခုိက္မွဳနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြ ကုိ ေတြ႔ဆုံခဲ့ပါတယ္။အဲဒီလူအမ်ားစုမွာ အက်ဳိးေဆာင္ေရွ႕ေန မရွိသလုိ ဘယ္လုိစြဲခ်က္ေတြနဲ႔သူတုိ႔ကုိစြဲဆုိထားသလဲဆုိတာကုိေတာင္ နားမလည္ၾကတဲ့အတြက္ အမွဳအတြက္လုိအပ္သလုိကာကြယ္ႏုိင္စြမ္းလည္း ရွိၾကမွာမဟုတ္ပါဖူးလုိ႔ ယန္ဟီးလီ ကေျပာပါတယ္။

ဒ့ါအျပင္ သူမနဲ႔ လာေရာက္ေတြ႔ဆုံသူေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာေတြကၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း ယန္ဟီးလီက ေျပာပါတယ္။

“သူတုိ႔ကုိ ဓါတ္ပုံရုိက္တယ္။ က်မနဲ႔ မေတြ႔ခင္မွာေကာ ေတြ႔ၿပီးေနာက္မွာေကာစစ္ေဆးေမးျမန္းတာေတြ ခံရတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေနာက္ေယာင္ခံ လုိက္တာလည္းရွိတယ္။ဒီလုိလုပ္ရပ္မ်ဳိးကုိ က်မလုံးဝလက္မခံႏုိင္ပါဘူး။”

“အစုိးရသစ္လက္ထက္မွာ က်မ ျမန္မာျပည္ကုိေရာက္တာ သုံးႀကိမ္ရွိပါျပီ။ ဒါေပမယ့္အခုလုိ က်င့္ႀကံပုံေတြကအရင္အစုိးရအတုိင္းျဖစ္ေနေသး တာကုိ ျမင္ရတဲ့အတြက္စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ အခုခရီးစဥ္အတြင္း ကရင္ျပည္နယ္ကုိသြားေရာက္ခဲ့ရာမွာ ေဒသခံေတြရဲ႕လယ္ယာေျမေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာေတြက ေလွ်ာ္ေၾကးမေပးတဲ့ သိမ္းပုိက္တဲ့ သတင္းေတြရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ပုိဆုိးတာကေတာ့ အဲဒီ လယ္သမားေတြဟာ သူတုိ႔ထံကသိမ္းဆည္းခံရတဲ့ ေျမေတြကုိ အခေၾကးေငြေပးၿပီးျပန္္လည္ စုိက္ပ်ဳိးေနရတဲ့အျပင္တခ်ဳိ႕ကုိ မတန္တဆေစ်းနဲ႔ ျပန္ဝယ္ခုိင္းတာေတြလည္း ရွိေနေၾကာင္းေျပာပါတယ္။

ဒီတေခါက္ခရီးစဥ္မွာ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၆၆ ဃနဲ႔ စြဲဆုိခံရမွဳေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔လည္း သက္ေသအခ်က္အလက္ေတြ ရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ရွမ္းျပည္ခရီးစဥ္မွာ သီေပါေထာင္ကုိ သြားၿပီး ဖမ္းဆီးထားတဲ့ သတင္းေထာက္ ၃ ေယာက္ကုိ ေတြ႔ခြင့္ျပဳဖုိ႔ေတာင္းဆုိခဲ့ေပမယ့္ သြားခြင့္မရခဲ့ေၾကာင္း၊ တကယ္ေတာ့ သီေပါၿမဳိ႕ ဟာ ႏုိင္ငံျခားခရီးသည္ေတြ ဥဒဟုိဝင္ထြက္သြားလာခြင့္ရတဲ့ ေဒသတခုျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔သူေတြ႔ႀကဳံသိရွိခဲ့ရသမွ် အေသးစိတ္ကုိ လာမယ့္ ေအာက္တုိဘာ လ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွာ အစီရင္ခံတင္ျပမွာျဖစ္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာလူ႔အခြင့္အေရးအထူးကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီ က ရန္ကုန္ၿမဳိ႕မွာ မေန႔ညေန က်င္းပတဲ့သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။

(ဓာတ္ပံုမ်ားကို ဧရာ၀တီေဖ့စ္ဘြတ္ခ္စာမ်က္ႏွာမွ ယူပါသည္။)

No comments: