ေရႊႀတိဂံနယ္ေျမက မူးယစ္ေဆး သံသရာ

ဦးေအာင္ခင္, ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း
VOA - 04.07.2014 04:20

ျမန္မာ၊ လာအို နဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံတုိ႔ ဆံုေတြ႔တဲ့ ေရႊႀတိဂံနယ္ေျမရဲ ႔ မူးယစ္ေဆးထုတ္လုပ္မႈကို နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ TNI-Transnational Institute က ေစာင့္ၾကည့္ေနတာ ၾကာပါၿပီ။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၀၆ ခုႏွစ္အထိ မူးယစ္ေဆး ထုတ္လုပ္မႈက်ဆင္းပံုကို ကြင္းဆင္းေလ့လာတဲ့ အစီရင္ခံစာ (၂၀၀၉) မွာ ထုတ္ေဝပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ (၂၀၀၇) ကစၿပီး ေရႊႀတိဂံနယ္ေျမမွာ မူးယစ္ေဆး အထြက္ႏႈန္း (၂) ဆ တုိးလာပံုကို ေဖာ္ျပတဲ့ Bouncing Back ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာကို လြန္ခဲ့တဲ့လက ထုတ္ေဝလိုက္ျပန္ပါတယ္။ မူးယစ္ေဆး ပေပ်ာက္ဖုိ႔ အစိုးရက ႀကိဳးပမ္းေနတုန္းမွာ မူးယစ္ေဆးအထြက္တိုးေနပံုကို ေဖာ္ျပတဲ့ အစီရင္ခံစာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၂၀၀၉) က (၂၀၁၃) အထိ ေဒသခံသုေတသီေတြ ကြင္းဆင္းေလ့လာထားတာကို အေျခခံၿပီး အစီရင္ခံစာ ေရးသားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရႊႀတိဂံနယ္ေျမနဲ႔ တရုတ္၊ အိႏိၵယက မူးယစ္ေဆးလုပ္ငန္းေတြ ဆက္သြယ္ေနပံုကိုလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ မူးယစ္ေဆး အထြက္ႏႈန္းတိုးတာဟာ တႏုိင္ငံတည္း ေျဖရွင္းလို႔ရတဲ့ ျပႆနာမဟုတ္ပါဘူး။ မူးယစ္ေဆး ႏိွမ္းနင္းေရး စီမံကိန္းေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ၾကားက မူးယစ္ေဆးထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ စားသံုးမႈ တုိးပြားလာတာဟာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့လမ္းစဥ္ ခ်မွတ္ရာမွာ အရပ္သားအဖြဲ႔ေတြ ပါဝင္ဖုိ႔ လိုတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ျမန္မာျပည္မွာ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးတဲ့နယ္ေျမ ဧကတသိန္းခြဲနီးပါးရွိၿပီး လာအိုႏိုင္ငံမွာ ဧက ၁ ေသာင္းေလာက္ ရွိပါတယ္။ ထုိင္းႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဧက ၅၀၀ ဝန္းက်င္ေလာက္သာ ဘိန္းစိုက္ပါတယ္။ အိႏိၵယအေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာလည္း ဘိန္းခင္းေတြ တိုးပြားေနပါတယ္။ ကိုးကန္႔၊ ဝနဲ႔ မိုင္းလားေဒသမွာ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈကို ပိတ္ပင္လိုက္တာေၾကာင့္ အျခားေနရာေဒသမွာ ဘိန္းခင္းေတြ တုိးပြားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္နယ္ေတြမွာ ေျမယာသိမ္းပိုက္မႈေတြ မ်ားျပားလာလုိ႔ လယ္ယာမဲ့ျဖစ္သြားတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြဟာ ေဝးလံတဲ့ေဒသေတြမွာ ဘိန္းစိုက္ၿပီး ဘဝရပ္တည္ၾကပါတယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေျမမွာ လယ္ယာလုပ္ခြင့္ရသူကသာ သီးႏွံစိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ၾကၿပီး ေျမယာမရွိသူဟာ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးၾကတာမ်ားတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဘိန္းေစ်းႏႈန္းဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ကထက္ ေလးဆေလာက္ တုိးပြားလာတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

