ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ခြဲျခားမရပါ

ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ခြဲျခားမရပါ
မ်ဳိးျမင့္ခ်ဳိ

ကြၽႏ္ုပ္တို ့ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစု ေနထိုင္သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ရဟန္းေတာ္ ဦးေရမွာလည္း သိန္းႏွင့္ ခ်ီ၍ ရွိသည္။ ဘုရားေစတီပုထိုး ေက်ာင္းကန္မ်ားမွာလည္း လက္ညိႇဳးထိုး မလြဲေအာင္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ အျခားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား နည္းတူ ရတနာသံုးပါးကို ၾကည္ညိဳ ကိုးကြယ္ရာတြင္လည္း ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔သည္ ကိုင္း႐ိႈင္းလွေပသည္။ လွဴေရးတန္းေရး ကိစၥမ်ား ဆိုလွ်င္လည္း တပဲရလို ့တျပားလွဴဆိုသည့္ ေဆာင္ပုဒ္ထဲက လိုပင္။ ထိုသို႔ေသာ ႏိုင္ငံတြင္ ရဟန္းႏွင့္ ဒကာ တနည္းဆိုေသာ္ သံဃာႏွင့္ ျပည္သူတို႔၏ အျပန္အလွန္ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးစီးပြား ေဆာင္ရြက္ေပးမႈတို ့ရွိရမည္မွာ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္ရလိမ့္မည္။

က်ေနာ္တို ့ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို စစ္တပ္မွ မတရားသိမ္းပိုက္၍ လက္နက္ျဖင့္ ဗိုလ္က်စိုးမိုး အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့သည္မွာ ယခုဆိုလွ်င္ အႏွစ္ေလးဆယ္ပင္ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ အေျခအျမစ္မရွိ၊ မဟုတ္မွန္သည့္ အေၾကာင္းမ်ားကို ကလိန္ေစ့ ျငမ္းဆင္ကာ အာဏာတည္ျမဲေရး တခုတည္းအတြက္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ျခင္း၏ ရလဒ္ကား ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားစာရင္း သြတ္သြင္း ခံယူလိုက္ရျခင္းပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ျပည္သူတို႔ ဘ၀မ်ား ဆင္းရဲတြင္း နက္သထက္ နက္လာေနခ်ိန္၀ယ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ယင္းတို႔ႏွင့္ နီးစပ္သည့္ အ၀န္း၀ိုင္းမ်ားမွ ပုဂၢဳိလ္မ်ားကား တိုင္းျပည္ဘ႑ာမ်ား သယံဇာတမ်ားကို ထုတ္ငင္သံုးစြဲရင္း ထားစရာ မရွိေအာင္ပင္ က်ိက်ိတက္ ခ်မ္းသာေနၾကသည္မွာ လူတိုင္း အသိပင္ျဖစ္သည္။

ျပည္သူျပည္သားတို ့ စီးပြားဥစၥာ ေခ်ာင္လည္လွ်င္ ရဟန္းသံဃာတို ့ ဆြမ္းကြမ္း ဖူလံု႐ံုမွ်မက မရွိဆင္းရဲသား တို႔ကိုပင္ ျပန္လည္ေပးကမ္း စြန္႔ၾကဲ တတ္ၾကသည္မွာလည္း ၾကည္ညိဳဖြယ္ အစဥ္အလာတရပ္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ သံဃာေတာ္မ်ား ေအးခ်မ္းစြာ တရားဓမၼ ရွာေဖြ က်င့္ၾကံ အားထုတ္ႏိုင္သျဖင့္လည္း ဘာသာသနာအတြက္ ႀကီးစြာေသာ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမႈမ်ား ရရွိၾကေပသည္။ သို႔့ေသာ္ ျပည္သူ ျပည္သားမ်ား ဆင္းရဲႏြမ္းပါး လာၿပီဆိုပါမူ လွဴခ်င္တန္းခ်င္ပါလ်က္က စိတ္ရွိသေလာက္ မလွဴႏိုင္ မတန္းႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ ဒကာဒကာမတို႔မွာ ႀကီးစြာေသာ စိတ္ဆင္းရဲမႈမ်ိဳးႏွင့္ ႀကံဳရေတာ့သည္။ ရဟန္းသံဃာတို႔လည္း ဆြမ္းကြမ္းပါးရွား ႏြမ္းပါးရေတာ့သည္။ ရသမွ်ေလးျဖင့္ ၿခိဳးျခံေနရေတာ့သည္။ ရဟန္းသံဃာတို႔လည္း ျပည္သူျပည္သားတို႔၏ ဘ၀ကို ၾကည့္ကာ ႏွလံုးစိတ္၀မ္း မခ်မ္းေျမ့ႏိုင္ေတာ့။ သာသနာေတာ္အတြက္ သိပ္မေကာင္းလွ။ ထိုအခါမ်ိဳးတြင္ ျပည္တို႔၏ အေရးသည္ သံဃာတို႔၏ အေရး။ သာသနာေတာ္၏ အေရး ျဖစ္လာေတာ့သည္။

