ဒီမုိကရက္တိုက္ေဇးရွင္းနိဂံုး

ေနသြင္

ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသြားသျဖင့္ ႏိုဝင္ဘာ (၇) ရက္ေန႔မွ ေနာက္ထပ္ ရက္ေပါင္း (၉ဝ) အတြင္း လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံ ေရး ေပၚလာေတာ့မည္။ သို႔ေသာ္ ႀကိဳတင္မဲအပါအဝင္ အျခားေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမသမာမႈမ်ားႏွင့္ ထြက္ေပၚ လာေသာ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ၾကည့္ၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္ ဒီမုိကေရစီအသြင္ေျပာင္းေရး နိဂံုးခ်ဳပ္သြားၿပီဟု ဆုိရမည္။ ပိုပိုသာသာဆိုရလွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲဗဟိုခ်က္ပတ္လည္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနမႈမ်ားသည္ ေနာက္ထပ္ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡမ်ား၊ ေသြးထြက္သံယိုမႈမ်ားကိုပင္ အားေပးသကဲ့သို႔ရွိသည္။ ဥပမာအေနျဖင့္ မဲလိမ္ခံရ ေသာ လူထု၏ မေက်နပ္ခ်က္မ်ား၊ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ဆုပ္ကုိင္ထားေသာ ျပည္သူလူထု၊ ေရြး ေကာက္ပြဲကို အေၾကာင္းျပဳ၍ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔စည္းေရး၊ လက္နက္ခ်ေရးကို ျငင္းဆန္ေနေသာ တုိင္းရင္း သားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔မ်ား စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၈ ကို ျပည္တြင္းစစ္ ပထမလိႈင္း၊ ၁၉၈၈ ကို ဒုတိယလိႈင္း ဟု သတ္မွတ္လွ်င္ ၂ဝ၁ဝ နယ္စပ္စစ္ပြဲမ်ားႏွင့္ လူထူ၏ မေက်နပ္မႈမ်ား အားလံုးကိုေပါင္း႐ံုးၿပီး ျပည္တြင္းစစ္ တတိယလိႈင္းဟု သတ္မွတ္ရလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကမၻာေက်ာ္ စာအုပ္ႏွစ္အုပ္အမည္ကို ဆင့္ပြား၍ ဒီမုိကေရ စီဇာတ္သြင္းျခင္း၏ နိဂံုး (End of Democratization)၊ ျပည္တြင္းစစ္ တတိယလိႈင္း (Third Wave of Civil War) ဟု နိမိတ္ဖတ္မိသည္။

ေအာက္ပါရလဒ္ကို ၾကည့္ပါ။

အဓိကေျပာခ်င္ေသာ အပိုင္းက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကိစၥျဖစ္သည္။ ႁခြင္းခ်က္တခ်ဳိ႕ ကိုထား၍ ထိုလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္းျဖစ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သည္ ဥပေဒျပဳျခင္း၊ ဥပေဒျပင္ျခင္း၊ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ျခင္း စေသာကိစၥမ်ား၏ ဗဟိုခ်က္မလည္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ လႊတ္ ေတာ္အမတ္ (၆၆၄) ဦးတြင္ အတုိက္အခံအားလံုး ညီညြတ္သည္္ထားဦး၊ (၆၂) ဦးသာရွိသျဖင့္ (၁ဝ) ရာခုိင္ႏႈန္း ပင္မျပည့္တတ္ေပ။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္အတြက္ (၁၈) ဦး အႏိုင္ရထားေသာ တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရး ပါတီ (တစည) ပါတီက အတိုက္အခံႏွင့္ေပါင္းမည္လား၊ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးႏွင့္ေပါင္းမည္လား မေသခ်ာေပ။ အတုိက္ အခံႏွင့္ေပါင္း၍ ေနာက္ထပ္ (၃) ရာခုိင္ႏႈန္း တိုးလာဖြယ္ရွိသည္ထားဦး၊ ထိုအေရအတြက္ျဖင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္ ဘာလုပ္ႏိုင္မည္နည္းဟု ေမးလွ်င္ ဘာမွမလုပ္ႏုိင္ဟု ေျဖ႐ံုသာရွိသည္။