''မူးယစ္ေဆး ကင္းရွင္းေရးကို ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ေႂကြးေၾကာ္ေနေပမယ့္ ျပည္သူ႔စစ္နဲ႔ အစိုးရတပ္ေတြဟာ ဘိန္းလုပ္ငန္းမွာ ေငြရွာေနၾကတုန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းက နမ့္ခမ္း၊ ကြတ္ခိုင္၊ တန္ယန္း နဲ႔ သိမ္းဂီၿမိဳ ႔နယ္ေတြက ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔ေတြဟာ ဘိန္းလုပ္ငန္းမွာ အႀကီးအက်ယ္ ပါဝင္ေနတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီေဒသေတြမွာ အစိုးရတပ္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ နမ့္ခမ္းၿမိဳ ႔နယ္က လီစူးတရုတ္ ဦးေက်ာ္ျမင့္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ပန္းေဆးျပည္သူ႔စစ္ေဒသမွာ ဘိန္းခင္းအမ်ားဆံုး ရွိပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးလုပ္ငန္းရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ကိုးကန္႔တရုတ္ ဘိုင္ဆံုခ်ိန္၊ လူဂိုရွိ၊ ဦးေဟာ္၊ ကြတ္ခိုင္ဦးခြန္ျမတ္၊ ဦးျမင့္လြင္ နဲ႔ မူဆယ္ ဦးကင္းမိုင္းတို႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္လာပံုကို ရွမ္းမူးယစ္ေဆးဝါး အစီရင္ခံစာမွာ (၂၀၁၀) ကတည္းက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔ကို (၂၀၀၈) အေျခခံဥပေဒမွာ အသိအမွတ္ ျပဳထားပါတယ္။''

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘိန္းခင္းဧက (၁) သိန္းခြဲေလာက္ ရွိတာေၾကာင့္ ဘိန္းတန္ခ်ိန္ ရွစ္ရာေက်ာ္ထြက္မယ္လို႔ ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ ရာဇဝတ္မႈရံုးရဲ ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ကမာၻ႔ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈမွာ အာဖဂါနစၥတန္က ပထမျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာက ဒုတိယ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈကို ခန္႔မွန္းရာမွာ ကုလသမဂၢ နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ ပူးေပါင္းထုတ္လုပ္တဲ့ စာရင္းဇယားကို အားကိုးၾကတာမ်ားပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရကလည္း (၂၀၀၄) အထိ ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈစစ္တမ္း ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီး အခုေတာ့ ကုလသမဂၢနဲ႔ ပူးတြဲေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ တရုတ္ကလည္း ၿဂိဳလ္တုက ရိုက္ကူးတဲ့ ဓါတ္ပံုေတြသံုးၿပီး ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈကို ေလ့လာေနေပမယ့္ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္တာမ်ုိး မရွိေသးပါဘူး။ ဘိန္းအထြက္ႏႈန္း တုိးလာရင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြကို တရားခံအျဖစ္ လက္ညွိဳးထိုးေလ့ ရွိပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ျပည္တြင္းပဋိပကၡမွာ ပါဝင္ေနသူအားလံုးဟာ မူးယစ္ေဆးဝါးလုပ္ငန္းမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနၾကပါတယ္။ အစိုးရကိုယ္တုိင္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ျပည္သူ႔စစ္ေတြ၊ ဘိန္းလုပ္ငန္းမွာ ေျခသြက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီျပည္သူ႔စစ္ေခါင္းေဆာင္အခ်ုိ ႔ဟာ ႀကံ့ဖံြ႔ပါတီဝင္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြေတာင္ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆးက ေငြမဲေတြ ႏိုင္ငံေရးရန္ပံုေငြ ျဖစ္လာမယ့္ အႏၱရာယ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးလုပ္ငန္းမွာ အဂတိလိုက္စားမႈေတြမ်ားတာမို႔ ဘက္စံုအေရးယူႏိုင္မယ့္လမ္းစဥ္ကို က်င့္သံုးဖို႔လုိေၾကာင္း အႀကံေပးထားပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းလက္ထက္က ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ကာကြယ္ေရးျပည္သူစစ္က ဘိန္းဘုရင္ေလာ္စစ္ဟန္နဲ႔ ခြန္ဆာေပၚထြက္လာၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊလက္ထက္မွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းတာဟာ မူးယစ္ေဆးရဲ ႔ အက်ဳိးဆက္တခုျဖစ္ပါတယ္။