အာဏာ လက္၀ယ္ရွိသူတို ့က သံဃာေတာ္တို႔အား ႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္း မရွိေစရန္ မည္သို႔ပင္ တားျမစ္ကန္႔သတ္ေစကာမူ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္သူတို႔ အေရးအရာ ကိစၥရပ္မ်ား၌ သံဃာေတာ္တို႔ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္မွာ ယခုတႀကိမ္သည္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ မဟုတ္ပါေခ်။ သံမဏိ ရွည္လ်ားလွသည့္ သမိုင္းေၾကာင္း ေနာက္ခံမ်ား အထင္အရွား ရွိပါသည္၊ တတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲအၿပီး စလင္းနယ္မွ ဦးဥတၱမဆိုသည့္ ရဟန္းလူထြက္တဦးက လူ(၃၀၀၀)ခန္႔ စုေဆာင္းၿပီး နယ္ခ်ဲ႕တို႔အား ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ရန္ မႏၱေလးသို ့ ခ်ီတက္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုပုန္ကန္မႈမွာ အေရးနိမ့္ခဲ့ရၿပီး ဗိုလ္ဥတၱမလည္း ႀကိဳးေပးကြပ္မ်က္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ရဟန္းေတာ္တို႔တြင္ သူ႔အသက္ မသတ္ရဟူသည့္ (ပါဏာတိပါတာ)ကံကို ေစာင့္ထိန္းရသည့္အတြက္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မည္ဆိုလွ်င္ လူ၀တ္လဲၿပီးမွသာ ေဆာင္ရြက္ၾကရပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ နယ္ခ်ဲ႕သမားတို႔ လက္ေအာက္တြင္ရွိစဥ္ ၿဗိတိသွ်တို႔အား ျမန္မာတို႔ အေလးအျမတ္ျပဳရာ အရပ္မ်ားျဖစ္သည့္ ဘုရားေစတီ၊ ေက်ာင္းကန္မ်ားသို႔ ၀င္ေရာက္သည့္အခါ ဖိနပ္ မခြၽတ္ဘဲ တက္ေရာက္ျခင္းကို ကန္႔ကြက္ ဆန္႔က်င္မႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾက၏။

၁၉၁၉ ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ဘုရားေပၚသို ့ ဖိနပ္မခြၽတ္ဘဲ တက္လာၾကသည့္ ၿဗိတိသွ်လူမ်ိဳး အခ်ဳိ႕အား သံဃာေတာ္တို႔က ေမာင္းႏွင္ထုတ္ရန္ ႀကိဳးစားရာမွ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈတခု ျဖစ္ခဲ့၏။ ထိုသံဃာစု၏ ေခါင္းေဆာင္မွာ ေနာင္တြင္ အာဇာနည္ ဆရာေတာ္ ဦး၀ိစာရအျဖစ္ တိုင္းျပည္က အသိအမွတ္ျပဳရမည့္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္အား ၿဗိတိသွ်တို႔က ဖမ္းဆီးၿပီးေနာက္ လူသတ္ရန္ ၾကံစည္သည္ဟုဆိုကာ ေထာင္ဒဏ္ တသက္တကြၽန္း ခ်ပစ္လိုက္၏။ ထိုျဖစ္ရပ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ျမန္မာျပည္တ၀ွမ္း လူထုစည္းေ၀းပြဲႀကီးမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ လူထု၏ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ကို ႏိႈးဆြေပးလိုက္ သကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားေစ၏။ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ခံလိုက္ရသည့္ ဆရာေတာ္အား ေထာင္တြင္း သကၤန္း၀တ္ခြင့္မျပဳ၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္သည္ သကၤန္း၀တ္ခြင့္ ရေရးအတြက္ (၁၁၆) ရက္ၾကာ တဦးတည္း အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္တြင္ အာဇာနည္ပီသစြာ သက္ေတာ္ကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့သည္။

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ အာဇာနည္ ဆရာေတာ္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ေႏွာင္းလူတို႔ သတိရေစရန္ ရည္႐ြယ္၍ ေက်ာက္တိုင္ေပၚတြင္ ႐ုပ္တုကို ထြင္းထုကာ ထိုေက်ာက္တိုင္ရွိရာ လမ္းကိုလည္း ဦး၀ိစာရလမ္းဟု ေခၚတြင္ေစခဲ့၏။ အလားတူပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ လူအမ်ားၾကည္ညိႇ ကိုးကြယ္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႔အႀကံဳ မ်ားစြာရွိသည့္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ကိုယ္ေတာ္မွာလည္း သူ၏ ကိုလိုနီဆန္႔က်င္ေရး ရဲရဲေတာက္ မိန္႔ခြန္းမ်ားေၾကာင့္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ် ခံခဲ့ရျပန္သည္။ ဆရာေတာ္က ထိုစဥ္က ျမန္မာႏိုင္ငံဘုရင္ခံ ဆာရက္ဂ်ီနယ္ ကရက္ေဒါက္အား “ဆာရက္ဂ်ီနယ္ ကရက္ေဒါက္ျပန္သြား”ဟု မိန္႔ခြန္းေျပာကာ ဘုရင္ခံအား ေမာင္းထုတ္၀ံ့ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