ဥပမာတခုအေနျဖင့္ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုေတြ စုေပါင္းၿပီး ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အဆိုတခုကို ေရးဆြဲထားသည္ဆုိပါစို႔။ ထုိကိစၥကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္လိုလွ်င္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၏ ေလးပံုတပံု (၁၁၁ ဦး) လက္မွတ္ထုိးရန္ လိုအပ္ သည္။ လက္ေတြ႔တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ အဆိုျပဳလိုသည့္ဘက္မွ စုစုေပါင္း (၄ဝ) ဦးသာ ရွိေနသည္။ အ မ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ဘက္က စဥ္းစားလွ်င္ ပိုဆုိးေသးသည္။ (၅၆) ဦး လက္မွတ္ထုိးရန္လိုအပ္ေနရာ လက္ေတြ႔ တြင္ (၂၂) ဦးသာရွိေနသည္။

ေနာက္ဥပမာတခုအေနျဖင့္ သမၼတက ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေဘာင္ကို ေက်ာ္လြန္၍ ထင္သလိုလုပ္ေနသည္ ဆုိပါစို႔။ သမၼတကို စြပ္စြဲအျပစ္တင္လိုပါကလည္း လႊတ္ေတာ္တရပ္၏ အမတ္ဦးေရ ေလးပံုတပံုက လက္မွတ္ ထုိးတင္ျပမွသာ တရားဝင္ ေဆြးေႏြးခြင့္ရႏုိင္သည္။ အမတ္ဦးေရ စုစုေပါင္း၏ (၃) ပံု (၂) ပံုက ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ဆက္လက္အေရးယူမည့္ ကိစၥကိုအသာထား၍ အဆုိျပဳသည့္အဆင့္မွ်ကိုပင္ မလုပ္ႏိုင္ျပန္ေပ။

အဆိုျပဳသည့္ အဆင့္ကို ဆက္ပါဦးမည္။ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးကိစၥတြင္လည္း ျပင္ဆင္ေရးမူၾကမ္းကို ျပည္ ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရွိ ကုိယ္စားလွယ္စုစုေပါင္း၏ (၂ဝ) ရာခုိင္ႏွုန္းဦးက တင္ျပမွသာ လက္ခံေဆြးေႏြးမည္ဟု ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုတြင္ ပါရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ (၄) ပံု (၃) ပံုေက်ာ္ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ လက္ေတြ႔ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို အသာထား၍ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး အဆိုျပဳခ်က္မူၾကမ္းအဆင့္ကိုပင္ လႊတ္ေတာ္သို႔ အဆုိတင္သြင္းႏိုင္သည့္ အေျခအေနပင္ လက္ေတြ႔တြင္မရွိေပ။

ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ၾကံ႕ခုိင္ေရးပါတီႏွင့္ စစ္ဘက္ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း (၈၇) ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေနရာ ဥပ ေဒသစ္တခုကို ေရးဆြဲလိုလွ်င္ မခဲယဥ္းေပ။ ဥပမာ - စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္းတခုက စစ္တပ္ကိုယ္စား လွယ္ (၂၅) ရာခုိင္ႏႈန္းက မူၾကမ္းေရးဆြဲၿပီး လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပလွ်င္ လက္ခံစဥ္းစားရေတာ့မည္။ ၾကံ႕ခုိင္ေရး ပါတီက အနည္းဆံုးတဝက္ ေထာက္ခံလွ်င္ပင္ အတည္ျဖစ္လာေတာ့မည္။

