စန္းရွင္း (Sanction) လိုအပ္ေသးေၾကာင္း ထပ္မံျငင္းခံုျခင္း

ေဇာ္မင္း (လူ႔ေဘာင္သစ္)

ျမန္မာျပည္ကို အေနာက္ႏုိင္ငံအစိုးရမ်ားမွ စန္းရွင္းလို႔ေခၚတဲ့ စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔အေရးယူထားတာ ဆယ္စု ႏွစ္တခုေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ ဒီဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ ကာလေနာက္ပုိင္းမွာ အျငင္းပြားေနၾကတာေတြလည္း ေနရာအႏွံ႔မွာ ႐ႈ ေထာင့္မ်ဳိးစံုနဲ႔ ရိွေနပါတယ္။ စစ္အစိုးရကို အခုလို စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေထာက္ခံသူေတြ ရိွသလို ကန္႔ကြက္သူေတြလည္း ရိွေနပါတယ္။

အသစ္တက္လာတဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္က အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္ မာႏုိင္ငံအေပၚထားရိွတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ေပၚလစီမ်ားကို ျပန္လည္ေလ့ေလာသံုးသပ္မယ္လို႔ တေလာတုန္းက ေျပာခဲ့ပါ တယ္။ သူတို႔အေမရိကန္ေတြရဲ႕ ေပၚလစီေတြဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အေရးအတြက္ အမွန္တကယ္ လက္ေတြ႔ က်မက်ဆုိတာကို ျပန္လည္သံုးသပ္မယ္လို႔ ဆိုလုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဟီလာရီကလင္တန္က အေမရိကန္ေတြအေနနဲ႔ စစ္အစိုးရအေပၚ စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔အေရးယူတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ေပၚလစီကို ေျပာင္းမယ္ လို႔ေတာ့ အတိအလင္း မေျပာေသးပါဘူး။ အဲသလို အသံမ်ားထြက္လာတာနဲ႔ တၿပိဳင္တည္းဆိုသလို စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈဟာ ျမန္မာျပည္အတြက္ အလုပ္မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားက အေမရိကန္ေတြေတာ့ ျမန္ မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ေပၚလစီကို ေျပာင္းေတာ့မယ္လို႔ ၀မ္းသာအားရျဖစ္ၾကပါတယ္။

တကယ္တမ္းေျပာရရင္ အေမရိကန္က ျမန္မာစစ္အစိုးရကို စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔အေရးယူတဲ့ ေပၚလစီကို ခ် မွတ္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီလိုပိတ္ဆို႔ အေရးယူျခင္းဟာ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈ မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ အေျခခံအားျဖင့္ဆိုရရင္ ေနာက္ထပ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအသစ္မလုပ္ဖို႔ဆိုတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေအာက္မွာပဲ သြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ရိွထားၿပီးသား ရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြအတြက္ အက်ဳံးမ၀င္ပါ။

တ႐ုတ္တို႔၊ အိႏိၵတို႔၊ ထုိင္းတို႔၊ မေလးရွားတို႔၊ စကၤာပူတို႔နဲ႔ စီးပြားေရးအရ အခ်ိတ္အဆက္ေတြ ရိွေနတဲ့အတြက္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ဒီပိတ္ဆို႔မႈကို မမႈပါဘူးလို႔ ဆိုသူေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တဘက္မွာ ျပန္တြက္ ၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရအတြက္ေတာ့ ဒီလိုစီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔ခံရျခင္းဟာ အထိနာတာ ေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကုလအထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာဂမ္ဘာရီ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေနာက္ဆုံးတေခါက္ လာေတာ့ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက သူတို႔အေပၚ စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔ထားတာေတြ ျပန္႐ုတ္သိမ္းဖို႔ အေနာက္ ႏုိင္ငံေတြကို တိုက္တြန္းေပးပါလို႔ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာကိုျပသလဲဆိုရင္ အေမရိကန္အပါအ၀င္ ဥေရာပႏိုင္ ငံမ်ားရဲ႕ ပိတ္ဆို႔မႈဟာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအဖို႔ အထိနာတယ္ဆိုတာကို ျပဆိုေနတဲ့ အေထာက္အထားပါ။