ဗိုလ္ဥတၱမ၊ ဦး၀ိစာရ၊ ဦးဥတၱမစသည့္ ဆရာေတာ္မ်ားကဲ့သို႔ပင္ အျခားေသာ သံဃာေတာ္ေပါင္းမ်ားစြာတို႔သည္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး၊ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး၊ အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တိုက္ပြဲအဆက္ဆက္တြင္ ျပည္သူတို႔ဘက္မွ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ထိုသံဃာေတာ္တို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေသးစိတ္ ေရးစရာ အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အတူ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ျဖဳတ္ခ်ေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရး လူထုလႈပ္ရွားမႈ ႀကီးတြင္လည္း သံဃာေတာ္ ေပါင္းမ်ားစြာ ဦးေဆာင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္မွာ အထင္အရွားျဖစ္သည္။ ေသြးေျမက် သက္ေတာ္စြန္႔ ခဲ့ရသည့္ သံဃာေတာ္မ်ားမွာလည္း မ်ားလွသည္၊ ထိုလႈပ္ရွားထဲတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သျဖင့္ ယခုတိုင္ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ခံေနရဆဲ သံဃာေတာ္ ဦးေရမွာ မနည္းလွေခ်။

ေလာကဓာတ္ေက်ာင္း (အစိုးရစာသင္ေက်ာင္း) မ်ား မေပၚခင္ကတည္းကပင္ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းမ်ားမွာ ျမန္မာတို႔အတြက္ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ စာေပပရိယတၱိ ေလ့လာဆည္းပူးရာ ေနရျဖစ္ခဲ့သည္မွာ ေျပာစရာပင္ လိုမည္မထင္ပါ၊ စစ္အစိုးရက ဖိႏိွပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သည့္ အမိန္႔အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပ႒ာန္းကာ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းတို ့အား ဥပေဒေဘာင္တြင္းမွ လြင့္စဥ္ထြက္သြားေအာင္ လုပ္ပစ္ခဲ့သည္။ ဥပေဒေဘာင္တြင္း ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခြင့္ မရၾကရွာသည့္ အဖြဲ႕အစည္းတို ့သည္ မလြႊဲမေရွာင္သာ လွ်ဳိ႕၀ွက္ႏိုင္ငံေရး (ေျမေအာက္လုပ္ငန္း) အသြင္ ေျပာင္းလိုက္ၾကရေတာ့သည္။ ထိုေရာအခါ သက္ဆိုင္ရာ သံဃာေတာ္တို႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းအခ်ဳိ႕မွာ စစ္အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရး တို႔အတြက္ လွ်ဳိ႕၀ွက္လႈပ္ရွားသူမ်ားအဖို ့ လံုျခံဳစြာ ယာယီပုန္းခိုရာ ေနရမ်ားလည္းျဖစ္ေနျပန္သည္။ ေက်းဇူးႀကီးလွ…။

ယခု မ်ားမၾကာမီက သံဃာေတာ္မ်ား ဦေဆာင္ကာ ေမတၱာသုတ္ ေမာရသုတ္မ်ား ရြတ္ဆိုလ်က္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖၚထုတ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ လူထုသိန္းႏွင့္ခ်ီကာ ေထာက္ခံပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ သမိုင္းတြင္မည့္ ထူးျခားခ်က္တရပ္ အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ရ ေပလိမ့္မည္မွာ မလြဲေပ၊ စစ္အစိုးက အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြဲခဲ့ေသာ္လည္း ထိုလႈပ္ရွားမႈကား အကင္းေသသြားမည့္ အနာမဟုတ္။ ျပည္သူတို႔ ရင္ထဲမွ အနာကား သည္းသထက္ သည္းသြားေလၿပီ၊ တိုင္းတပါးသား ဘာသာျခားတို ့ အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ကပင္ ယခု ေလာက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္စြာ မျပဳမူခဲ့။ သံဃာကို၊သာသနာကိုေစာ္ကားရက္ေလျခင္း။

လူထု၏ ဆင္းရဲဒုကၡကို မ်က္ကြယ္ျပဳ လ်စ္လ်ဴ႐ႈ မေနႏိုင္အားသည့္ ရဟန္းေတာ္တို႔၏ ေက်းဇူးကား အတိုင္းအဆမရွိ ႀကီးလွ၏။

ထိုရဟန္းေတာ္တို ့ကား သမိုင္းကိုေသြးျဖင့္ ေရးခဲ့ၾကေလၿပီ။ ထိုရဟန္းအာဇာနည္တို႔၏ သူရဲေကာင္း စိတ္ဓာတ္ကား ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သာသနာသမိုင္းတြင္ မည္သည့္အခါမွ ေမ့ေပ်ာက္ ေဖ်ာက္ဖ်က္၍ မရမည့္ သမိုင္းပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ရဟန္း အာဇာနည္အေပါင္းတို ့အား ဦးညႊတ္ ဂုဏ္ျပဳအပ္ပါသည္။

သံဃံ သရဏံ ဂစၧာမိပါဘုရား …
မ်ဳိးျမင့္ခ်ဳိ

(ကိုစ်ာန္ဘေလာ့ဂ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္)