ျမန္္မာ့ဆက္သြယ္ေရး (MPT) ကို ကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၉၀ နီးပါး ရလိုမႈျဖင့္ တရားစဲြမည့္ I.I (WS) Limited ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာျမတ္ႏုခိုင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းျခင္း

“ကုိယ္ဆုံး႐ႈံးတာကုိ လူတုိင္းက ျပန္လုိခ်င္တာပဲေလ … အဓိက ဂုဏ္သိကၡာပါ”

သၪၨာေဆြ

ျမန္မာသံေတာ္ဆင့ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃ - အမွတ္ ၂၃

ျမန္မာ့ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း (MPT) ႏွင့္ West SAMOA အေျခစိုက္ I.I (WS) Limited တို႔သည္ အဆုိပါ Limited ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဌာေန ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူ ေဒါက္တာျမတ္ႏုခုိင္၏ ၾကား၀င္ ေစ့စပ္ ညိႇႏိႈင္းမႈမ်ားအရ ဖိလစ္ပိုင္မွ အိႏၵိယႏုိင္ငံသို႔ တယ္လီဖုန္း ေခၚဆိုမႈမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ၾကားခံအျဖစ္ ဆက္သြယ္ေပးေရး ဆုိင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္တစ္ရပ္ကို ၂၄-၁၁-၁၉၉၉ ရက္ေန႔တြင္ ထိုစဥ္က ဆက္သြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္၀င္းတင္ ေရွ႕ေမွာက္တြင္ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကသည္။

ယင္းသေဘာတူ စာခ်ဳပ္အရ I.I (WS) Limited ၏ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံမွ အိႏၵိယႏုိင္ငံသို႔ ဖုန္းေခၚဆိုမႈမ်ား ကို ျမန္မာႏုိင္ငံက ငွားရမ္းထားေသာ ၿဂိဳဟ္တု ထရန္စပြန္ဒါကို အသံုးျပဳခြင့္ ရရွိမည္ျဖစ္ၿပီး တစ္လလွ်င္ ေခၚဆိုမႈ မိနစ္ တစ္သန္းျဖင့္ ခုနစ္ႏွစ္အထိ သံုးစြဲခြင့္ရမည္ ျဖစ္သည္။

အဆုိပါစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီးေနာက္တြင္ MPT ဘက္မွ စာခ်ဳပ္ပါ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို တစ္ဖက္သတ္ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ရာ I.I (WS) Limited ၏ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာျမတ္ႏုခိုင္မွာ စီးပြားေရး ဆံုး႐ံႈးမႈ၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ား ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဆံုး႐ႈံးမႈဆိုသည္မွာ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္အတြင္း ၎အား ျမန္မာျပည္ သို႔ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္ခြင့္ မေပးခဲ့ဘဲ ျပည္ပတြင္ သာ ႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္အား သက္တမ္းတိုး၍ ေနထိုင္ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။

ယင္းသို႔ MPT ဘက္မွ စာခ်ဳပ္ခ်ဳိးေဖာက္မႈေၾကာင့္ စုစုေပါင္း ဆံုး႐ႈံးမႈအေနျဖင့္ စက္ပစၥည္း တပ္ဆင္မႈအတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄ ဒသမ ၈ သန္း၊ အိႏၵိယသုိ႔ ျဖတ္သန္းေခၚဆိုမႈ ခုနစ္ႏွစ္စာအတြက္ ကန္ေဒၚလာ ၈ ဒသမ ၄ သန္း၊ တစ္မိနစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၀ ဒသမ ၃ ႏႈန္းျဖင့္ ခုနစ္ႏွစ္စာအတြက္ ကန္ေဒၚလာ ၂၅ ဒသမ ၂ သန္းႏွင့္ ေဒါက္တာျမတ္ႏုခိုင္၏ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရး ဆံုး႐ႈံးမႈတို႔အတြက္ ကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၅၀ အထိ ရွိေၾကာင္းႏွင့္ နစ္နာမႈမ်ားအား ေျဖရွင္းေပးရန္အတြက္ MPT သို႔ သတိေပး အေၾကာင္းၾကားစာ (ႏို႔တစ္) ႏွစ္ႀကိမ္ေပးပို႔၍ ေျဖရွင္းေပး ရန္ ေတာင္းဆိုထားသည္။ ယင္းေတာင္းဆုိခ်က္မ်ား မရရွိပါက MPT သို႔ တရားစဲြဆုိ သြားမည္ျဖစ္ရာ အဆုိပါ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဒါက္တာျမတ္ႏုခိုင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္း ထားသည္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

