အသံထြက္မွား၊ အသံုးမွားမ်ားျဖင့္ မွားၿပီးရင္းမွားေနၾကေသာ သတင္းေၾကညာသူမ်ားႏွင့္ သတင္းေရးသူမ်ားသုိ႔ ...

ေမာင္ခင္မင္(ဓႏုျဖဴ)
(ေစာင့္ၾကည့္သတင္းဂ်ာနယ္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္စာမ်က္ႏွာမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။)

အေလးအနက္ ေမတၱာရပ္ခံမွ ျဖစ္ေတာ့မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤစာကို ေရးရပါသည္။ ေမတၱာရပ္ခံရသည့္အေၾကာင္းမွာ သတင္းမ်ား အသံလႊင့္ ေၾကညာရာမွာေရာ၊ စာျဖင့္ေရးရာမွာေရာ အသံထြက္မွား၊ အသံုးမွားမ်ားျဖင့္ မွားၿပီးရင္းမွားရင္း မွားေနၾကသည္ကို ေန႔စဥ္လိုလုိ ၾကားေန ဖတ္ေနရ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

ကၽြန္ေတာ္သည္ ၁၉၅၀ ေက်ာ္ကာလ လူငယ္ဘ၀ကတည္းက ျမန္မာ့အသံ ေရဒီယုိသတင္းေၾကညာသံမ်ားကုိ ဂ႐ုတစုိက္ နားေထာင္သူ ျဖစ္ပါသည္။ မွတ္မိသမွ်ေျပာရလွ်င္ သတင္းေၾကညာသည့္ အမ်ဳိးသားမ်ားတြင္ ျမန္မာ့အသံ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းကစ၍ ဦးေအာင္ျမင့္၊ ဦးလွ၀င္း၊ ဦးသာဦး၊ ဦးေက်ာ္ဦး၊ ဦးေက်ာ္မင္း၊ ဦးသိန္းဟန္ စသူတုိ႔ သတင္းေၾကညာသည့္ ေလယူေလသိမ္းမ်ားကုိ နားစြဲေနသကဲ့သုိ႔ အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ ေဒၚခင္ၾကည္၊ ေဒၚသန္းႏွစ္၊ ေဒၚျမႏွစ္၊ ေဒၚစံေမ၊ ေဒၚယဥ္ၾကည္ စသူတို႔သတင္း ေၾကညာသည့္ ေလယူေလသိမ္းမ်ားကုိလည္း စြဲေနပါသည္။ သတင္းမ်ားကုိ “စာစကား”ျဖင့္ဖတ္၍ ဌာန္က႐ုိဏ္းက်စြာ ေၾကညာသြားၾကသည္ခ်ည္း ျဖစ္ပါသည္။

႐ုပ္ျမင္သံၾကားေပၚလာေတာ့လည္း သတင္ေးၾကညာသံမ်ားကုိ ဆက္ၿပီးနားေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာ့႐ုပ္ျမင္သံၾကား စေပၚကတည္းက သတင္းမ်ားကုိ “အေျပာစကား”ျဖင့္ စကားေျပာသလို ေၾကညာသည္ကုိ သတိျပဳမိပါသည္။ စကားေျပာသလို ေၾကညာသည့္အတြက္ ေပ့ါပါးသြက္ လက္လာၿပီး အသက္၀င္ပါသည္။ သတိျပဳမိသမွ် သတင္းေၾကညာသူမ်ားတြင္ ေဒၚခင္ေအးလြင္ကစ၍ ေဒၚခင္မေလး၊ ေဒၚေမသူ၊ ဦးခင္ေမာင္ၿငိမ္း၊ ဦး၀င္းတင္ စသူတို႔၏ ေျပာပံုဆိုပံုမ်ားကို နားစြဲေနပါသည္။ ဦးသိန္းလွ ေမာ္တို႔၊ ဦးေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔ဆိုလွ်င္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားနယ္ပယ္မွ ေက်ာ္လြန္ၿပီး မဂၤလာဘိသိက္ဆရာမ်ားအျဖစ္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေနပါၿပီ။

