ဘယ္ဒီမိုကေရစီ သြားေနၾကတာလဲ

ဘယ္ဒီမိုကေရစီ သြားေနၾကတာလဲ

ေမာင္ေမာင္ဘု

ဒီမိုကေရစီလႈိုင္းႀကီး ၃ လႈိင္း ရွိတယ္

- ပထမလႈိင္းကေတာ့ ၁၉ ရာစုနဲ႔ ၂၀ ရာစုအေစာပိုင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ၿဗိတိသွ်၊ ျပင္သစ္၊ ကေနဒါ ... စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ ေပၚတဲ့လႈိင္း။

- ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး နယ္ခ်ဲ႕အင္ပါယာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ ဖက္စစ္စနစ္ေတြ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးၿပီးတဲ့ေနာက္ ေပၚလာတာက ဒုတိယလႈိင္း။

- တတိယလႈိင္းကေတာ့ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ ၿပိဳကြဲက်ဆံုးတဲ့အခ်ိန္ (၁၉၇၀ မွ ၁၉၉၀ ကာလအတြင္း)။

တတိယလႈိင္းကိုေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ၁၉၈၈ မွာ စီးခဲ့ၾကတယ္။ အခု ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ၾကာတဲ့ အခ်ိန္အထိ ဒီမိုကေရစီ လႈိင္းထန္တဲ့ခရီးကို ျဖတ္သန္းေနရဆဲ။ စစ္တပ္က ျပင္ဆင္ေပးတဲ့ ဒီမိုကေရစီကို ျမည္းစမ္းေနရတဲ့ အခ်ိန္။

ဒီမိုကေရစီအကူးအေျပာင္း ဘယ္အခ်ိန္မွာ ျဖစ္လာႏုိင္သလဲ

စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ တနည္း ခိုင္မာတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္လာႏုိင္ရန္ တင္ကူးအေျခအေနေတြ လိုအပ္ပါတယ္။

(၁) လူထုအဖြဲ႔အစည္းမ်ား (လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမဟုတ္)၊
(၂) ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊
(၃) ဥပေဒစိုးမိုးမႈ၊
(၄) ႏုိင္ငံေရးမွာ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈ မရွိတဲ့ ျဗဴ႐ိုကရက္မ်ားနဲ႔ စစ္တပ္၊
(၅) စီးပြားေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား (ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား ရွိေပမယ့္ လြတ္လပ္မႈ ရွိရမယ္)။

“ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ မိမိတိုင္းျပည္ ဘယ္ဒီမိုကေရစီ သြားေနသလဲ ဆိုတာ သိထားသင့္ပါတယ္။ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ ေရမေရာထားတဲ့ ႏြားႏုိ႔ကိုပဲ ေသာက္ခ်င္ၾကမွာပါ။ ဒါေပမယ့္္ ကိုယ္ေရြးတာပဲ ကိုယ္ရမယ္ဆိုတာ ...”

မိမိတို႔ဆီ္မွာ တင္ကူးအေျခအေနေတြ ရွိၿပီလား

ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အခင္းအက်င္း ၅ မ်ဳိးကိုလည္း သိထားသင့္ပါတယ္။

(၁) လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၊
(၂) ႏုိင္ငံေရးဆိုင္ရာ စုေ၀းေဆြးေႏြးခြင့္မ်ား လြတ္လပ္မႈရွိျခင္း၊
(၃) လက္ရွိ အုပ္စိုးသူမ်ားရဲ႕ လူတိုင္း သိခြင့္ရွိၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား၊
(၄) ျပည္သူလူထုအခြင့္အေရးုနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ား ရွိျခင္း၊
(၅) အစိုးရအေပၚ မွီခိုမႈမရွိတဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္။

ဒီအခင္းအက်င္းေတြေကာ ေရာက္ေနၿပီလား

ေခတ္မီမီ ကမၻာၾကည့္ေကာ ၾကည့္ျမင္ႏုိင္ၾကၿပီေလာ။ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈေတြနဲ႔အတူ ေခတ္မီလာျခင္းရွိမွ ဒီမိုကေရစီအကူးအေျပာင္း လြယ္ကူပါတယ္။ ေခတ္မီေအာင္ ဘာေတြရွိရမလဲ။ ဒါေတြရွိမွ ျဖစ္မယ္။