● I.I (WS) မွာ တာ၀န္ယူခဲ့တဲ့ အပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိခ်င္ပါတယ္။

I.I (WS) မွာ အန္တီက ဌာေနကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တာ၀န္ယူတယ္၊ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ တစ္ႏွစ္ တာ၀န္ယူ ၿပီးေတာ့မွ အဲဒီကုမၸဏီရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ Shareholder ျဖစ္သြားတယ္။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ေလာက္က စၿပီးလုပ္တာေပါ့။

● MPT နဲ႔စၿပီး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ခုႏွစ္လည္း သိခ်င္ပါတယ္။

၁၉၉၉ ႏို၀င္ဘာ ၂၄ ရက္ပါ။

● စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေရာ လုပ္ေဆာင္ရတဲ့ အပိုင္းမွာ အခက္အခဲရွိလား။

အခက္အခဲေတာ့ သိပ္မရွိပါဘူး။ အဲဒီတုန္းက I.I (WS) ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းပိုင္းဆုိင္ရာ အင္ဂ်င္နီယာက ၃ ရက္ တစ္ခါေလာက္ ဆက္သြယ္ေရးကို လာရွင္းျပေတာ့ အခက္အခဲေတာ့ သိပ္မရွိပါဘူ။

● I.I (WS) နဲ႔ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးစၿပီး လုပ္ကိုင္ျဖစ္ပံုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းျပေပးပါဦး။

သူ႕ Proposal အရ ေဆြးေႏြးၾကတာေ့ပါ့၊ ေန႔တုိင္းလိုလုိ ၃ ပတ္ နီးပါးေလာက္ ေဆြးေႏြးရတယ္။ အဲဒီတုန္းက ဆက္သြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္၀င္းတင္က ေတာ္ေတာ္ႀကိဳးစားတယ္။ I.I (WS) ရဲ႕ ဥကၠ႒ မစၥတာ တားလာဆင္းနာ႐ူးလာရယ္၊ ၀န္ႀကီးရယ္၊ အင္ဂ်င္နီယာခ်ဳပ္ ဦးတင့္လြင္တုိ႔ရယ္ ေဆြးေႏြးၾကတာေပါ့။ အဲဒီလို အေက်အလည္ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မွ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိတာပါ။

● စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိၿပီး ေနာက္ပိုင္း MPT အေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိခ်င္ပါတယ္။

