ဆရာႀကီး ေဒါက္တာသန္းထြန္း ကြယ္လြန္ျခင္း (၄) ႏွစ္ ျပည့္ အမွတ္တရ

က်င့္၀တ္မ်ားအေၾကာင္း
(သမိုင္းပါေမာကၡေဟာင္း ေဒါက္တာသန္းထြန္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)

“ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ ဓားျပတိုက္ ဆိုတာမ်ဳိးကို က်ေနာ္ မလုုပ္ရဲဘူး။ ကိုယ့္လုပ္ငန္းကလည္း မတရားလုပ္ဖို႔ မရွိဘူး။ ခ်က္ခ်င္း မေအာင္ျမင္ေပမယ့္ ေျဖးေျဖးေတာ့ ေအာင္ျမင္မွာပဲဆိုတဲ့ အသိနဲ႔ မေအာင္မခ်င္း ဆက္လုပ္ပါတယ္။ ဘယ္သူ ဘာေျပာေျပာ၊ ဘယ္သူကပဲ တားတား လုပ္မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီးရင္ ဆက္လုပ္တယ္။ အေရးႀကီးဆံုး ေခါင္းတည္စဥ္းစားတာကေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ သူမ်ားမွာ အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ဖို႔ပါဘဲ။”

ေမး ။ ။ လူငယ္နဲ႔ စိတ္က်န္းမာေရးဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေျပာမယ္ ဆိုေတာ့ စိတ္က်န္းမာေရးဆိုတာ စိတ္ထား ျဖဴစင္ေျဖာင့္မတ္တာ၊ ကိုယ္က်င့္သိကၡာတရားတို႔ကို ေစာင့္ထိန္းတာတို႔အေပၚမွာ တည္တယ္ လို႔ သေဘာရပါတယ္။ ကိုယ္က်င့္သိကၡာမရွိရင္ စိတ္ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ က်န္းမာဖို႔႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပထမဆံုး အဲဒီ ကိုယ့္က်င့္သိကၡာနဲ႔ က်င့္၀တ္သီလတို႔ အေၾကာင္းကစၿပီး ေျပာခ်င္ပါ တယ္။ လူမႈေရးက်င့္၀တ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဆရာ့သေဘာထားကို ေျပာျပပါဦး။

ေျဖ ။ ။ လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အေရးႀကီးဆံုး က်င့္၀တ္က ကိုယ့္ အတြက္ သူမ်ားအေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစနဲ႔ဆိုတာပဲ။ က်င့္၀တ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ခုတေလာ ခဏခဏ ေတြ႕ရတယ္။ ေန႔စဥ္သတင္းစာ ဆိုရင္လည္း ေလာကနီတိတို႔ ဘာတို႔ေပါ့။ အမ်ားလိုက္နာသင့္တဲ့ က်င့္၀တ္ေပ့ါ။ က်ေနာ္လိုက္နာတဲ့ က်င့္၀တ္ကေတာ့ ခုနက ေျပာတဲ့အတိုင္း ကိုယ့္အတြက္ သူမ်ားမွာ အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစနဲဲ႔ ဆိုတာပါပဲ။ အဲဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္ တစ္သက္လံုး လိုက္နာပါတယ္။ ငယ္ငယ္ကတည္းကပါပဲ။ အိမ္ေထာင္ေရးမွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ က်ေနာ့္မယားရွိတယ္။ သားသမီးေတြရွိတယ္။ က်ေနာ့္အတြက္ စပယ္ရွယ္ ဟိုဟာ ဒီဟာ လုပ္ေပးတာမ်ဳိး၊ က်ေနာ့္ကို ေၾကာက္လို႔ ဟိုဟာ ဒီဟာ မလုပ္ဘဲ ေနရတယ္ဆိုတာမ်ဳိး မရွိေစရဘူး။ အခ်ဳပ္ကေတာ့ ဒါပါပဲ။ ႀကီးႀကီးငယ္ငယ္ ကိုယ္နဲ႔ အတူေနတဲ့သူေတြကို စိတ္ဆင္းရဲေအာင္ လုပ္ရင္ ကိုယ္လည္းပဲ စိတ္ဆင္းရဲရမွာပဲ။

ေမး ။ ။ ဘာသာေရး အဆံုးအမကလာတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြကေရာ။

ေျဖ ။ ။ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ က်င့္၀တ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ အဲဒီက်င့္၀တ္ေတြ အမ်ားႀကီးကလည္း (ဘာမွ မၾကာေသးဘူး။ က်ေနာ္ ၀ိနည္းေတြ ျပန္ဖတ္တယ္) ဒါမလုပ္နဲ႔၊ ဟိုဟာ မလုပ္နဲ႔ဆိုတဲ့ ဘုန္းႀကီးက်င့္၀တ္ေတြ မဟုတ္လား။ အဲဒီမွာ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံခါနီးေတာ့ ဒီဟာမလုပ္နဲ႔ ဟုိဟာမလုပ္နဲ႔လို႔ ထားခဲ့တဲ့ တခ်ဳိ႕ ကိစၥကို မလိုက္နာခ်င္ရင္လည္းရတယ္။ ျပင္ခ်င္ရင္လည္း ျပင္လို႔ခြင့္ျပဳတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေထရ၀ါဒကေတာ့ သူတို႔ ဘာမွမျပင္ဘူး။ ဘုရားေဟာတဲ့အတိုင္းပဲ သူတို႔ ဆက္လုပ္တယ္ေပါ့။

အဲဒီမွာလည္းပဲ က်ေနာ္သတိထားမိတာက စည္းကမ္းဆိုတာ ရွိႏိုင္ေလ ေကာင္းေလလို႔ သေဘာထားတဲ့ သူလည္း ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အမႈကိစၥ ေဆာင္႐ြက္တဲ့အခါ ေအာင္ျမင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ အစဥ္အလာက ဘာေတြပဲေျပာေျပာ လက္ေတြ႕နဲ႔ ညိႇႏိႈင္းၿပီး လိုတိုးပိုေလွ်ာ့ လုပ္ရလိမ့္မယ္။ စည္းကမ္း ရွိေပမယ့္ မလုပ္ဘဲ ေနခ်င္ေနမယ္ဆိုတာေပါ့။

အဲဒီႏွစ္မ်ဳိးမွာ က်ေနာ့္အယူအဆကေတာ့ ၾကားအယူအဆလို႔ ေျပာခ်င္ေျပာေပါ့ေလ။ ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ ဓားျပတိုက္ ဆိုတာမ်ဳိးကို က်ေနာ္ မလုုပ္ရဲဘူး။ ကိုယ့္လုပ္ငန္းကလည္း မတရားလုပ္ဖို႔ မရွိဘူး။ ခ်က္ခ်င္း မေအာင္ျမင္ေပမယ့္ ေျဖးေျဖးေတာ့ ေအာင္ျမင္မွာပဲဆိုတဲ့ အသိနဲ႔ မေအာင္မခ်င္း ဆက္လုပ္ပါတယ္။ ဘယ္သူ ဘာေျပာေျပာ၊ ဘယ္သူကပဲ တားတား လုပ္မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီးရင္ ဆက္လုပ္တယ္။ အေရးႀကီးဆံုး ေခါင္း တည္စဥ္းစားတာကေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ သူမ်ားမွာ အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ဖို႔ပါဘဲ။ အဲဒီအတိုင္းပဲ က်ေနာ္ လုပ္ပါတယ္။

ေမး ။ ။ လူငယ္ေတြ၊ မ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္ေတြနဲ႔ က်င့္၀တ္အေၾကာင္းကို ေျပာပါဦးဆရာ။

ေျဖ ။ ။ လူငယ္ေတြကို က်ေနာ္ေတြ႕ေနရတယ္ဗ်။ ေက်ာင္းသားကို က်ေနာ္ဆံုးမရတယ္။ က်ေနာ္က ဆရာကိုး။ က်ေနာ့္ထက္ ငယ္ၾကသူေတြေပါ့။ ၿပီးေတာ့ သားတို႔ သမီးတို႔ အခုဆို ေျမးပါရေနၿပီဆိုေတာ့ ေျမးကို ဆံုးမရတယ္ေပါ့။ အဲဒီမွာလည္း ဘာေတြ႕လဲဆိုေတာ့ စည္းကမ္း နည္းလမ္းဆိုတာ သံုးမ်ဳိးေလာက္ ေတြ႕ရတယ္။ သူတို႔နဲ႔ က်ေနာ္နဲ႔ အသက္ခ်င္းမတူဘူး။ ေနာက္ အေတြ႕အၾကံဳခ်င္း မတူဘူး။ ေနာက္တစ္ခါ ပတ္၀န္းက်င္ခ်င္း မတူဘူး။ ဒီေတာ့ သူတို႔ကို ဆက္ဆံတဲ့အခါ အသက္ခ်င္း ညိႇရတယ္။ သူတို႔ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ က်ေနာ္ ျဖတ္သန္းလာတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္က မတူဘူးေလ။ ဒီေတာ့ သူတို႔ကို ဆံုးမတဲ့အခါ သူတို႔ရဲ႕ အသက္ကို က်ေနာ္စဥ္းစားတယ္။ သူ႔သူငယ္ခ်င္းေတြ ဘာေတြေပါ့။ ေနာက္ သူ႔ရဲ႕ ေခတ္အေျခအေနကိုလည္း စဥ္းစား တယ္။ ဒါေတြကိုၾကည့္ၿပီး ေျပာသင့္မွေျပာတယ္။ သူ႔အေျခအေနနဲ႔ လိုက္နာႏိုင္မယ္မထင္ရင္ ေျပာမေနေတာ့ ဘူး။ ဒါ လက္ေတြ႕ကို ေျပာတာ။ အစဥ္အလာကို သိပ္ၿပီး နံပါတ္တစ္ မထားဘူး။ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရား ေျပာတာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ၀ိနည္းေတာ္မွာ ထိပ္ဆံုးက ဘာေတြ႕လဲဆိုေတာ့ ႀကိဳႀကိဳတင္တင္ ငါဘာမွ မေျပာဘူး။ မဟုတ္တာလုပ္လို႔ ျပႆနာေပၚရင္ေတာ့ မင္းတို႔ ေနာက္မလုပ္နဲ႔ ဆိုတာမ်ဳိး ေျပာတယ္။

တခ်ဳိ႕ဟာေတြဆိုရင္ ေခတ္အေျခအေနနဲ႔ ေျပာင္းေပးရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေထရ၀ါဒမွာ ဘာမွမေျပာင္းဘူး။ ဘုရားေျပာတဲ့အတိုင္းပဲ ဆိုတာေတာင္ ဥပမာေျပာရရင္ ဘုန္းႀကီးေတြ ပိုက္ဆံမကိုင္ရဘူး ဆိုတာမ်ဳိး၊ ေနာက္တစ္ခုက တားျမစ္တာေတြမ်ားရင္ ဒါမလုပ္နဲ႔၊ ဟုိဟာမလုပ္နဲ႔ သိပ္မ်ားရင္ လိုက္နာတဲ့သူ ဟံုသြားမယ္။

ဒီေတာ့ အေရးႀကီးဆံုးကိုပဲ ျပန္ေကာက္ရရင္ က်ေနာ့္ရဲ႕ က်င့္၀တ္ေပါ့ေလ။ ကိုယ့္အတြက္ သူမ်ား စိတ္မဆင္း ရဲေစရဘူး။

ေျမးေတြ၊ သားေတြ၊ တပည့္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ခုနကေျပာတဲ့ သံုးဘက္သံုးတန္ညိႇၿပီး ၾကည့္ၿပီး ေျပာပါတယ္။ ဒါေတာ့ မွားတာေပါ့ ဆိုတာမ်ဳိးေပါ့။ တတ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ သိပ္က်ဥ္းက်ပ္တဲ့ဘက္က က်ေနာ္ ဘယ္ေတာ့မွ မေနပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ငါေျပာလည္း မထူးပါဘူးဆိုရင္ ေျပာမေနေတာ့ဘူး။ မေျပာဘဲ ေနလိုက္တာပဲ။ ေနာက္တစ္ခု က်ေနာ္သတိထားတာက “ကဲ မင္း ေအာင္ျမင္ပါေစ၊ က်န္းမာပါေစ” အဲဒါမ်ဳိးေပါ့ ေလ။ ဒါမ်ဳိးေျပာတာလည္း က်ေနာ္က အပိုစကားပဲလို႔ ထင္တယ္။