ကေန႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ အလြန္႔အလြန္သာလြန္ၿပီး စီးပြားေရးေကာင္းေနတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ား၊ အေရွ႕အာရွမွာ တ႐ုတ္အပါအ၀င္ စီးပြားေရး သိပ္တိုးတက္ သိပ္ေကာင္းေနတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားရိွေနၾကပါတယ္။ အဆို ပါႏုိင္ငံမ်ားဟာ အိမ္နီးခ်င္းကုန္သြယ္ေရးေလာက္နဲ႔ အခုလို တိုးတက္လာေနတာမဟုတ္ပါ။ တကမၻာလံုးနဲ႔ ကုန္ သြယ္ေနလို႔သာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ေစ်းကြက္နဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားေစ်းကြက္မ်ားမွာ မျဖစ္မေန ကူးသန္းၿပီး ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားေနရပါတယ္။

ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးပါပဲ။ နဂိုထက္ပိုၿပီး ခ်မ္းသာတိုးတက္ခ်င္ရင္ ကိုယ့္ထက္ခ်မ္းသာတဲ့ သူမ်ားနဲ႔ ဆက္ ဆံေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားဖို႔လိုပါတယ္။ ႏႈတ္ခမ္းပဲ့ခ်င္း မီးမႈတ္ေနလို႔ကေတာ့ ဒံုရင္းပဲ ရိွမွာပါ။ ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ ေစ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ ေျပာဖို႔တခုရိွပါတယ္။ ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ မိမိထက္ ခ်မ္းသာတိုးတက္ၿပီးသား မိမိထက္ အေျခခုိင္တဲ့ အရင္းရွင္ႏုိင္ငံမ်ားနဲ႔ အဆင္ေျပဖို႔လိုပါတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရသည္ပင္လွ်င္ အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ ေစ်းကြက္မ်ားနဲ႔ ကင္းႏုိင္ျခင္းမရိွပါဘူး။ ျပန္ေကာက္ရမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရရယ္၊ စစ္အစိုးရနဲ႔ အလြမ္း သင့္တဲ့ လူေတြရယ္ ေျပာေနသလို အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားနဲ႔ စီးပြားေရးအရ ကုန္သြယ္ျခင္းျဖင့္ အေမရိကန္အပါအ ၀င္ အေနာက္ႏုိင္ငံအစိုးမ်ားကို ဂ႐ုစုိက္စရာမလိုဘူးဆိုတာ တကယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ႏုိင္ငံေရးအရ ကစားတဲ့ ေနရာမွာ (သို႔) ႏုိင္ငံတကာအစည္းအေ၀းမ်ားနဲ႔ ကြန္ဖရင့္ေတြမွာ ႏုိင္ငံေရးလက္နက္တခုအေနနဲ႔ ထည့္သြင္း အသံုးခ်ျခင္းထက္ မပုိပါ။

ေကာင္းပါၿပီ။ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြက စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔တာကို ႐ုတ္သိမ္းလုိက္ၿပီ ဆိုပါစို႔။ အဲ သည့္အတြက္ ျမန္မာျပည္မွာ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ လိွမ့္၀င္လာၿပီ ဆိုပါစို႔။ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြ ထီ ေပါက္သလုိ အဆင္ေျပလာမယ္လို႔ ဘယ္သူေတြက အာမခံမွာလဲ။ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ အမ်ားအျပား ေရာက္ လာၾကလို႔ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း စီးပြားေရးဦးေမာ့လာမယ္လို႔ ဘယ္လိုေျပာႏုိင္မလဲ။

ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ပိုမ်ားလာလို႔ ပိုၿပီးစီးပြားေရးေကာင္းလာမွာထက္ လက္ရိွတည္ရိွေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒေရး ယဥ္ေက်းမႈေတြအေပၚကေန တြက္ထုတ္လုိက္ရင္ ပိုေတာင္ဆိုးလာဦး မယ္လို႔ ရဲရဲႀကီးေျပာလုိက္ပါ့မယ္။