ပထမ တစ္ခ်က္မွာ စာခ်ဳပ္ပါအတိုင္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္တာေပါ့။ စာခ်ဳပ္ထဲမွာပါတဲ့ ဖိလစ္ပိုင္ အေျခစိုက္ ေျမျပင္ စခန္းမွာ အေပၚက uplink, downlink ေခၚတာေပါ့။ အတက္အဆင္း ျဖတ္သန္းရမယ့္ ဟာေတြ၊ အိႏိၵယက ဘုံေဘနဲ႔ မက္ဒရက္(စ္) ႏွစ္ၿမိဳ႕ကို အသံဆင္းမွာဆုိေတာ့ စက္ကိရိယာပိုင္းနဲ႔ အခ်ိန္ကုန္ သြားတာေပါ့။ တစ္ႏွစ္ၾကာတဲ့အခါမွာ အဆင္သင့္ ျဖစ္သြားတဲ့သေဘာေပါ့၊ မူလပင္မစာခ်ဳပ္က ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကုိ Test Call ဆင္းတဲ့ အဆင့္မပါဘူး။ တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ အင္ဂ်င္နီယာခ်ဳပ္က ၀န္ႀကီးအမိန္႔နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကို စက္ကိရိယာေတြ တပ္ဆင္ၿပီးတဲ့ အခါမွာ Test လုပ္ပါေပါ့။ အသံရဲ႕ ၾကည္လင္ျပတ္သားမႈ၊ အသံရဲ႕ ေခၚဆုိႏိုင္မႈ၊ ႀကံ့ခိုင္မႈအတြက္ နံပါတ္ေတြ ေပးတာေပါ့။ နံပါတ္ ၈ ေသာင္းေပးတယ္။ ေခၚရမွာေပါ့ Test ၊ အဲဒီလုိေပးတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ အားလံုးက ရပ္သြားတာ၊ အန္တီတုိ႔က အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆက္သြယ္ပါတယ္။ သူတုိ႔က ဘာမွ အေၾကာင္းမၾကားဘဲ လံုး၀ ရပ္ဆုိင္းသြားတာေပါ့။ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၿပီးကာမွ စာခ်ဳပ္ပါ စည္းကမ္း ေတြကို ေဖာက္ဖ်က္သလို ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အဲဒီလုိျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ (၂၀၀၂) (၂၀၀၃)ထိ ေစာင့္ပါတယ္။ ေနာင္၀န္ႀကီး အေျပာင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္၀င္းတင္ၿပီးေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သိန္းေဇာ္ လက္ထက္အထိ ႀကိဳးစားေသးတယ္။ ၂၀၀၃ ေနာက္ပိုင္းမွာ တျခားႏိုင္ငံကို ေရာက္သြား တာေပါ့။ ျပည္တြင္းကိစၥေလးေတြ တခ်ဳိ႕နဲ႔ ပုဒ္မႀကီးေတြ တပ္ထားေတာ့ ဘာအဆက္အသြယ္မွ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ စာခ်ဳပ္သက္တမ္း ၂၀၀၇ ကုန္တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္ထိလည္း အေၾကာင္း မျပန္ပါဘူး။

● ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ေလာက္အထိ ေစာင့္တယ္ဆုိေတာ့ I.I (WS) အေနနဲ႔ေရာ အန္တ့ီကို ဖိအားေပးတာမ်ဳိးေတြ ရွိလား။

တအားဖိေပးတာေပါ့၊ ဒါေပမဲ့ ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ဘူးေလ၊ ဆံုး႐ံႈးမႈေတြလည္း မ်ားတယ္၊ ေလ်ာ္သင့္ သေလာက္ လည္း ေလ်ာ္ခဲ့တယ္။ အျခားလူေတြလို ကုမၸဏီက ႀကိဳတင္ေငြေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ထားတာ မဟုတ္ဘူး။ အန္တီက ဒါ႐ိုက္တာတစ္ဦး ျဖစ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစအဆံုး ကုန္က်စရိတ္က အန္တီ့စရိတ္ေတြပဲ ဆုိေတာ့ I.I (WS) အေပၚမွာ ေပးဆပ္စရာ ဘာမွမရွိဘူး၊ မေအာင္ျမင္တဲ့ ဆံုး႐ံႈးမႈ တစ္ခုပဲရွိတယ္၊ ကုမၸဏီက နစ္နာ ထားတာ ေတြကိုေတာ့ ျပန္ေပးရတာေပါ့။

● ခုနေျပာတဲ့ ျပည္တြင္းကအမႈ ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နည္းနည္းေလာက္ ရွင္းျပေပးလုိ႔ရမလား။