တကယ့္ဘ၀မွာ လက္ေတြ႕လုပ္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ႀကိဳးစားမွ ေအာင္ျမင္တာပဲ။ ခင္ဗ်ားက က်ေနာ့္ကို လက္ေဆာင္လာေပးတယ္။ က်ေနာ္က ခင္ဗ်ား ေအာင္ျမင္ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းလိုက္တယ္။ ခင္ဗ်ားက က်ေနာ့္ လာကန္ေတာ့ေတာ့ က်ေနာ္က ခင္ဗ်ား က်န္းမာပါေစလို႔၊ ခင္ဗ်ား နိဗၺာန္ေရာက္ပါေစလို႔ ဆုေပးလိုက္တယ္။ က်ေနာ္က အဲဒါမ်ဳိး ဆုေပးတာကို သေဘာမက်ဘူး။ ကိုယ္လုပ္မွ ကိုယ္ရတာပဲလို႔ က် ေနာ္က သေဘာရတယ္။

“ကိုယ္လုပ္စရာရွိတာ လုပ္ေနရင္၊ အဲဒီအထဲမွာ စိတ္ႏွစ္ျမႇဳပ္ထားရင္ မေကာင္းတဲ့စိတ္ေတြ တစ္ခုမွ မလာဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီၾကားထဲမွာ မေတာ္ေလာဘတို႔၊ ဘယ္သူနဲ႔ ငါသြားၿပီး ရန္ျဖစ္လိုက္ဦးမယ္တို႔၊ ဘယ္သူ႔ကို ငါ ဘယ္လို စကားေခ်ပလိုက္ဦးမယ္တို႔ ဘာတို႔မရွိဘူး”

ေမး ။ ။ အဲဒီေတာ့ က်င့္၀တ္သိကၡာ၊ ကိုယ္က်င့္တရား ျဖဴစင္ေအာင္ ေစာင့္ထိန္းတယ္ဆိုတာ ဘ၀မွာ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥလို႔ ဆရာထင္သလဲ။

ေျဖ ။ ။ ငယ္စဥ္က မဟုတ္တာေတြလုပ္တယ္။ ကိုယ္ဆိုးတယ္၊ ယုတ္ မာတယ္ ဆိုပါေတာ့။ ႀကီးလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္လည္း ေတြးၿပီး ရွက္တာျဖစ္မယ္။ ဒါ က်ေနာ္ လက္ေတြ႕ေျပာတာ။ ဒါမွမဟုတ္ ရင္လည္း ကိုယ္လုပ္လို႔ တစ္ဖက္က နစ္နာသြားတာေတြ ရွိမယ္။ အဲဒီ တစ္ဖက္က ခဏခဏ စဥ္းစားမွာပဲ။ ငါ့ကို ဘယ္လို လုပ္သြားတယ္။ ဘယ္လို စိမ္းကားတယ္။ ငါ့အေပၚမွာ ဘယ္လို ယုတ္မာတယ္။ ငါ့အ ေပၚမွာ ဘယ္လိုေကာက္က်စ္ၿပီး အသားယူသြားတယ္ေပါ့ေလ။ သူက ျဖစ္ေနမွာပဲ။ အဲဒါ ဘယ္သူမွ မသိဘူးထား။ သူနဲ႔ကိုယ္ ႏွစ္ေယာက္ တည္း သိတယ္ထား။ အဲဒါကို က်ေနာ္က ရွက္တာ။ လူတစ္ဖက္သား အက်ဳိးနည္းေအာင္ ဒါေၾကာင့္မလုပ္တာ။

ဒီေတာ့ ကိုယ္က်င့္တရားဟာ ဘ၀မွာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္ထားပါတယ္။ တစ္ခုပဲ က်ေနာ့္အေနနဲ႔က ေတာ့ က်ေနာ္ မဟုတ္တာ ဘာမွမလုပ္ဘူး ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ္က်င့္တရားကို က်ေနာ္က အထူးတလည္ ေစာင့္ထိန္းေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးေပါ့။ တကယ္က်ေတာ့ က်ေနာ္ စာထိုင္ေရးေနတယ္ဆိုရင္ တစ္ဖက္ သားေပၚမွာ မေတာ္ေလာဘစိတ္ မရွိဘူး။ ဘာေဒါသမွလည္း မရွိဘူး။ ဘာမွ ယုတ္ယုတ္မာမာ မစဥ္းစားဘူး။ အားလံုး လံုေနတာပဲ။ ဒီေတာ့ ကိုယ္က်င့္တရားဟာ အေရးႀကီးတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္အဖို႔ေတာ့ အထူး လုပ္ေနရတာ မဟုတ္ဘူးေပါ့ေလ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခုရွိတာက အဲဒီလို ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ လံုေနဖို႔ ကေတာ့ ဘ၀မွာ သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ ေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ေျပာရမွာပဲ။ အက်င့္ သိကၡာမရွိရင္ ေအာင္ျမင္မႈ မရႏိုင္ဘူး။ က်ေနာ္က အခ်ိန္ရွိသမွ် လံုေနလို႔သာ အထူးတလည္ မေစာင့္ထိန္းဘူး လို႔ ေျပာတာ။

ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ အရက္ေသာက္တဲ့ ကိစၥမ်ဳိး၊ က်ေနာ္ အရက္ျဖတ္လိုက္ၿပီးလို႔လည္း မေၾကညာဘူး။ အရက္ ေသာက္ခ်င္တယ္လို႔လည္း ဘယ္သူ႔မွ မေျပာဘူး။ ၾကံဳတဲ့အခါ ေသာက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီမွာ ဘာတစ္ခု ၀င္လာသလဲဆိုေတာ့ အရက္ေသာက္ေတာ့ အလုပ္ပ်က္တယ္ဗ်။ အရက္ေသာက္ၾက၊ အေပါင္းအသင္းဆံုၾက၊ ေပ်ာ္ၾကေပ့ါဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ အနည္းဆံုး တစ္ညေနခင္း ကုန္သြားတာပဲ။ အဲဒါဆိုရင္ က်ေနာ္က အဲဒီအခ်ိန္ကို ႏွေျမာတာပဲဗ်။