ရွင္းပါအံ့။ ျမန္မာျပည္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္အတန္း အလြန္နိမ့္ပါတယ္။ စစ္တပ္ကပဲ ေနရာတုိင္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာလုပ္လုပ္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတုိင္းကို ေၾကာက္ေနရသလို လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ မ်ားက လည္း ေၾကာက္ခမန္းလိလိ ႀကီးမားလြန္းပါတယ္။ ဥပေဒေရးရာကို ၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္း ဥပေဒစိုးမိုးမႈ လံုးလံုး မရိွပါ။ ကိုယ္နဲ႔ မတဲ့သူမွန္သမွ် ၿပိဳင္ဖက္မွန္သမွ်ကို အျပဳတ္တုိက္ဖို႔ ဥပေဒလက္လြတ္ ၿဖိဳခြင္းတဲ့နည္းကို သံုးပါ တယ္။ ေဒၚ၀င္း၀င္းႏုရဲ႕ မႏၱေလးဘီယာစက္႐ံုကို စစ္တပ္နဲ႔ ၀င္သိမ္းခဲ့တာကို ျပန္ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ကိုယ္ရဲ႕ စီး ပြားဖက္မ်ားက်ေတာ့ လိုသလို အခြင့္ထူးေတြကိုေပးထားၿပီး ႀကိဳက္တဲ့စီးပြားေရးကို ႀကိဳက္သလို လုပ္ခြင့္ေပးပါ တယ္။ ေနာက္အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တခုကေတာ့ ႏုိင္ငံတခုမွာ မရိွမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီ အေပၚ ထပ္အေဆာက္အဦ (လမ္း၊ တံတား၊ ေလဆိပ္၊ ေရဆိပ္၊ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ အစရိွျဖင့္) မရိွပါဘူး။ ေနာက္အဆိုး ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ တည္ၿငိမ္တဲ့ ေငြေၾကးစနစ္ မရွိတဲ့ကိစၥပါ။ အခုအထိ အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာရဲ႕ ေပါက္ေစ်း ဟာ ေျခာက္က်ပ္၀န္းက်င္မွာပဲ ရိွေနပါေသးတယ္။

အခုလက္ရိွအေျခအေနမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးတို႔ ျဖစ္ခ်င္သလို ျဖစ္ေနေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားနဲ႔ အလြမ္း သင့္တဲ့ စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြက လုပ္ခ်င္သလိုလုပ္ပါတယ္။ အရွည္ကို မၾကည့္ပါ။ ဥပမာတခုအေနနဲ႔ တင္ျပရ ရင္ ေတဇရဲ႕ သစ္ကုမၸဏီကို ရွမ္းျပည္အတြင္း သစ္တန္တသိန္း ခုတ္ခြင့္ေပးလုိက္ျခင္းပါပဲ။ သဘာ၀အရင္းအ ျမစ္ေတြကို စနစ္တက် ဘယ္လို ထုတ္ယူသံုးစြဲရမလဲဆိုတာကို ဂ႐ုစုိက္ျခင္းမရိွပါ။ မိမိနဲ႔ အဆင္ေျပတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေနစဥ္၊ အာဏာရိွေနစဥ္မွာ ရသေလာက္ ညႇစ္ယူထားဖို႔က စီးပြားေရးသမားမ်ားရဲ႕ အျမင္ပါ။ သူ တို႔ဘက္ကၾကည့္ရင္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြအခ်င္းခ်င္း အာဏာလုလို႔ သူတို႔ဘက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ရင္ အ ရင္လက္ထက္မွာတုန္းက ရထားတဲ့အခြင့္အေရးေတြ ပိတ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ အဲသည္ေတာ့ မိုး႐ြာတုန္းေရခံၾက ေဟ့ ဆိုတဲ့မူကို လက္ကုိင္ထားၿပီး စီးပြားေရးသမားမ်ားကလည္း လုပ္ၾကပါတယ္။

အဲသည္ေတာ့ အခုလိုအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက သူတို႔ရဲ႕စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ ေပၚလစီေတြ ကို ျပန္လည္႐ုတ္သိမ္းၿပီး သူတို႔ရဲ႕ကုမၸဏီမ်ား ျမန္မာျပည္ကို သြားေစလုပ္ေစဆိုၿပီး ခြင့္ျပဳလုိက္တယ္ဆိုပါစို႔။