သဃၤန္းကၽြန္းမွာ မိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္နဲ႔ ေျမ ၃ ဧကခဲြေလး ၀ယ္ထားတာေပါ့။ က်ဴးေက်ာ္ေပမယ့္ သူတုိ႔က အသာတၾကည္ ဖယ္ေပးတယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးက ၂၈ ကြက္ဆုိၿပီး ေဆာက္မယ္လုပ္ေတာ့ အန္တီတုိ႔က အဲဒီေျမကို အစိုးရဘဏ္မွာ သိန္း ၁၅၀၀ နဲ႔ အေပါင္ထားတယ္။ အဲဒီကိစၥေပါ့၊ အန္တီက ဆပ္ၿပီးၿပီ။ တစ္ဖက္က Share ေတြကို ဘာမွမယူဘဲ အေလွ်ာ့ေပးေတာ့ ဆပ္ဖို႔ အဲဒီမိတ္ေဆြမွာ တာ၀န္ရွိေပမယ့္ အဲဒီမိတ္ေဆြဆပ္ တာကို အစိုးရက မေစာင့္ႏိုင္ဘူး။ သူ႕ကိုပါ ဖမ္းတာေပါ့။ အဲဒီပုဒ္မနဲ႔ေပါ့၊ အိမ္ ၂ လံုး ရွိတာ ေရာင္းၿပီး အကုန္ ေလ်ာ္လိုက္တာေပါ့၊ အန္တီ့ အေဖအိမ္ တက္ဖမ္းတယ္။ ဖမ္းတာ Notice ေပးတာမရွိပါဘူး။ အဲဒီကစၿပီး အန္တီ ထြက္သြားတာေပါ့။ ဦးခင္ရီ လက္ထက္ေပ့ါ၊ ဒီကုိ ျပန္ေရာက္ေတာ့ ၂၀၁၃ ေအာက္တုိဘာမွာေပါ့။ အမွန္တရား ဆုိတာက ဘယ္ေတာ့မွ တိမ္ျမဳပ္ေနမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

● MPT ကုိ တရားစြဲဖုိ႔ ျပင္ဆင္တဲ့ အပုိင္းအေနနဲ႔လည္း သိခ်င္ပါတယ္။

စင္ကာပူမွာ I.I (WS) ရဲ႕ဥကၠ႒နဲ႔ တာ၀န္ရွိတဲ့ သူနဲ႔ေတြ႕ဆုံလာတာေပါ့။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဧၿပီလကေပါ့။ တရားစြဲဆုိရင္ အန္တီထင္တာ Chance မ်ားတယ္။ စြဲဆုိႏုိင္တယ္။ ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းဆုိေပမယ့္ ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ျဖစ္တာေပါ့။ အေလွ်ာ့ေပးပုိ႔ အစီအစဥ္ေတာ့ မရွိပါဘူး။ ႏုိင္ငံနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး တရားစြဲတဲ့ေနရာမွာ ဆရာ၀န္ အၿငိမ္းစား တစ္ေယာက္အေနနဲ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ထင္စရာရွိေပမယ့္ အန္တီ့ကုမၸဏီရဲ႕ အဓိကတာ၀န္က်တဲ့ သူေတြက သူတုိ႔ရဲ႕ အဓိကက်တဲ့ US ႏုိင္ငံမွာ တရားစြဲတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လမ္းစရိတ္ေလာက္ပဲ ကုန္မယ္လုိ႔ သိထား တယ္။ ကုိယ္ဆုံး႐ႈံးတာကုိ လူတုိင္းက ျပန္လုိခ်င္တာပဲေလ။ အဓိက ဂုဏ္သိကၡာပါ။ သူတုိ႔လုိ နည္းပညာ တုိးတက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံႀကီးတစ္ခုက ကန္ထုတ္ ခံလုိက္ရတာ အန္တီညံ့လုိ႔ပဲ ဆုိတာ လက္မခံႏုိင္ဘူး။ ႀကိဳးစားခဲ့တာပဲေလ။ ေနာက္ပုိင္း စစ္ေဆးစုံစမ္းၿပီးေတာ့မွ သိလုိက္ရတာက အဓိက တာ၀န္ရွိတာက MPT ပဲဆုိတာ သိရတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔က ခြင့္လႊတ္တယ္။ သူတုိ႔က ကူညီပံ့ပုိးမယ္။ လာဖုိ႔ အစီအစဥ္လည္း အဆင့္သင့္ ရွိတယ္။ အန္တီကိုယ္တုိင္ အန္တီ့ႏုိင္ငံသား right ကုိ ေျဖရွင္းခ်င္တယ္။