ေနာက္တစ္ေန႔ မနက္မိုးလင္းေတာ့ ညက ေသာက္ထားတာနဲ႔ မနက္ အထေႏွးျပန္ေရာ။ လုပ္ငန္းခြင္ ခ်က္ခ်င္း မ၀င္ႏိုင္ဘူးေပါ့။ အဲဒါကုန္တဲ့အခ်ိန္ ႏွေျမာရျပန္ေရာ။ အဲဒီေတာ့ အရက္မေကာင္းဘူး ဘာညာေျပာၾကရာမွာ က်ေနာ့္အတြက္ လက္ေတြ႕ကေတာ့ အခ်ိန္ကုန္တယ္ဗ်ာ။ အဲဒီလို တြက္တယ္။ လူ႐ိုေသေအာင္ တမင္လုပ္ တာမ်ဳိးေတာ့ ဘာမွ မရွိပါဘူး။ ကိုယ္လုပ္စရာရွိတာ ကိုယ္လုပ္ေနရင္ ဘာမဟုတ္တာမွ ၀င္မလာဘူးေပါ့။

ေမး ။ ။ ကိုယ့္က်င့္သိကၡာဆိုတာ ကိုယ္လုပ္သင့္ လုပ္ထိုက္တာကို လုပ္ေနရင္ အလိုလို ေစာင့္ထိန္းၿပီးသား ျဖစ္သြားတယ္ ဆိုတဲ့သေဘာေပါ့။

ေျဖ ။ ။ ကိုယ္လုပ္စရာရွိတာ လုပ္ေနရင္၊ အဲဒီအထဲမွာ စိတ္ႏွစ္ျမႇဳပ္ထားရင္ မေကာင္းတဲ့စိတ္ေတြ တစ္ခုမွ မလာဘူး။ က်ေနာ္ ဒီအခ်ိန္အိပ္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္ေရးေနတာကို ခ်လိုက္တယ္။ အိပ္ရာက ႏိုးလာရင္ က်ေနာ္ ဆက္ေရးလို႔ရတယ္။ သူမ်ားလို ဘယ္ကစရမွန္း မသိဘူးဆိုတာ မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီၾကားထဲမွာ မေတာ္ ေလာဘတို႔၊ ဘယ္သူနဲ႔ ငါသြားၿပီး ရန္ျဖစ္လိုက္ဦးမယ္တို႔၊ ဘယ္သူ႔ကို ငါ ဘယ္လို စကားေခ်ပလိုက္ဦးမယ္ တို႔ ဘာတို႔မရွိဘူး။

တစ္ခု က်ေနာ္သတိထားတာ ရွိတယ္။ တပည့္ေတြ မ်ားလာတဲဲ့အခါမွာ ရတဲ့အက်င့္တစ္ခုေပါ့။ ဒီကိစၥ ငါ၀င္ လုပ္လိုက္ရင္ လြယ္လြယ္ကူကူ ၿပီးသြားမယ္။ ငါ ၀င္ကူရမွာပဲလို႔ သိရင္ က်ေနာ္ ခ်က္ခ်င္း လုပ္ေပးတယ္။ သူ႔ဆီက ဘာမွ အျပန္အလွန္ အေပးအယူ မပါဘူး။ ငါလုပ္ေပးမွ မင္းရမွာပဲဆိုရင္ လုပ္ေပးတယ္။ အဲဒါ လုပ္ေပးၿပီးေတာ့လည္း ငါ့ေတာင္ ႏႈတ္မဆက္ဘူး။ ငါ့ကို ဘာမွမေပးဘူးလို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မရွိဘူး။ ႏႈတ္မ ဆက္ရင္ က်ေနာ္ ပိုေက်နပ္တယ္။ က်ေနာ့္မွာ အေႏွာက္အယွက္ နည္းသြားတာေပါ့။ စကားအပို မေျပာရေတာ့ ဘူးေပါ့။

က်ေနာ္ ငယ္ငယ္က ဖတ္ရတဲ့ အဂၤလိပ္လိုေရးတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ထဲမွာ ပါတယ္။ ၀ါတာလူး စစ္ပြဲအေၾကာင္း (Battle of Waterloo 1815)။ အဲဒီမွာ နပိုလီယန္နဲ႔ တစ္ဖက္က ၀ယ္လင္တန္ေပါ့။ ဟုိဘက္က စစ္တပ္က ေရာက္ေနၿပီ။ ဒီေတာ့ တပည့္ေတြက ေမးတယ္။ ၀ယ္လင္တန္ကို ဘယ္လိုတိုက္မလဲေပါ့။ ဒီေတာ့ ၀ယ္လင္ တန္က ေျပာတယ္။ “ဟ ငါနဲ႔ နပိုလီယန္နဲ႔ စစ္တုိက္တယ္ဆိုတာ ငါက စတာ မဟုတ္ဘူး။ နပိုလီယန္က စတာ။ ဒီေတာ့ သူ႔သြားေမး။ သူက ေတာင္ဘက္က လာရင္ ငါက ေတာင္ဘက္က တိုက္ရမွာ။ သူက ေျမာက္ဘက္က တိုက္ရင္ ငါက ေျမာက္ဘက္က ျပန္တိုက္ရမွာ။ ဒီေတာ့ သူ႔သြားေမး” လို႔ ေျပာတယ္။

ၿပီးေတာ့ သူက ေျပာတာတစ္ခု ရွိေသးတယ္။ “မင္းတို႔ ျမင္းေတြမွာဆင္တဲ့ ကႀကိဳးတန္ဆာေတြက လမ္းမွာ ျပဳတ္ျပဳတ္သြားရင္ ဘာမွလုပ္လို႔ မရဘူး။ ငါ့ပံုစံက ျမင္းႀကိဳးတစ္ေခ်ာင္းထိုးၿပီး စီးသြားတယ္။ အဲဒီႀကိဳးျပတ္ရင္ ႀကိဳးဆက္ အဖုထံုးၿပီး ဆက္စီးသြားလို႔ ရတယ္” လို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါလည္း ငယ္ငယ္ကတည္း ဖတ္ၿပီး သ ေဘာက်တယ္။ သိပ္ Plan ႀကီးႀကီးခ်ၿပီး လုပ္တာထက္ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ လုပ္တာပဲ။

“ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္မ်ဳိးဆက္သစ္ကို ေကာင္းေစခ်င္မွာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ပညာဆိုတာက အေမြေပးလို႔မရဘူး။ ပညာဟာ အေမြမဟုတ္ဘူး။ သင္ၾကားေပးလို႔ေတာ့ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ခံသင္ယူတဲ့ လူရဲ႕အရည္အခ်င္းက သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ ဆရာက အစေတာ္တယ္ ဆိုေပမယ့္ တပည့္မေတာ္ရင္ အဆံုးသတ္ညံ့မယ္။ ဆရာေတြက ဒီေကာင္ သိပ္ေတာ္တယ္ ငါ့တပည့္ကြလို႔ ေျပာတတ္ၾကတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒီေကာင္ေတာ္လို႔ ငါတို႔ဆီမွာ လာတပည့္ခံတာလို႔ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ”

ေမး ။ ။ က်င့္၀တ္သိကၡာ ရွိတဲ့သူေတြအေၾကာင္း၊ ဆရာနဲ႔ နီးစပ္သူ ေတြထဲကေပါ့ေလ။ နည္းနည္းပါးပါး ေျပာျပပါလား။

ေျဖ ။ ။ က်ေနာ္နဲ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ က်င့္၀တ္သိကၡာ ရွိသူေတြ မ်ားပါတယ္။ ေကာင္းၾကပါတယ္။ ဆိုးတဲ့ သူေတြလည္း ရွိတာေပါ့ေလ။ တခ်ဳိ႕လည္း က်ေနာ့္ေလာက္ သြက္ သြက္လက္လက္ မလုပ္လို႔ လူသိနည္းတာေတာ့ ရွိတာေပါ့။ သူတို႔ လည္း သူတို႔နည္းနဲ႔ သူတို႔လုပ္ေနၾကတာေပါ့။

ခုေလာေလာဆယ္ က်ေနာ့္ေခါင္းထဲ ေရာက္လာတဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ေသကုန္ၿပီဗ်။ အဲဒီ ေသသြားသူ ေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း က်ေနာ္ ႀကိဳးစားသလိုပဲ ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။ သူတို႔လုပ္သြားတာေတြလည္း ေကာင္း တာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဥပမာဆိုပါေတာ့ဗ်ာ တင္လွေသာ္ဆိုရင္ အခုလူေတြက မွတ္မိခ်င္မွ မွတ္မိမွာေပါ့။ သူဆိုရင္ အေတာ့္ကို ႀကိဳးစားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ ေသသြားရွာတယ္။ သူ႔ဒုကၡက အရက္ အလြန္အကြၽံ ေသာက္တာပဲ။ ဒီေတာ့ အလုပ္ သိပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ေနာက္ ေစာေစာ ေသသြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ အလုပ္လုပ္တဲ့ အခါတုန္းကေတာ့ စည္းကမ္းကို က်ေနာ္တို႔ လိုက္နာသလို သူလည္း လိုက္နာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားသလိုပဲ ႀကိဳးစားတာပဲ။

ေနာက္ၿပီး ေဒါက္တာရီရီဆိုတာ တစ္ေယာက္ရွိေသးတယ္။ လူထုဦးလွ ႏွစ္(၉၀)မွာ သူေရးတဲ့ ပလႅင္ေတာ္ေတြ အေၾကာင္းေလ။ က်ေနာ္က သူအဂၤလိပ္လို ေရးတာကို ျမန္မာလို ဘာသာျပန္လိုက္တယ္။ သူလည္း အသက္ ငါးဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ သံုးႏွစ္ေလာက္မွာ ေသသြားတယ္။ သူလည္း ဒီလုိပဲ။ က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ထိန္းရမယ့္ စည္း ကမ္းေတြကို ေစာင့္ထိန္းပါတယ္။ အင္မတန္လည္း ႀကိဳးစားပါတယ္။ လူငယ္ေတြကိုလည္း ေတာ္ေတာ္ ကူညီ ပါတယ္။ အဲဒီလူေတြ ေသကုန္ၿပီဗ်။

က်န္တဲ့သူေတြထဲကလည္း က်ေနာ့္တပည့္ေတြ ရွိပါတယ္။ ဆရာေတြထဲမွာလည္း ရွိပါတယ္။ ဆရာေတြ အေၾကာင္းလည္း က်ေနာ္ ေရးဖူးပါတယ္။ တပည့္ေတြ အေၾကာင္းလည္း ေရးဖို႔ က်ေနာ္လုပ္ေသးတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ Contribution လည္း ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က က်ေနာ့္ေလာက္ မႀကိဳးစား ၾကဘူးဗ်။ အဲဒါနဲ႔ပဲ သူတို႔အေၾကာင္းေရးရင္ သူတို႔ကို ႏွိ္ပ္စက္သလိုမ်ား ျဖစ္ေနမလားဆိုၿပီး မေရးေတာဘဲ သူတို႔ေရးတဲ့ စာေတြကိုပဲ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ထည့္ေနတယ္။ ဒါကေတာ့ အစဥ္အဆက္ကို ေဖာ္တာပါပဲ။ ငါ့အ ထက္ကလည္း လုပ္ခဲ့တယ္။ ငါလည္း လုပ္ခဲ့တယ္။ ငါ့ေအာက္က လူေတြလည္း လုပ္တယ္ဆိုတာကို ျပခ်င္ တာပါ။