အရင္ဆံုး အျမတ္မရဘဲ နစ္နာမွာက ျမန္မာျပည္သားေတြသာျဖစ္ပါတယ္။ လာသမွ် ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ အ ရည္ညႇစ္သြားတာကို တုိင္းျပည္က ခံရမွာပါ။ ဒါဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဥပေဒေရးတို႔ ျဖစ္ခ်င္သလိုျဖစ္ေနတဲ့ အေျခ အေနေၾကာင့္ပါ။ စနစ္ပ်က္ေနတဲ့ တုိင္းျပည္မွာ ဘယ္လိုႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံ႔မႈေတြ လာလာ လူတစုကလြဲလို႔ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား အက်ဳိးခံစားရမွာ မဟုတ္ပါ။ ေျပာရရင္ ေလးငါးႏွစ္ေလာက္အတြင္းမွာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ သ ဘာ၀ရင္းျမစ္ေတြ ကုန္ခန္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ရတုန္းယူထားစို႔ ဆိုတဲ့ေခတ္ႀကီးမွာ လုပ္ရတဲ့ စီးပြားေရးမို႔ ဘယ္စီး ပြားေရးသမားကမွ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြကို ထိန္းသိမ္းၿပီး စနစ္တက်လုပ္မယ္လို႔ မထင္လုိက္ပါနဲ႔။ စီးပြား ေရးသမားဆိုတာ ဗမာျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံျခားသားျဖစ္ျဖစ္ အတူတူပါပဲ။ လူတစုအတြက္ ေကာင္းေပမယ့္ လူမ်ားစုအ ဖို႔ အက်ဳိးထိခုိက္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ေျပာလိုတာက ႏုိင္ငံေရးမဟုတ္ပါ။ အတုိက္အခံ ဒီမိုကေရစီအုပ္စုမ်ားကို ေထာက္ခံလို႔ သူတို႔ေပၚလ စီကိုႀကိဳက္လို႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ျခင္းကို ေထာက္ခံေနျခင္းမဟုတ္ပါ။ ကိုယ့္ျပည္သူေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးရိွမလဲ။ အေကာင္းထက္ အပ်က္က ပိုမ်ားလာႏုိင္သလား (သို႔) အပ်က္ထက္ အေကာင္းေတြဘဲ ေပၚလာ မလားဆိုတာကို ႀကိဳတင္တြက္ခ်က္ဖို႔လိုတာမို႔ တင္ျပျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

ထပ္မံျဖည့္စြက္လိုတဲ့ အျခားအခ်က္မ်ားလည္း ရိွပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ ဥပမာအားျဖင့္ ေတဇကုမၸဏီဟာ ျမန္မာကုမၸဏီျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာကုမၸဏီတခုက ရွမ္းျပည္အတြင္းက ရွမ္းလူထုေတြ ႏွစ္အတီအေတ ကတည္း က ပုိင္ဆုိင္လာတဲ့ သစ္ေတာေတြကို ၀င္ၿပီးခုတ္ခ်င္သလို ခုတ္သြားတာ မတရားပါဘူး။ ကိုယ္က်င့္သိကၡာအရ မွားယြင္းပါတယ္။ ရွမ္းလူထုရဲ႕ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ကို ရွမ္းလူထုကသာ အဆံုးအျဖတ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဥပေဒေရးေတြ ျဖစ္ခ်င္သလို ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ရွမ္းလူထုဟာ လက္မိႈင္ခ်ၿပီး ထုိင္ၾကည့္ေနရတာကလဲြလို႔ ဘာမ်ားတတ္ႏုိင္ပါ့မလဲ။ ဥပမာတခုအေနနဲ႔ ရွမ္းကုမၸဏီတခုက ႏုိင္ငံျခားမွာ ေရာင္းရင္ ၀င္ေငြေကာင္းလို႔ဆိုၿပီး ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းက ကုကၠိဳပင္ေတြကို အလံုးအရင္းနဲ႔ ခုတ္ခ်င္သလို လာခုတ္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာေတြ ဘယ္လိုခံစားရမလဲ။ ကုိယ္ခ်င္းစာတတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲသလိုပါပဲ က်န္ေနတဲ့ တုိင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားက အရင္းအျမစ္ေတြကို ထုတ္ယူ၊ သံုးစြဲ၊ ေရာင္းခ်မယ္ဆိုရင္ အဆိုပါ တုိင္းရင္း သားလူထုရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္နဲ႔သာ ျပဳလုပ္ျခင္းက ေရရွည္အနာဂတ္ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ ပိုေကာင္းပါလိမ့္ မယ္။

ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ စြမ္းအင္ကိစၥပါ။ အခုရေနတဲ့သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ကို ႏုိင္ငံျခားအကုန္ထုတ္ၿပီး ေရာင္းတာ ထက္ ႏုိင္ငံသားေတြ အလုပ္လုပ္ဖို႔ ကုန္ထုတ္လုပ္ဖို႔ သံုးစြဲခြင့္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ငါးလုပ္ငန္းက ႏုိင္ငံျခားကို ငါးေတြတင္ပို႔မယ္ ဆိုပါစို႔။ မတင္ပို႔ခင္စပ္ၾကား ငါးေတြပုတ္မကုန္ေအာင္ အေအးခန္းႀကီးေတြနဲ႔ ထားရပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ကို လံုေလာက္ေအာင္ မစီမံေပးႏုိင္လို႔ ဒီဇယ္အင္ဂ်င္ ႀကီးမ်ားနဲ႔ အဲသည့္အေအးခန္းမ်ားကို လည္ပတ္ရပါတယ္။ ဒီဇယ္ဖိုး ထပ္ကုန္တဲ့အတြက္ ထိုငါးမ်ားပုဇြန္မ်ားကို ႏုိင္ငံျခားပို႔တဲ့အခါမွာ ျမတ္သင့္သေလာက္ အျမတ္မက်န္ေတာ့ပါ။ ဒီၾကားထဲမွာလည္း အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲေရး ပ်က္စီးယိုယြင္းေနတဲ့အတြက္ ငါးေတြ ႏုိင္ငံျခားမပို႔ခင္မွာ ဟိုေပးသည္ကမ္း လုပ္ရတဲ့အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ ထပ္တက္လာပါတယ္။

အခုေနအခါမွာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြ မရိွေတာ့ဘူးဆိုပါစို႔။ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြလည္း တျပံဳႀကီး၀င္ လာၾကၿပီဆိုပါစို႔။ သူတို႔အရင္လုပ္မွာက ဘယ္လိုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ဳိး ျဖစ္မယ္ထင္ပါသလဲ။ ေခတ္မီစက္႐ံု ေတြေထာင္ၿပီး လုပ္မယ္လို႔ထင္ပါသလား။ မထင္ပါခင္ဗ်ားလို႔သာ ျပန္ေျပာရမွာပါ။ ျမန္မာျပည္ဟာ ဘာမွအ ဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တာမို႔ စက္မႈလုပ္ငန္းေထြထက္ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြကို တုိက္႐ိုက္ထုတ္ ယူေရာင္းစားလိုတဲ့ ကုမၸဏီေတြကသာ အမ်ားစု ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲတာက အရင္းနည္းၿပီး အခိ်န္တိုတိုအတြင္း မွာ အျမတ္မ်ားလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြျဖစ္တဲ့ သစ္ေတာမ်ားကို ခုတ္ယူျခင္း ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ေရနံနဲ႔သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔မ်ားကို ထုတ္ယူျခင္း၊ ငါးမ်ားအလြန္အကြၽံဖမ္းျခင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ကို ညစ္ညမ္းေစတဲ့ သတၳဳမုိင္းလုပ္ငန္းမ်ား တုိင္းျပည္အႏွံ႔ေပၚလာျခင္း၊ ျမစ္ေတြကိုပိတ္ၿပီး ဆည္ေဆာက္ျခင္း၊ သစ္ေတာမ်ားကို ဧ ကေပါင္း သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ခုတ္ထြင္၍ ေငြအျဖစ္ျမန္တဲ့ ေရာ္ဘာလို ဆီအုန္းလို အပင္မ်ားစုိက္ပ်ဳိးျခင္း စတာေတြအ ျပင္ ေျမာက္မ်ားလွတဲ့ ေငြရလြယ္တဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ လုပ္ၾကမွာပါ။