● တရားစြဲမယ့္ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး MPT ကုိ ဘယ္လုိအေၾကာင္း ၾကားထားတာမ်ဳိးရွိလဲ။

MPT ဘက္ကုိ notice (၂)ႀကိမ္ပုိ႔ၿပီးၿပီ။ ပထမအႀကိမ္က ေမလ၊ ဒုတိယအႀကိမ္က ၾသဂုတ္လ (၇)ရက္ကမွ ပုိ႔တာေပါ့။ ပထမအႀကိမ္တုန္းက notice ပုိ႔ၿပီး ေတာ္ေတာ္ၾကာမွ chief engineer ေစာစုိင္းလင္းထြန္း ကေနၿပီးေတာ့ we are checking ဆုိၿပီး ျပန္ပုိ႔တယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္ပုိ႔ၿပီး (၂)ပတ္ေစာင့္မယ္။ (၂)ပတ္ေစာင့္လုိ႔ သူတုိ႔ဘက္က အေၾကာင္းမျပန္ရင္ မူလအစီအစဥ္အတုိင္း တရားစြဲဆုိမွာပါ။

● အရင္တုန္းကဆုိရင္ ဖုန္းေစ်းေတြက အရမ္းျမင့္တယ္။ အခု ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ MPT က တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေလ်ာ့က် လာတယ္။ ျပည္ပကုမၸဏီေတြကို လက္ခံလာတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ အန္တီ့အျမင္ေလး ေျပာျပပါဦး။

သူေရာင္းတဲ့ဖုန္းက ၁၅၀၀ မဟုတ္လား။ ဥပမာ ကားေရာင္းၿပီး ကားေမာင္းမယ့္ လမ္းမရွိရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ အသံေခၚဖုိ႔ ဖုန္းနံပါတ္ ရတာမွန္ေပမယ့္ ဒီအသံထုႀကီးရဲ႕ ေနရာ၊ အသံလိႈင္းသြားမယ့္ ဧရိယာ အဲဒါေတြ မရွိဘဲနဲ႔ ဘယ္လုိလုပ္ရမလဲ။ သူတို႔ရဲ႕ SEA ME WE ကေရာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ တုိင္းျပည္အတြက္ အသံုးေတာ္ခံ ႏိုင္မလဲ။ ကိုယ္ပိုင္ Satellite ရွိမွ၊ ဖုန္းေခၚဆုိႏႈန္းကက် Satellite မတတ္ႏိုင္တဲ့ Sanction ထိထားတဲ့ ႏိုင္ငံ တစ္ခုဟာ ဘယ္လို Satellite မွာ အသံထြက္ၿပီး ရႏိုင္မလဲ။ ေအာ္ရီဒူး၊ တယ္လီေနာ ပိုက္ဆံရွိလို႔ လာလုပ္လည္း Sanction မလြတ္ဘူးေလ။ SEA ME WE ထဲမွာ ေအာ္ရီဒူးေရာ၊ တယ္လီေနာေရာ ထိပ္တုိက္ ရင္ဆုိင္ရမွာပဲ။ ေအာ္ရီဒူး ေရာင္းေတာ့ ေအာ္ရီဒူး Test Call ေတြ လာလုပ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၃၁ ေတြ ၃၂ ေတြ လိုင္းျဖဳတ္ ထားေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ၊ လည္ေနတဲ့ အ၀ုိင္းေလးကို ၾကည့္ေနရတဲ့ internet က သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ မရွိဘူး။ မေလးရွားမွာ ရင္းဂစ္ ၁၅၀ နဲ႔ လူ ၅ ေယာက္ ဆဲြသံုးလို႔ ရတယ္။ ကိုရီးယား တစ္ကားကို မိနစ္ ၃၀ နဲ႔ download ၿပီးတယ္။ လည္ေနတဲ့ အ၀ုိင္းေလးကုိ ၾကည့္ေနရတာဟာ အသံသြားတဲ့ လမ္းေၾကာင္း မရွိလုိ႔သာ မွတ္ရမွာေပါ့။