မူးယစ္ေဆး ကင္းရွင္းေရးကို ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ေႂကြးေႀကာ္ေနေပမယ့္ ျပည္သူ႔စစ္နဲ႔ အစိုးရတပ္ေတြဟာ ဘိန္းလုပ္ငန္းမွာ ေငြရွာေနၾကတုန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းက နမ့္ခမ္း၊ ကြတ္ခိုင္၊ တန္ယန္း နဲ႔ သိမ္းဂီၿမိဳ ႔နယ္ေတြက ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔ေတြဟာ ဘိန္းလုပ္ငန္းမွာ အႀကီးအက်ယ္ ပါဝင္ေနတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီေဒသေတြမွာ အစိုးရတပ္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ နမ့္ခမ္းၿမိဳ ႔နယ္က လီစူးတရုတ္ ဦးေက်ာ္ျမင့္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ပန္းေဆးျပည္သူ႔စစ္ေဒသမွာ ဘိန္းခင္းအမ်ားဆံုး ရွိပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးလုပ္ငန္းရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ကိုးကန္႔တရုတ္ ဘိုင္ဆံုခ်ိန္၊ လူဂိုရွိ၊ ဦးေဟာ္၊ ကြတ္ခိုင္ဦးခြန္ျမတ္၊ ဦးျမင့္လြင္ နဲ႔ မူဆယ္ ဦးကင္းမိုင္းတို႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္လာပံုကို ရွမ္းမူးယစ္ေဆးဝါး အစီရင္ခံစာမွာ (၂၀၁၀) ကတည္းက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔ကို (၂၀၀၈) အေျခခံဥပေဒမွာ အသိအမွတ္ ျပဳထားပါတယ္။

(၂၀၀၇) ကစၿပီး ဒီေန႔အထိ မူးယစ္ေဆး ထုတ္လုပ္မႈ တုိးပြားလာပံုကို ျပည္ထဲေရးဌာန ဒု-ဝန္ႀကီး ဗိုလ္မွဳးခ်ဳပ္ ေက်ာ္ေက်ာ္ထြန္းက လြန္ခဲ့တဲ့လက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ရွင္းျပသြားပါတယ္။ ကြတ္ခိုင္ဦးခြန္ျမတ္ကေတာ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရမခ်င္း မူးယစ္ေဆးထုတ္လုပ္မႈ ပေပ်ာက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းေအာင္ စီမံခ်က္ခ်ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနတုန္း မူးယစ္ေဆးထုတ္လုပ္မႈ တုိးပြားလာတာဟာ ညံ့ဖ်င္းခ်က္နဲ႔ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနတာကို ျပတာျဖစ္တယ္လို႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဦးေရႊမန္းက မွတ္ခ်က္ခ်ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။

ဆက္စပ္သတင္း
- ေရႊႀတိဂံေဒသအတြင္း မူးယစ္ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္မႈ အျမင့္ဆံုးျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေငြေၾကးခ၀ါခ်မႈမ်ား အားေကာင္းလာႏိုင္ေၾကာင္း စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ား သံုးသပ္ click