ေနာက္ပုိင္းမွာ အသံလႊင့္မီဒီယာေတြ အမ်ားႀကီးေပၚလာသည္။ ေရဒီယုိမွာေရာ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာေရာ သတင္းေၾကညာသည့္အစီအစဥ္ေတြ ပါၿမဲျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕က စာစကားျဖင့္ဖတ္၍ ေၾကညာသည့္ပံုစံကုိ က်င့္သံုးသည္။ အခ်ဳိ႕က အေျပာစကားျဖင့္ စကားေျပာသလိုေၾကညာ သည့္ပံုစံကုိ က်င့္သံုးသည္။ ဘယ္ပံုစံကုိ က်င့္သံုးသည္ျဖစ္ေစ စာစကား ဆိုလွ်င္လည္း စာစကားပီပီသသ၊ အေျပာစကားဆိုလွ်င္လည္း အေျပာ စကားပီပီသသျဖစ္လွ်င္ အထူးသျဖင့္ နားေထာင္သူလူငယ္မ်ား မွတ္သား စရာ၊ နမူနာယူစရာ ျဖစ္ပါလိ့မ္မည္။ သို႔ေသာ္ . . . ။ ဤ “သုိ႔ေသာ္”ေၾကာင့္ ယခု ဤစာကုိေရးရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

သတင္းေၾကညာရာတြင္ အေျပာစကားလည္း မပီသ၊ စာစကား လည္း မပီသ၊ စာစကားႏွင့္ အေျပာစကားေတြေရာေထြးၿပီး ေတာင္ မေရာက္ ေျမာက္မက်၊ “ေအာက္ကလိအာ၊ အာကလိေအာက္”ဆုိသကဲ့သို႔ “က်ီးသံလည္းမဟုတ္၊ ၾကက္သံလည္းမဟုတ္”သည့္ ကျပားဟန္မ်ားကုိ သတင္းေၾကညာသံမ်ားကုိ ညတုိင္းလုိလုိၾကားေနရသည္မွာ ေတာ္ေတာ္ ၾကာပါၿပီ။ က်င့္သံုးေသာပံုစံမွာ အေျပာစကားျဖင့္ စကားေျပာသလို ေၾကညာျခင္းျဖစ္ပါလ်က္ ပုံမွန္စကားေျပာရာတြင္ ဘယ္သူမွ ထည့္မေျပာ ေသာ “သည္၊ အား၊ မွ၊ လည္းေကာင္း”စသည့္ စာသံုးစကားမ်ားကုိ အဆီအေငၚမတည့္စြာ ထည့္ထည့္ေျပာေနတာကုိ နားေထာင္ေနရသည္မွာ အသည္းယားစရာေကာင္းလွသည္။ အေျပာစကားျဖင့္ ေၾကညာသူက စစခ်င္းေျပာလုိက္ပံုမွာ ““ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္””တဲ့။ အေျပာစကားမဟုတ္ေသာ “သည္”ႀကီးကို ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ထည့္လိုက္သည္။ နားေထာင္ရင္း ““ေၾသာ္ သူက စာဟန္နဲ႔ေၾကညာမလို႔ထင္ပါရဲ႕””ဟု ေတြးေနတုန္း သူဆက္ေျပာပံုက ““တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕အား လက္ခံေတြ႕ဆံုပါတယ္””တဲ့။ ကဲ ဘယ္ေလာက္ခြက်လုိက္ပါသနည္း။ “သည္”ႏွင့္ “အား”က စာစကား “တယ္”က အေျပာစကား ေရာေထြးေနသည္။ အေျပာစကားျဖင့္ ေၾကညာမည္ဆိုလွ်င္ ““ႏုိင္ငံေတာ္သမ္ၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ””ဟုေျပာမွ အေျပာ စကားပီသပါမည္။ ““တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕ကုိ””ဟုေျပာမွ အေျပာစကား ပီသပါမည္။ စာစကားျဖင့္ ေၾကညာမည္ဆုိလွ်င္လည္း “လက္ခံေတြ႕ဆံုပါ တယ္””ဟု ေျပာ၍မျဖစ္ပါ။ ““လက္ခံေတြ႕ဆံုပါသည္”ဟု ေျပာရပါမည္။

စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ သဘာ၀အတုိင္း ပံုမွန္စကားေျပာလွ်င္ “သည္”၊ “မွ”၊ “အား”ဆုိေသာ အသံုးစကားမ်ားကုိ ဘယ္သူထည့္ေျပာပါသနည္း။ ““ကၽြန္ေတာ့္အက်ႌသည္ ေဟာင္းေနလို႔ ေလွ်ာ္ဖို႔ ညီမေလးအားေပးလိုက္ ေတာ့ ညီမေလးမွ ေလွ်ာ္ေပးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္””ဟု ေျပာပါသလား။ ““ကၽြန္ေတာ့္အိက်ႌက ေဟာင္းေနလို႔ ေလွ်ာ္ဖုိ႔ ညီမေလးကုိ ေပးလုိက္ေတာ့ ညီမေလးက ေလွ်ာ္ေပးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္””ဟု ေျပာမွ သဘာ၀က်ပါ လိမ့္မည္။ စိုးရိမ္စရာေကာင္းသည္မွာ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားသတင္းေၾကညာပံုစံကို စံနမူနာအျဖစ္ သတ္မွတ္ေလ့ရွိသည့္အစဥ္အလာအရ ထုိေၾကညာပံုကုိ စံနမူနာထားၿပီး လူငယ္မ်ား လိုက္ေျပာၾကမည့္အေရးပင္ျဖစ္သည္။ လူငယ္ေတြ လိုက္ေျပာမေျပာ အေသအခ်ာမသိေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္ ထဲမွာေတာ့ ထုိေျပာပံုမ်ဳိး ေျပာေနၾကပါၿပီ။ ေမးခြန္းတခုကို ျပန္ေျဖသူက ““ကုိယ္စားလွယ္ႀကီးဦးဘယ္သူ ေမးျမန္းသည့္ ေမးခြန္းအား ကၽြန္ေတာ္ ဦးဘယ္သူမွ ေျဖၾကားပါမယ္””ဟု စကားထဲမွာ တကယ္မေျပာေသာ “အား”ေတြ “မွ”ေတြထည့္ၿပီး ေျဖသည္ကုိ ၾကားလိုက္ရ၍ စိုးရိမ္မိျခင္းျဖစ္ပါသည္။

အခ်ဳိ႕ေသာ အသံလႊင့္မီဒီယာမ်ားက သတင္းမ်ားကုိ အသံလႊင့္ေၾကညာရာတြင္ တေယာက္ခ်င္းစကားေျပာေနသည့္ဟန္ျဖင့္ ေၾကညာပံုမ်ဳိးလည္း ၾကားရသည္။ ႏွစ္ေယာက္ အျပန္အလွန္ အခ်ီအခ်ေျပာဆို ေဆြးေႏြးဟန္ ေၾကညာပံုမ်ဳိးလည္း ၾကားရပါသည္။ အခမ္းအနားက်င္းပ သည့္ေနရာသုိ႔ ကိုယ္တုိင္သြားၾကည့္ၿပီး ေျပာျပေနဟန္လည္း ေၾကညာပါသည္။ အေျပာဟန္ ပီပီသသ ေလယူေလသိမ္းေကာင္းေကာင္းျဖင့္ ေပါ့ေပါ့ ပါးပါး ေၾကညာသြားပံုမ်ားမွာ အသက္၀င္ပါသည္။ စကားမက် စာမက် ေၾကညာေနသူမ်ားအတြက္ နမူနာယူစရာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

““ဒီေန႔ရတဲ့သတင္းေတြကုိ ေၾကညာပါေတာ့မယ္””ဟု အေျပာဟန္ ပီပီသသေျပာျခင္းမွာ ေခါက္႐ိုးက်ဳိးေနၿပီျဖစ္ေသာ“သတင္းမ်ားကုိ ေၾကညာ ပါေတာ့မယ္””ဟု ေျပာျခင္းထက္ ပုိ၍ သဘာ၀က်ပါသည္။ “မ်ား”သည္ လည္း အေျပာစကားမဟုတ္ပါ။ ေျပာစကားပံုစံထဲမွာ “လည္းေကာင္း လည္းေကာင္း”ဆုိေသာ စာသံုးစကားႀကီး ထည့္ထည့္ေျပာျခင္းကုိလည္း ၾကားရတတ္ပါသည္။ နားထဲမွာ အလြန္ေထာင့္ပါသည္။ “လည္းေကာင္း” မပါဘဲ ေျပာ၍ရပါသည္။