● ကုိယ္ပုိင္ satellite မရွိဘဲ ျပည္ပက ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီေတြကုိ လက္ခံေနရ တာကုိေရာ အန္တီ့အေနနဲ႔ ဘယ္လုိျမင္လဲ။

ဒါက MPT မွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ MPT ဟာ ျပည္သူကုိ ညာတယ္လုိ႔ တပ္အပ္ ေျပာႏုိင္တယ္။ ႐ုိးသားစြာနဲ႔ ရွင္းျပရရင္ ဆင္းကတ္ အလကားေပးေတာင္ ၀မ္းမသာဘူး။ satellite ရွိလားလုိ႔ ေမးမယ္ေလ၊ ရွိေစခ်င္တာေပါ့။ ဆက္သြယ္ေရးတင္ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ ျပည္သူနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစုိးရ သူတုိ႔ေျပာတဲ့ မ႑ိဳင္ေတြက လက္ပြန္းတတီး နားလည္မႈ ရွိရမွာေလ။ အဲဒါမွလည္း အဆင္ေျပမွာေလ။ MPT မွာလည္း သူတုိ႔အမိန္႔ နာခံရတာမ်ားေတာ့ အေပၚလည္း အမွန္တရား မတင္ျပႏုိင္ဘူး။ ျပည္သူကုိလည္း အမွန္တရား မခ်ျပႏုိင္ေတာ့ MPT အေနနဲ႔လည္း ဘာဆက္လုပ္မွာလဲ မသိဘူး။ ဆက္ညာေနဦးမွာေပါ့။

● ဖုန္းေခၚဆုိႏႈန္းကလည္း MPT အေနနဲ႔က ေလွ်ာ့ခ်ေပးဖုိ႔ စဥ္းစားဆဲ အဆင့္ပဲ ရွိေသးတယ္ေပါ့။ လက္ရွိ အစုိးရ လက္ထက္မွာ MPT အေနနဲ႔ ဒါကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ထင္ပါသလား။

သူမ်ားဟာကုိ ငွားသုံးရင္ ငွားခ ေပးရတယ္ေလ။ အဲဒါဆုိ သုံးစြဲတဲ့ ျပည္သူက ပုိေပးရတာ။ ကုိယ္ပုိင္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေတာ္ပုိင္ တင္ထားရင္ ေလွ်ာ့မွာေပါ့။ ေစ်းႏႈန္းေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ဆုိရင္ ကုိယ္ပုိင္ကုိ ရွိရမယ္။ satellite မွမဟုတ္ဘူး ကုိယ္ပုိင္ နည္းလမ္း ရွိရမွာေပါ့။ ဒါက MPT မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာေတြ သိမွာေပါ့။ ဒီလုိမွ မဟုတ္ရင္ တယ္လီဖုန္း ေခၚဆုိခ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ဆုိတာ ဘယ္လုိမွ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ပ်ားရည္နဲ႔ ၀မ္းခ်ေနတာ လားေတာ့ မသိဘူး။