(၁) ပညာေရး၀န္းက်င္ေကာင္း၊
(၂) သတင္းစာမီဒီယာမ်ား အႏွံ႔အျပားရွိျခင္း၊
(၃) သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားနဲ႔ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးမ်ားအတြက္ တိုးတက္တဲ့ အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ား၊
(၄) လူထုအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ေပၚေပါက္လာျခင္းနဲ႔ လူေနမႈအဆင့္အတန္းမ်ား ျမင့္တက္လာျခင္း။

ေနာက္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာနဲ႔ ေဒသဆိုင္ရာ ပတ္၀န္းက်င္ေတြကလည္း ဒီမိုကေရစီကို ေျပာင္းလဲေစပါတယ္။ ကမၻာ၊ ကုန္သြယ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြက ဒီမိုကေရစီ အလိုရွိမွ မိမိတိုင္းျပည္ ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းလဲႏုိင္ဖို႔ ဖိအားေကာင္းေတြ ရႏုိင္တယ္။

ဒီမိုကေရစီဆိုတိုင္း ဒိမိုကေရစီလို႔ မထင္ၾကေစလို။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အမ်ိဳးအစားေတြ ကြဲေနတတ္ေတာ့ ထင္ေယာင္မွားႏုိင္တယ္။

ဒီမိုကေရစီ အမ်ိဳးအစားေတြကေတာ့ ...

(၁) စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ
(၂) ေမြးကင္းစ ဒီမိုကေရစီ
(၃) အေယာင္ျပ ဒီမိုကေရစီ
(၄) မ်က္ႏွာဖံုးတပ္ ဒီမိုကေရစီ

ျပန္ရွင္းရရင္ေတာ့ ...

(၁) ဒီမိုကေရစီစစ္စစ္ဆိုတာ အထက္က ေဖာ္ျပထားတဲ့ တင္ကူးအေျခအေနေတြ၊ အခင္းအက်င္းေတြ ရွိရင္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုရမယ္။

(၂) ေမြးကင္းစ ဒီမိုကေရစီမွာ အေျခအေနေကာင္းေလးေတြေတာ့ ရွိေလရဲ႕။ ဘယ္အခ်ိန္မွ ရင့္မွည့္လာမယ္ဆိုတာ မသိ။ စမ္းတ၀ါး၀ါး လမ္းသြားေနရပံု။

(၃) အေယာင္ျပ ဒီမိုကေရစီကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ ပံုစံေပါက္ေနေပမယ့္ အေျခအေနေကာင္းမ်ား ျပည့္ျပည့္၀၀ မရွိတာ။

(၄) မ်က္နွာဖံုးတပ္ ဒီမိုကေရစီမွာ ဒီမိုကေရစီ လံုး၀မဟုတ္ဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ အာဏာယူတဲ့ စနစ္ျဖစ္တယ္။

ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ မိမိတိုင္းျပည္ ဘယ္ဒီမိုကေရစီ သြားေနသလဲ ဆိုတာ သိထားသင့္ပါတယ္။ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ ေရမေရာထားတဲ့ ႏြားႏုိ႔ကိုပဲ ေသာက္ခ်င္ၾကမွာပါ။ ဒါေပမယ့္္ ကိုယ္ေရြးတာပဲ ကိုယ္ရမယ္ဆိုတာ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

ေမာင္ေမာင္ဘု

၁၅-၂-၂၀၁၂

* လူမႈအဖြဲ႔အစည္း - ဥပမာ နာေရးကူညီမႈအသင္း။ လူမႈေရးပဲလုပ္တာ။
* လူထုအဖြဲ႔အစည္း ဆိုတာ ႏုိင္ငံအေရးနဲ႔ ဆိုင္တာ။ ျပည္သူေတြရဲ႕အခြင့္အေရးေတြ ေတာင္းဆိုႏုိင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။ (အမတ္ေတြေလာက္ပဲ အားကိုးေနရင္ ငါးပါးေမွာက္လိမ့္မယ္။)

မွတ္ခ်က္ ။ ။ လူမႈေရးပဲ လုပ္မယ္ဆိုၿပီး ေနာက္ပိုင္း ပါတီႏုိင္ငံေရးေတြ လုပ္သြားတာေတာ့ ရွိပါတယ္။ အ႐ုပ္နည္းနည္းဆိုးတဲ့ လူလိမ္ေတြလို႔ ေျပာရင္ စိတ္ဆိုးၾကမယ္ထင္ပ (ကန္ေတာ့ပါရဲ႕)။