ပူးပူးကပ္ကပ္ အလုပ္လုပ္တဲ့ သူေတြဆိုရင္ ခုနကေျပာတဲ့ အယူအဆေတြလည္း က်ေနာ္ သူတို႔ကို တတ္ ႏိုင္သေလာက္ သင္ၾကားပါတယ္။ သူတို႔ကလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လိုက္နာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ ကလည္း ဘြဲ႕ရၿပီး ဆက္မလုပ္ၾကဘူး။ ဆက္လုပ္ၾကသူေတြထဲမွာလည္း ႀကိဳးစားၾကသူေတြရွိပါတယ္။ အငယ္ ထဲကဆိုရင္ ေဒါက္တာတိုးလွေပါ့။ ခုကိုပဲ က်ေနာ္ တိုးလွရဲ႕ စာအုပ္ကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေရးေနတယ္။ သူတို႔ ေတာ္ေတာ္ ႀကိဳးစားပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားေမးခြန္းထဲမွာ မ်ဳိးဆက္သစ္ဆိုတာ ပါတယ္။ မ်ဳိးဆက္သစ္ဆိုတဲ့ စကားဟာ ခင္ဗ်ား ႀကိဳက္ႀကိဳက္ မႀကိဳက္ႀကိဳက္ သူကလာေနမွာပဲ။ ခင္ဗ်ားၿပီးေတာ့ သားလာမယ္။ သားၿပီးေတာ့ ေျမးလာမယ္ ေပါ့ဗ်ာ။ ဒီလိုပဲ လာေနမွာပဲ။ လာေနေတာ့ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္မ်ဳိးဆက္သစ္ကို ေကာင္းေစခ်င္မွာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ပညာဆိုတာက အေမြေပးလို႔ မရဘူး။ ပညာဟာ အေမြ မဟုတ္ဘူး။ သင္ၾကားေပးလို႔ေတာ့ ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ခံသင္ယူတဲ့ လူရဲ႕ အရည္အခ်င္းက သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ ဆရာက အစေတာ္တယ္ ဆိုေပမယ့္ တပည့္မေတာ္ရင္ အဆံုးသတ္ ညံ့မယ္။ ဆရာေတြက ဒီေကာင္ သိပ္ေတာ္တယ္ ငါ့တပည့္ကြလို႔ ေျပာတတ္ ၾကတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒီေကာင္ေတာ္လို႔ ငါတို႔ဆီမွာ လာတပည့္ခံတာလို႔ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။

ေမး ။ ။ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြကို ေျပာရင္ ဆရာ သိပ္အားမရတာ ရွိတယ္။ အဲဒါ အဓိကက ဘာလဲ။

ေျဖ ။ ။ သူတို႔ အေလ့အက်င့္ နည္းတာေပါ့။ Practice နည္းတာပါပဲ။ ဒါက အသက္နဲ႔ မဆိုင္ဘူးဗ်။ ခင္ဗ်ား နာရီရွိသေ႐ြ႕ ဒါလုပ္ေနတယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ႏွစ္ သံုးႏွစ္အတြင္းမွာ ခင္ဗ်ားတက္လာမွာပဲ။ အႏွစ္သံုးဆယ္ ဘာမွ မလုပ္ဘူးဆိုရင္ ခင္ဗ်ား ဘာမွ ျဖစ္မလာဘူး။ ဒါက အသက္နဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ Practice နဲ႔ ဆိုင္တယ္။ အေလ့အ က်င့္မ်ားမ်ားနဲ႔ ႀကိဳးစားဖို႔လိုတယ္။ ဂ်ပန္သြားေတာ့လည္း က်ေနာ္ေျပာခဲ့တယ္။ ခုေခတ္ လူငယ္ေတြက သူတို႔အေဖေတြေလာက္ မႀကိဳးစားဘူး။ သူတို႔ အေဖေတြက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ျပာပံုကေန ျပန္ထူရတာ။ က်ေနာ္တို႔ဆီ လည္း ဒီလုိပါပဲ။

ေမး ။ ။ က်ေနာ္တို႔ေခတ္မွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အဆင့္သင့္ ျဖစ္ေနလို႔မ်ားလား။

ေျဖ ။ ။ အင္း ခင္ဗ်ားေျပာတာ မွန္တယ္ဗ်။ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနေတာ့ သိပ္မႀကိဳးစားၾကေတာ့တာ ျဖစ္ႏိုင္ တယ္။ ခပ္ငယ္ငယ္က ဖတ္ရတဲ့ H.G Wells ရဲ႕ Time Machine ထဲကလိုေပါ့။ သိပ္ကို တိုးတက္တဲ့ ေခတ္ ေရာက္လာေတာ့ လူတိုင္းဟာ ေကာင္းတယ္ဆိုသမွ် ပစၥည္းအားလံုးကို အလြယ္အသင့္ ရေနတယ္။ အာဟာရ ဓာတ္နဲ႔ ျပည့္စံံုတဲ့ အစားေသာက္ဆိုရင္ သစ္ပင္မွာရွိတဲ့ သစ္သီးခူးစား႐ံုနဲ႔ ရတယ္။ အားလံုး အဲဒီလို အဆင္သင့္ ပဲဆုိေတာ့ မ်ဳိးဆက္သစ္က လူေတြအားလံုးဟာ အကုန္တံုးကုန္တယ္။ ကေလးေတြလိုပဲ ရယ္ေမာ ေဆာ့ေနၾက တယ္။ မ်ဳိးဆက္တစ္ခုလံုး ဖ်င္းသြားတယ္။ ဒါကို ဘယ္လိုမွ တားမရေတာ့ပါ။

ေမး ။ ။ ဆရာေျပာသြားတဲ့ အထဲမွာ ဆရာတင္လွေသာ္ အေၾကာင္းေျပာေတာ့ သူက ငယ္ငယ္နဲ႔ ဆံုးသြား တာကိုး။ ဒီေတာ့ ေတာ္တာ ႀကိဳးစားအားထုတ္တာ အေရးႀကီးသလိုပဲ က်န္းမာေရးကလည္း အေရးႀကီး တာေပါ့။