အသံထြက္မွားမ်ားလည္း မၾကာခဏ ၾကားရပါသည္။ “ဆ”သံမပီ ဘဲ “စ”လည္း “စ”၊ “ဆ”လည္း “စ”ျဖစ္ေနျခင္းက အမ်ားမွားေနေသာ “ထိပ္တန္းအမွား”ျဖစ္သည္။ အသံမွားေတာ့ အေရးပါမွားကုန္သည္။ မၾကာမီက “ေစာလ်င္စြာ”ဆိုေသာ စာလံုးမွားတလံုးကို ေတြ႕လိုက္ရသည္။ အသံုး အမွန္မွာ “ေဆာလ်င္စြာ”ျဖစ္သည္။ “အေဆာတလ်င္”ဟုလည္း သံုးသည္။ “ေဆာလ်င္”ကို မသိသည့္အတြက္ ေစာေစာဟူေသာ အဓိပၺါယ္ရွိသည္ ထင္ၿပီး “ေစာလ်င္”ဟု ေရးလုိက္ျခင္းမွာ “ဆ”သံမပီသည့္ သက္ေသလည္း ျဖစ္သည္။ “ဆုတ္ၿဖဲ”၊ “ေဆာက္လုပ္”တို႔ကို “စုတ္ၿပဲ”၊ “ေစာက္လုပ္”ဟု မေတာ္မတည့္အသံထြက္ၿပီး ေရးေတာ့လည္း ထုိအတိုင္းပင္ေရးသည့္ အတြက္ အမွားေပၚအမွားထပ္သည့္အေၾကာင္း ေရးၾကေျပာၾကလြန္း၍ ႐ိုးေနပါၿပီ။

နားအာ႐ံုကို ခဏနားၿပီး မ်က္စိအာ႐ံုဘက္ေျပာင္းကာ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာ ေအာက္နားက ထုိးေလ့ရွိေသာ စာတန္းကေလးေတြဖတ္ၾကည့္ေတာ့ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကုိ ေန႔လည္ ၂ နာရီပူေဇာ္မည့္အေၾကာင္း၊ ဘယ္အစီအစဥ္အား ဘယ္ကုမၺဏီမွ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္မည္ဆုိသည့္ အေၾကာင္း ဖတ္ရျပန္ပါသည္။ “ေန႔လည္”မဟုတ္ပါ။ “ေန႔၏ အလယ္ျဖစ္၍ ေန႔လယ္ဟုေရးမွ မွန္ပါသည္ဟု ေရးၾကေပါင္းမ်ားပါၿပီ။ အားႏွင့္ မွ အသံုးမ်ားပံုမ်ားကုိလည္း ေရးၾကေျပာၾကသည္မွာ ထပ္ေနပါၿပီ။ အားႏွင့္ မွသည္ ယေန႔ အေျပာစကားထဲမွာ မရွိေတာ့ပါ။ စကားေျပာလွ်င္ ဘယ္သူ မွ အားေတြ မွေတြ မထည့္ေတာ့ပါ။ ကုိႏွင့္ ကကုိ အေျပာမွာေရာ အေရးမွာေရာ သံုးေနပါၿပီ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အားႏွင့္မွကုိ မွားသံုးမည့္အစား လံုး၀မသံုးေတာ့ဘဲ ေန၍ရပါသည္။ ကုိႏွင့္ကကို အားႏွင့္မွ အစားသံုးႏုိင္ပါသည္ဟုလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ေရးၿပီးၾကပါၿပီ။ သတိမျပဳမိ၍လား၊ အမွား မွန္းမသိ၍လား မသိပါ။ မွားေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