စက္မႈလုပ္ငန္းမွာ လာေရာက္ျမႇဳပ္ႏွံမယ့္ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြလည္း အနည္းအက်ဥ္း ရိွေကာင္းရိွပါလိမ့္မယ္။ သို႔ေသာ္ ဘယ္လုိစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ထူေထာင္မွာလည္းဆိုတာ ဒီေနရာမွာ ေမးစရာရိွပါတယ္။ ဥပမာအား ျဖင့္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားတုန္းက ဘဂၤလားဒက္ရွ္ႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံျခားအထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုေတြ မိႈလိုေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ အ က်ဳိးဆက္အားျဖင့္လည္း ဘဂၤလားေအာက္ေျခ ျပည္သူေတြ အလုပ္မ်ားရခဲ့ပါတယ္။

သို႔ေသာ္ ၁၉၉၄ ေနာက္ပုိင္းမွာ ကမၻာ႔အထည္ေစ်းကြက္ အေျပာင္းအလဲမ်ားလိႈင္းမ်ားက ႏုိင္ငံတကာ အထည္ ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းကို ေကာင္းေကာင္းႀကီး ဒုကၡေပးပါတယ္။ ဘဂၤလားဒက္ရွ္ႏုိင္ငံကိုလည္း ခ်န္မထားခဲ့ပါဘူး။ (ဘဂၤ လားဒက္ရွ္ အတုိက္ခံမ်ားေၾကာင့္မဟုတ္ပါ) ဘဂၤလားဒက္ရွ္မွာလည္း အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုေတြ တ႐ံုၿပီးတ႐ံု ပိတ္ ကုန္ပါတယ္။ အဲသည္ေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ေသာင္တင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ အ ထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံု ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈက ဘဂၤလားဒက္ရွ္ႏုိင္ငံအတြက္ ဘာနည္းပညာမွ ခ်န္မထားခဲ့ႏုိင္ပါဘူး။ သူ လည္းထြက္ေရာ ကိုယ္လည္း လက္မဲ့က်န္ဆိုတာမ်ဳိး ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ သတိထားဖို႔ကလည္း အ ထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းဆိုတာ ဆင္းရဲတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားမွာ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက လာေထာင္စားတဲ့လုပ္ငန္း ျဖစ္ပါ တယ္။ အလုပ္ရွင္ေငြရွင္ ျပန္ထြက္သြားတဲ့အခါမွာ ဆင္းရဲသားဟာ လက္ခ်ည္းပဲ က်န္ရစ္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး တူတူတန္တန္ နည္းပညာေလးေလာက္ေတာ့ က်န္ရစ္ခဲ့သင့္တာေပါ့။ အ၀တ္အထည္ပဲ ခ်ဳပ္တတ္တဲ့ နည္းပ ညာေလာက္သာ က်န္ရစ္ခဲ့တာေတာ့ ရင္နာစရာပါ။ အခုလည္း တ႐ုတ္ျပည္မွာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းေတြ၊ အ ႐ုပ္စက္႐ံုေတြပိတ္ရေတာ့ တ႐ုတ္လုပ္သား သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္တာကို ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။

လက္ရိွ စီးပြြားေရးပိတ္ဆို႔ခံထားရတဲ့ အေျခအေနမွာေတာင္ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြကို လုပ္ခ်င္သလို လုပ္ ေနၾကတာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမရိွလို႔ကေတာ့ အခ်ိန္တုိတိုအတြင္း ကုန္ပါေပါ့လားဆိုတဲ့ ဘ၀ကိုရင္ဆုိင္ရမွာပါ။ နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒေရး ပ်က္ျပားေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတနည္းဆိုရရင္ ေျခာက္လံုး ျပဴးေသနတ္ကို ခါးထိုးၿပီး အရက္မူးေနတဲ့ ေကာင္းဘြိဳင္ေတြ ဗိုလ္က်အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အခုေနအခါ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားက စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔တာကို ျပန္ဖြင့္လုိက္ရင္ ေကာင္းက်ဳိးထက္ဆုိးက်ဳိးသာ ပိုမိုမ်ားျပားလာ လိမ့္ဆိုတာ အတပ္ေျပာရဲပါတယ္။

ေဇာ္မင္း (လူ႔ေဘာင္သစ္)
၁၈ ရက္ မတ္လ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္