ေျဖ ။ ။ ဒါေပါ့။ က်န္းမာေရးက အေရးႀကီးတာေပါ့။ ေဒါက္တာရီရီလည္း ဒီလိုပဲ။ သူက ေသြးျဖဴဥေရာဂါ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ က်ေနာ္က တစ္ေန႔ ပံုမွန္အားျဖင့္ ၁၄ နာရီေလာက္ လုပ္တယ္ဆိုရင္ သူက ၁၀ နာရီေလာက္လုပ္လိုက္ရင္ ခ်ဳံးက်သြားၿပီေပါ့။ သိပ္မလုပ္ႏိုင္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ က်န္းမာေရးကေတာ့ သိပ္အေရး ႀကီးတာေပါ့ဗ်ာ။

ဒီမွာ ခင္ဗ်ားက လူက်န္းမာေရး စိတ္က်န္းမာေရးေျပာေတာ့ စိတ္က်န္းမာေရးဆိုတာ သမထ၊ ၀ိပႆနာမွာ ေျပာသလုိပါပဲ။ လူမွာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ မ်ားေနရင္ စိတ္မက်န္းမာဘူးေပါ့။ အဲဒါေတြ မရွိရင္ စိတ္က်န္းမာတာေပါ့။ မနာလိုတာ မရွိဘူး၊ ကလဲ့စားေခ်တာ မရွိဘူး။ ကလဲ့စားေခ်ဖို႔ မရွိ႐ံုတင္ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္ သတိေတာင္ မထားမိဘူး။ စိတ္က်န္းမာေရးကေတာ့ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟနည္းရင္ က်န္းမာ တာေပါ့။ ေလာဘဆိုတာကလည္း ၀ိပႆနာက ေျပာသလိုပါပဲ။ အစားေကာင္းေလး စားခ်င္တယ္ဆိုရင္ တ ကယ္အစားေကာင္း စားရတယ္ ဆိုတာကိုက ဒုကၡပဲလို႔ နားလည္သြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဘာကိုမွ မမက္ တာေပါ့။

အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ငယ္ငယ္က ကိုရင္၀တ္ရင္ ပထမဆံုး စသင္ရသလိုေပါ့။ ဒီသကၤန္းဟာ ခႏၶာကိုယ္ လံုျခံဳဖို႔၊ ရာသီဥတုဒဏ္ ခံႏိုင္ဖို႔၊ လွဖို႔ မဟုတ္။ ဒီအစားဟာ အသက္ရွင္ေနမွ တရားအားထုုတ္ႏိုင္မွာျဖစ္လုိ႔ က်န္းမာ ေရးအတြက္ စားရတာ၊ စားေကာင္းလို႔ အရသာရွိလို႔ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ။ ဒါမ်ဳိးေတာ့ က်ေနာ္က မွတ္မိတယ္္ ဗ်ာ။ အဲဒါေတြပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြက အၿပီးခ်ဳပ္သြားတာေတာ့ မဟုတ္ဘူးဗ်။ ဒါေပ မယ့္ နည္းသြားတာေပါ့။ အမ်ားႀကီး နည္းသြားတာေပါ့။

“ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ ဒုစ႐ိုက္နည္းသြားတယ္။ အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ရမယ္ဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေရာက္သြားတယ္”

ေမး ။ ။ ဒီေတာ့ က်င့္၀တ္ကို ေစာင့္ထိန္းတာဟာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟကို ထိန္းခ်ဳပ္တာပဲဆိုေတာ့ က်င့္၀တ္ဟာ စိတ္က်န္းမာေရးရဲ႕ အခရာလို႔ ေျပာရမွာေပါ့။

ေျဖ ။ ။ ႏိုင္ငံေရးမွာေတာ့ ရွိတယ္ဗ်ာ။ မက္ကီယာဗယ္လီက မင္းစစ္ တိုက္တာ ႏိုင္ခ်င္လား၊ ႏိုင္ဖို႔ပဲ အေရးႀကီးတာ။ လူဘယ္ေလာက္ ေသ ေသဆိုတာမ်ဳိး၊ မင္းေအာင္ျမင္ဖို႔ရာ ဘယ္လိုပဲရရ ဆိုတာမ်ဳိးေပါ့။ ဒါက ေတာ့ ျပင္းထန္ပါတယ္။ သိပ္မဟုတ္ဘူးဗ်ာ။ က်ေနာ္ကေတာ့ မႀကိဳက္ ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ေအာင္ျမင္ဖို႔ ဆိုေပမယ့္ ေစာင့္ထိန္းရမွာကိုလည္း ေစာင့္ ထိန္းရမွာေပါ့။

က်ေနာ္ ငယ္ငယ္က ၁၅ႏွစ္၊ ၁၆ႏွစ္။ က်ေနာ္ ၁၅ႏွစ္မွာ ဆယ္တန္း ေအာင္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ေနတဲ့ ေက်ာင္းက ၆လနဲ႔ အေအာင္ေပး ေတာ့ က်ေနာ္ ေစာေအာင္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ တကၠသိုလ္တက္ဖို႔အတြက္ တစ္ႏွစ္အားေနတာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္က သမိုင္း၀ါသနာပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ၀ါသနာပါတယ္ဆိုေတာ့ စာေတြဖတ္ေနတာပဲ။ အမွန္က ၁၅ႏွစ္၊ ၁၆ႏွစ္ဆိုတာ ကေလကေခ် ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆိုးသြမ္းလူငယ္ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ က်ေနာ္ ျဖစ္မသြားဘူး။

အဲဒီမွာ က်ေနာ္က လြတ္လပ္ေရးရမယ္။ သခင္လူမ်ဳိးေတြ၊ တို႔ဗမာ(ျမန္မာ)ေတြ ဘာညာ ဆိုတာထဲေရာက္ ေတာ့ အက်င့္စာရိတၱကို ထိန္းၿပီးသား ျဖစ္သြားတယ္။

ေမး ။ ။ အမ်ဳိးသားလြတ္လပ္ေရးအတြက္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားမႈက ထိန္းတာေပါ့။