● MPT နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တျခား ျဖည့္စြက္ ေျပာခ်င္တာမ်ဳိး ရွိရင္ေျပာေပးပါဦး။

ေနာင္လာမယ့္ ကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက သူတုိ႔ေျပာေနသလုိ တုိးတက္ ေျပာင္းလဲဖုိ႔ reform လုပ္ေနတာ ဆုိၿပီး ေျပာေနေပမယ့္ ကုိယ္ထိသလုိ သူမ်ားလည္း အဲလုိျဖစ္မွာ စုိးတယ္။ Foreign Investment ကုိ Protect လုပ္တဲ့ ဥပေဒက တိတိက်က် မရွိတာရယ္၊ မလုိက္နာ တာရယ္ေၾကာင့္ အလကာပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒါကုိ alert (ႏႈိးေဆာ္)တာေပါ့။ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒါမ်ဳိး အျဖစ္အပ်က္လည္း ရွိတယ္ ဆုိတာမ်ဳိးေပါ့။ ျပည္သူကေတာ့ မေလ်ာ္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ KDDI ဂ်ပန္က ၂ ဘီလီယံ ေပးလုိက္တဲ့ ပုိက္ဆံေတြက ဘာလုပ္မလဲ ဆုိတဲ့ေမးခြန္းရွိတယ္။ ၂ ဘီလီယံ ေပးလုိ႔ ၿဂိဳဟ္တု(၁၅)လုံး အလုံး(၂၀) တင္ေပမယ့္လည္း You are under sanction, don’t forget ဆုိတာ ရွိေသးတယ္။ ဒီ sanction မျဖည္ဘူးလား ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္လည္း ေပါက္တယ္။ ဂ်ပန္ ကုမၸဏီကလည္း ဒီ Loan ေခ်းေငြကုိလည္း ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ ေပးရတာေပါ့။ ဂ်ပန္ရဲ႕ ၂ ဘီလီယံလည္း ေရစုန္ေမ်ာသြားမွာ စုိးလုိ႔ေပါ့။ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြကုိ alert လုပ္လုိက္တာေပါ့။ ျပည္သူ ေတြကုိ နစ္နာေအာင္ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူေတြက ၀န္ထုပ္၀န္ပုိး ျဖစ္ေနတယ္။ ေကာင္းေအာင္ တစ္ခု လုပ္ရင္ ပုိပုိ ေလးေနတယ္ဆုိတာ ျမင္လုိ႔ပါ။

MPT ကို တရားစဲြမည့္ကိစၥ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြ ျပဳလုပ္ရန္ ခန္းမငွားရမ္းရာတြင္ ျငင္းပယ္ခံေနရ
သၪၨာေဆြ၊ ျမန္မာသံေတာ္ဆင့ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃ - အမွတ္ ၂၃
ရန္ကုန္၊ ၾသဂုတ္ ၁၁

ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း (MPT)ကို အေမရိကန္ အေျခစိုက္ ကုမၸဏီတစ္ခု ျဖစ္သည့္ I.I (WS) Limited ၏ ဒါ႐ိုက္တာ ဘုတ္အဖဲြ႕၀င္ႏွင့္ ဌာေန ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူ ေဒါက္တာျမတ္ႏုခိုင္က ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ခ်ဳပ္ဆုိ ခဲ့သည့္ ကတိပဋိညာဥ္ စာခ်ဳပ္ပါ စည္းကမ္းမ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္၍ ၎အေနျဖင့္ နစ္နာ ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ား ရွိသည့္အတြက္ MPT ကို တရားစဲြဆုိမည့္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြ ျပဳလုပ္ရန္ ခန္းမ ငွားရမ္းရာတြင္ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားသို႔ ခြင့္ျပဳမိန္႔ တင္ၿပီးမွသာ ငွားရမ္းခြင့္ ျပဳမည္ဟု ခန္းမ တာ၀န္ခံမ်ားက ေျပာဆုိေၾကာင္း I.I (WS) Limited ဒါ႐ိုက္တာဘုတ္အဖဲြ႕၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးတင္ေအးက ၾသဂုတ္ ၁၁ ရက္တြင္ ျမန္မာ သံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။

ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ West SAMOA အေျခစိုက္ I.I (WS) Limited တို႔သည္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံမွ အိႏိၵယႏိုင္ငံသို႔ တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္မႈမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ငွားရမ္းထားေသာ ၿဂိဳဟ္တု ထရန္စပြန္ဒါကို အသံုးျပဳ၍ ဆက္သြယ္ေပးပို႔ရန္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထုိး ခဲ့ေသာ္လည္း MPT က လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့သည့္အတြက္ တရားစဲြဆုိရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ၎က ထပ္မံေျပာၾကားခဲ့သည္။

“သက္ဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္႐ံုးေတြမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ရမွ ငွားမယ္ဆုိၿပီး သက္ဆုိင္ရာ ခန္းမငွားတဲ့သူေတြက ေျပာတယ္။ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြေတြ အမ်ားစု လုပ္ေနတဲ့ ေတာ္၀င္ႏွင္းဆီက ေျပာတာေပါ့။ MJN က က်ေတာ့ ပဲြတစ္ပဲြကို ေခါင္းစဥ္ တစ္ခုေအာက္မွာပဲ လုပ္ရမွာလုိ႔ ေျပာတယ္။ MPT ကို တရားစဲြဖို႔ notice ေပးထားတဲ့ ေရွ႕ေနကလည္း ႏိုင္ငံေရး ပါတီတစ္ခုက ျဖစ္ေနေတာ့ သူ႕ပါတီကိစၥေတြ ေျပာဖုိ႔ဆုိဖုိ႔ရွိေတာ့ ေခါင္းစဥ္ ၂ ခု ၃ ခုနဲ႔ ပဲြလုပ္လုိ႔ မရဘူးလုိ႔ ေျပာတာေပါ့။ ဒီပဲြကိုေတာ့ ျမန္ျမန္ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ တုိင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအတြက္ တကယ့္ အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုကို မီဒီယာကေနတစ္ဆင့္ ခ်ျပခ်င္တယ္။ ျပန္လည္ တင္ျပလို႔ရတဲ့ အခ်ိန္မွာ မီဒီယာကေန တစ္ဆင့္ ခ်ျပခ်င္တယ္” ဟု I.I (WS) Limited ဒါ႐ိုက္တာဘုတ္အဖဲြ႕၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးတင္ေအးက ေျပာသည္။

ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းကို တရားစဲြရန္ သတိေပး အေၾကာင္းၾကားစာ (ႏုိ႔တစ္) ေပးသည့္ တရား လႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေအးျမင့္(လမ္းျပၾကယ္)က “MPT ကို တရားစဲြရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ခန္းမငွားရမ္း သူေတြက သက္ဆုိင္ရာကို ႀကိဳတင္ခြင့္ျပဳမိန္႔ ေတာင္းပါ ဆုိတဲ့ ဥပေဒကို ကိုင္လာတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းသို႔ ပထမအႀကိမ္ သတိေပး အေၾကာင္းၾကားစာ (ႏို႔တစ္)ကို ေမလတြင္ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္ ႏုိ႔တစ္စာကို ၾသဂုတ္ ၅ ရက္တြင္ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂ ပတ္ခန္႔ ေစာင့္ဆုိင္းမည္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးမွ အေၾကာင္းျပန္ျခင္း မရွိပါက မူလ အစီအစဥ္အတုိင္း တရားစဲြဆုိမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း I.I (WS) Limited ၏ ဒါ႐ိုက္တာ ဘုတ္အဖဲြ႕၀င္ႏွင့္ ဌာေန ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္သူ ေဒါက္တာျမတ္ႏုခိုင္က ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။