သတင္းေၾကညာသူမ်ား အေလ့အလာနည္း၍ မွားသံုးေသာ အသံုး မ်ားလည္းၾကားရပါသည္။ အမ်ဳိးသားစာေပဆုသတင္းကိုေၾကညာသူက ဗုိလ္လက်္ာႏွင့္ ခင္လက်္ာကုိ “ဗိုလင္က်ာ”“ခင္လင္က်ာ”ဟူ၍ ေၾကညာသြားသည့္အတြက္ ၾကားရသူတို႔ စိတ္မသက္မသာျဖစ္ရသည္။ ေက်ာင္းသားငယ္မ်ားပင္ မမွားေသာ ထုိစာလံုးမ်ားကုိ မွားဖတ္သည့္သတင္း ေၾကညာသူ၏မ်က္ႏွာ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာေပၚလာၿပီဆိုလွ်င္ ““ဗိုလ္လင္က်ာ ႀကီးလာၿပီေဟ့””ဟု ကေလးမ်ားက ဟာသလုပ္ၾကေၾကာင္း ၾကားရပါသည္။ ထုိမွ်မကေသးပါ။ “ဓနသဟာယႏုိင္ငံ”ကုိ “ဓနသဟာရႏိုင္ငံ”ဟူ၍ ရေကာက္လွ်ာလိပ္သံျဖင့္ မွားဖတ္ျခင္းမ်ဳိး၊ ဘုရား႐ုပ္ပြားေတာ္၏ လက္ဟန္တခုျဖစ္ေသာ “ဘူမိဖႆမုျဒာ”ကို “ဘူမိဖုႆမုျဒာ”ဟု မွားဖတ္ျခင္းမ်ဳိး မ်ားကုိလည္း ၾကားရပါသည္။

အဂၤလိပ္စကားလံုးေတြကုိ အသံထြက္ၿပီးဖတ္ေတာ့လည္း အမွား အယြင္းေတြပါသည္။ အျဖတ္အေတာက္ေတြမွားသည္။ ဘ႐ူႏုိင္း ဒါ႐ူ ဆလမ္ႏုိင္ငံ ဘုရင္၏နာမည္ကို နာမည္အရွည္ႀကီးကိုဖတ္လွ်င္ ပိုဆုိးေတာ့သည္။ ဗိသုကာဘြဲ႕(B.Arch) ကို ဘီအာ့ခ္ဟု ထြက္ရမည့္အစား “ဘီအာ့ခ်္” ဟု ထြက္ျခင္း၊ စက္မႈဘြဲ႕(B.Tech) ကုိ “ဘီတက္ခ္”ဟု ထြက္ရမည့္အစား “ဘီတက္ခ်္”ဟု ထြက္ျခင္းမ်ဳိးေတြ အလြဲလြဲအမွားမွား ၾကားေနရပါသည္။ နမူနာအခ်ဳိ႕ကုိ ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေရဒီယိုတုိ႔၊ တီဗီတို႔က ထုတ္လႊင့္ေသာစကားကုိ စံစကားအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး အသံထြက္၊ အသံုးအႏႈန္းတုိ႔ကို စံျပဳသည့္အစဥ္အလာရွိပါ သည္။ ဘီဘီစီက ထုတ္လႊင့္ေသာ အဂၤလိပ္စကားကုိ စံအျဖစ္သတ္မွတ္ပံု မ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔၏ ေရဒီယိုမ်ား၊ တီဗီမ်ားက ထုတ္လႊင့္ ေၾကညာေသာ ျမန္မာစကားသည္လည္း အသံထြက္ကအစ၊ အသံုးအႏႈန္း ကအစ စံနမူနာယူစရာ ျဖစ္ဖို႔လုိပါသည္။

သည္ေတာ့ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက လက္ပုိက္ၾကည့္မေနဘဲ သတင္းေၾကညာသူေတြကအစ အသံလႊင့္ေၾကညာသူေတြကုိ ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ လမ္းၫႊန္ျခင္း၊ ေဆြးေႏြးျခင္း၊ သင္တန္းေပးျခင္းမ်ားျဖင့္ မွားၿပီးရင္းမွား ရင္း မျဖစ္ရေအာင္ ၾကပ္မတ္ဖို႔လိုေနပါၿပီ။ ကာယကံရွင္မ်ားကုိယ္တုိင္ကလည္း အေျပာအဆို အေရးအသား အတိမ္းအေခ်ာ္မရွိေအာင္ အထူးဂ႐ု စိုက္ဖုိ႔လုိေနပါၿပီ။

ထုိလုိအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ အေလး အနက္ ေမတၱာရပ္ခံမွျဖစ္ေတာ့မည္ဟု ေတြးမိသည့္အတြက္ ဤစာကုိ ေရးရပါသည္။

ေမာင္ခင္မင္(ဓႏုျဖဴ)