ေျဖ ။ ။ ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားမႈ ဟုတ္တယ္။ မိဘလည္းပါတယ္။ ဆရာလည္းပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရး လည္း ပါတာေပါ့။ က်ေနာ့္မိဘေတြက အင္မတန္ ရတနာသံုးပါး ကိုင္း႐ိႈင္းၾကတယ္။ ငယ္ငယ္ကဆို က်ေနာ္တို႔ အိမ္မွာ သီခ်င္းမဆိုရဘူး။ အမဲသား မစားရဘူး။ သြားေနတဲ့ေက်ာင္းက ေနရွင္နယ္ေက်ာင္း။ နယ္ခ်ဲ႕ကို တခ်ိန္လံုး ဆန္႔က်င္ေနတာ။ ေနာက္ စစ္ၿပီးသြားေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေရာက္သြားတယ္။ Anti-Capitalism အရင္းရွင္နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရးေပါ့။ အဲဒါေတြက က်ေနာ့္ကို ဆိုးသြမ္းလူငယ္ဘက္ မေရာက္ေအာင္ ထိန္းေပး ခဲ့တာေပါ့။

ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ ဒုစ႐ိုက္နည္းသြားတယ္။ အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ရမယ္ဆိုတဲ့ လမ္း ေၾကာင္းေရာက္သြားတယ္။

လူငယ္ေတြရဲ႕ ျပႆနာကိုေတာ့ က်ေနာ္က ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္နဲ႔ အကို၊ အေဖ၊ အဘိုးအေနနဲ႔ ေန႔တိုင္း ရင္ ဆိုင္ေနရတာပါ။ သားေတြ၊ ေျမးေတြ ရွိတယ္။ တပည့္ေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔ကို ပညာတတ္ေအာင္၊ စ႐ိုက္ ေကာင္းေအာင္ စံျပအျဖစ္နဲ႔ ေနရတယ္။ ေဟာရ ေျပာရတယ္။

က်ေနာ္တို႔ ငယ္စဥ္က ေတာမွာေနရေတာ့ အရက္ဆိုင္တို႔ ဘာတို႔ မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ပ်က္စီးစရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ တိမ္းေစာင္းမသြားေအာင္ ထိန္းေပးတာ က်ေနာ့္အေဖလို႔ ထင္တာပဲ။ စစ္သံုးႏွစ္ ျဖစ္ တဲ့အခ်ိန္မွာ ပညာသင္စရာ ေက်ာင္းမရွိေတာ့ က်ေနာ့္အေဖက မင္းတို႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ သင္စရာ တတ္ စရာ အတတ္ပညာေတြ ရွိတာပဲ။ သြားသင္ၾကပါလားလို႔ ႏႈိးေဆာ္တယ္။ သင္ခ်င္တာေျပာ ဆရာရွာေပးမယ္ ဆိုၿပီး က်ေနာ့္အစ္ကိုက သဒၵါသၿဂႋဳဟ္ သင္ခ်င္တယ္ဆိုလို႔ သူကိုးကြယ္တဲ့ ဆရာဘုန္းႀကီးဆီကို ပို႔တယ္။ က် ေနာ္က ေဗဒင္သင္ခ်င္တယ္ဆိုေတာ့ ေဗဒင္သင္တဲ့ ဘုန္းႀကီးဆီ ပို႔တာေပါ့။ အဲဒီလို ပညာတစ္ခုခု လုပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ စိတ္ကေလကလြင့္ မျဖစ္ဘူးေပါ့။

ငယ္ငယ္က က်ေနာ္တို႔က ပံုေျပာပါဆိုရင္ က်ေနာ့္အေဖက ငါးရာ့ငါးဆယ္ကို ဖတ္ေျပာတာ။ အဲဒီပံုစံမ်ဳိး ရွိတယ္။ မိဘလည္း ပါတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔မွာ ထားရမယ့္ စည္းကမ္းတို႔ ဘာတို႔ကို ႏိုင္ငံေရးကလည္း ထိန္းတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေခတ္က အဲဒီေခတ္ကိုးဗ်။ ၁၃၀၀ ျပည့္အေရးေတာ္ပံုတို႔ ဘာတို႔။ က်ေနာ္တို႔ ေတာကို ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြလာရင္ တရားပြဲ နားေထာင္မယ္။ သခင္မ်ဳိးေဟ့ တို႔ဗမာ (ျမန္မာ)လို႔ ေအာ္မယ္ဆိုေတာ့ ႏိုးၾကားထႂကြတဲ့ စိတ္က အဲဒီမွာ ရွိေနတာေပါ့။ ေနာက္ အာရွလူငယ္လုပ္ ေတာ့ ဗလငါးတန္တို႔ ဘာတို႔လုပ္တယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာက်ေတာ့ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး လုပ္တာကို လူႀကီးေတြက မႀကိဳက္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဂ်ပန္ကင္ေပက သိပ္ဆိုးတာဆိုေတာ့ မိဘေတြ စိတ္ဆင္းရဲၾကတာေပါ့။ အရက္သမား၊ ဘိန္းသမား၊ ျမာသမား၊ ဖဲသမားေတာ့ မျဖစ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ မိဘေတြက စိတ္ပူရတယ္။ စိတ္ဆင္းရဲရတယ္။ ဂ်ပန္က ဖမ္းမိရင္ သတ္ပစ္တာကိုး။

ေမး ။ ။ ဒါေပမယ့္လည္း အဲဒီအခ်ိန္က ဂ်ပန္ရန္ေၾကာင့္ စိတ္ပူတာျဖစ္မွာေပါ့။ ေနာင္ေတာ့ မိဘေတြက ဆရာ့လိုသားမ်ဳိး ေမြးထားရတဲ့အတြက္ ဂုဏ္ယူေနၾကမွာ မဟုတ္လား။

ေျဖ ။ ။ အင္း အဲဒီလို စဥ္းစားရင္ေတာ့လည္း ရပါတယ္။ ငါက ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခ်င္တယ္။ ေခါင္က မိုးလံုမွ ေပါ့ဆိုတဲ့စိတ္က ငယ္ငယ္ကတည္းက မိဘနဲ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းက သြင္းေပးတဲ့ စိတ္ဓာတ္ျဖစ္တယ္လို႔ အခ်ဳပ္အား ျဖင့္ ေျပာရမွာျဖစ္တယ္။

(တေကာင္းစာအုပ္တိုက္ထုတ္ ေဒါက္တာသန္းထြန္း၏ ‘သမိုင္းႏွင့္ စကားေျပာျခင္း’ စာအုပ္မွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပပါသည္)