ထိုအခ်ိန္က်မွ သေဘာမတူ၍ လႊတ္ေတာ္ကို သပိတ္ေမွာက္လွ်င္လည္း အခ်ိန္မမီေတာ့ေပ။ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝး က်င္းပသည့္ကိစၥတြင္ ပထမေန႔တြင္ စုစုေပါင္း၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ တက္ေရာက္လွ်င္ အထေျမာက္သည္။ အထမေျမာက္၍ ေရႊ႕ဆုိင္းလွ်င္ ျပန္လည္က်င္းပ ေသာအခါ သံုးပံုတပံု တက္ေရာက္လွ်င္ အထေျမာက္သည္။ မည္သည့္နည္းျဖင့္ အထေျမာက္ေျမာက္ တက္ ေရာက္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၏ မ်ားရာဆႏၵမဲ (ထက္ဝက္ေက်ာ္) ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ ဥပ ေဒမ်ား ျဖစ္လာေတာ့မည္။ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအေနျဖင့္ ေရႊ႕ဆုိင္းထားသည့္ရက္မွအပ (၁၅) ရက္ ဆက္တုိက္ပ်က္ကြက္လွ်င္ အေရးယူခံရမည္။ သို႔ေသာ္ လႊတ္ေတာ္တြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာတ ခ်ဳိ႕ လစ္လပ္ေနေစကာမူ လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္ဟု ဖြဲ႔စည္းပံုတြင္ ပါၿပီးသားျဖစ္သည္။

လႊတ္ေတာ္ေခၚယူေရးကိစၥကို ဆက္ပါမည္။ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ပံုမွန္အစည္းအေဝး ကိုလည္း လႊတ္ေတာ္နာယက က တႏွစ္လွ်င္ အနည္းဆံုး တႀကိမ္ေခၚယူက်င္းပရမည္။ အကယ္၍ အထူးအ စည္းအေဝး၊ အေရးေပၚအစည္းအေဝးေခၚရန္ကိစၥေပၚလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္း ၏ ေလးပံုတပံုက ေတာင္းဆိုရမည္။ထို႔ေၾကာင့္ စစ္ဘက္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ၾကံ႕ခုိင္ေရးဘက္က လႊတ္ ေတာ္ေခၚလိုလွ်င္ အခ်ိန္မေရြးေခၚႏိုင္ၿပီး အတုိက္အခံဘက္က လႊတ္ေတာ္ေခၚလိုလွ်င္ ပံုမွန္အစည္းအေဝး က်င္းပသည့္အထိ ေစာင့္ရမည္။ ပံုမွန္အစည္းအေဝး က်င္းပသည့္အခါတြင္လည္း မူၾကမ္းတင္ရန္ အမတ္ (၂၅) ရာခုိင္ႏႈန္း လိုအပ္ျပန္သျဖင့္ အဆိုမျပဳႏုိင္ျပန္ေပ။

အထက္ပါအခ်က္မ်ားႏွင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္စဥ္တခုလံုးကို ျပန္သံုးသပ္၍ (၂၅) ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ပင္ စစ္တပ္က အရပ္သားတို႔အတြက္ အျမင့္ဆံုးေပးရန္ လ်ာထားေသာ ေဝစုဟု စဥ္းစားမိသည္။ ပထမေထာင္ ေခ်ာက္ဟု ဆိုရမည္။ ေနာက္ထပ္ေထာင္ေခ်ာက္မ်ားစြာရွိေသးဟု ဆိုလိုရင္းျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ အဆုိ ပါ ဒီမိုကေရစီတြင္းနက္ႀကီး (The Black Hole of Democracy) သည္ လႊတ္ေတာ္တြင္ ေပၚလာသမွ် ကိစၥအ ဝဝကို ဆြဲခ်သြားမည့္သေဘာရွိသည္။ ဒီမုိကေရစီျဖစ္စဥ္တြင္ အစမွ်သာျဖစ္ေသာ ေဆြးေႏြးသည့္အဆင့္၊ စဥ္း စားေပးသည့္ အဆင့္မွ်ကိုပင္ ခြင့္မျပဳခ်င္လွ်င္ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးမွတဆင့္ ဒီမိုကေရစီအဆင့္ဆင့္ အသြင္ ေျပာင္းလဲမႈ (Democratization) လုပ္သြားမည့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္သည္ အဓိပၸာယ္မရွိေတာ့ေပ။ စည္းကမ္းျပည့္ဝ ေသာ ဒီမုိကေရစီအစတြင္ပင္ ဒီမုိကရက္တိုက္ေဇးရွင္း နိဂံုးခ်ဳပ္သြားၿပီဟု ဆုိရမည္။

ေနသြင္
(ႏိုဝင္ဘာ ၁၆၊ ၂ဝ၁ဝ)